Raport z Polski

Kolizje pociągów z dziką zwierzyną. Aspekty: ekonomiczny i bezpieczeństwa

Historia kolizji pociągów z dzikimi zwierzętami rozpoczęła się zapewne od momentu, kiedy rozpoczęto świadczyć usługi transportowe koleją. Zderzenia pociągów z dzikimi zwierzętami muszą być rozpatrywane w różnych aspektach.

Aspekt bezpieczeństwa to przede wszystkim zagrożenie dla zdrowia i życia pasażerów i transportowanych towarów. Nie można też zapomnieć o bezpieczeństwie dzikiej zwierzyny i zagrożeniach dla jej bytności, w tym dla życia gatunków zagrożonych (np. ryś). Trzeba również spojrzeć na ten problem z punktu widzenia ekonomicznego – opłacalności transportu. Zdarzenia takie a szczególnie ich konsekwencje powodują bowiem wzrost kosztów eksploatacji i to zarówno dla właścicieli taboru jak i infrastruktury.

Nie można też pominąć faktu, że człowiek coraz bardziej wkraczając w życie dzikich zwierząt i całej biosfery powoduje w znacznym stopniu jej degradację Migracje czyli wędrówki zwierząt – zazwyczaj sezonowe i regularne przemieszczanie się zwierząt (osobników, stad lub całych populacji) na różne odległości. Migracje występują u wszystkich kręgowców i u niektórych bezkręgowców. Zwierzęce wędrówki klasyfikowane są według kilku kryteriów, np. wg sposobu poruszania się. Rozróżniamy wędrówki bierne (pasywne) charakterystyczne dla zwierząt morskich, a zwłaszcza dla ich najmłodszych stadiów rozwojowych niezdolnych przeciwstawiać się ruchom wody – ikry i larw. Rzadziej dotyczą narybku, a sporadycznie dorosłych ryb.

Organizmy przemieszczane są przez prądy morskie, czasami na odległość tysięcy kilometrów. W omawianym przepadku rozważaniu podlegać będą jednak wędrówki czynne polegające na aktywnym poruszaniu się zwierząt w określonym kierunku, w wyniku podniet wewnętrznych przy określonych warunkach środowiskowych. Ważnym aspektem jest także cykliczność zachodzących przemieszczeń zwierząt, gdzie przemieszczanie się zwierząt może odbywać się cyklicznie lub niecyklicznie.

Wędrówka cykliczna (regularna) jest regularnym, zakodowanym genetycznie przemieszczaniem się organizmów związanym z cyklami życiowymi (np. wędrówki rozrodcze) wynikającym ze zmiany pory dnia (np. spowodowane zmianą oświetlenia dobowe migracje pionowe planktonu lub żerowiskowe wędrówki pionowe ryb głębinowych) lub roku (np. ptaki). Często wywoływana jest zmianą dostępności pokarmu (wędrówki żerowiskowe) lub chęcią uniknięcia drapieżników.

Z kolei wędrówki niecykliczne (nieregularne) to aktywne przemieszczanie się organizmów związane najczęściej z klęskami żywiołowymi lub przegęszczeniem populacji. Wędrówka ta może odbywać się na małe odległości (np. w glebie) lub na znaczne – rzędu kilku tysięcy kilometrów. Przykładem są niecykliczne wędrówki szarańczy wędrownej na odległość do 2 tys. km[1].

Kolizje – stan bieżący

Modernizacja a przede wszystkim rozbudowa sieci kolejowej są przyczyną wzrostu kolizji z dzikimi zwierzętami niezależnie obszaru geograficznego, w którym sieć kolejowa jest rozbudowywana. Na podstawie analizy zdarzeń z dzikimi zwierzętami kopytnymi (tj. sarną, jeleniem, łosiem i dzikiem), z lat 2012-2015 stwierdzono, że liczba kolizji różniła się w zależności od pory roku. Najmniejszą ilość kolizji odnotowano latem, kiedy ma miejsce okres lęgowy a największą ilość kolizji miała miejsce jesienią, kiedy zwierzęta tworzą zimowe stada i migrują do zimowych schronień [2].

Dodaj komentarz