Komisja Transportu i Turystyki (TRAN) w Parlamencie Europejskim przyjęła porozumienie w sprawie nowelizacji Rozporządzenia (WE) 1371/2007. Celem dokumentu jest określenie praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym, aby zagwarantować im ochronę w razie zakłóceń w podróży, a także poprawić efektywność i atrakcyjność przewozów kolejowych.
Konsensus został osiągnięty podczas trialogu pomiędzy Parlamentem Europejskim, Komisją Europejską i Radą UE, reprezentowaną przez prezydencję niemiecką. Wprowadzone zmiany mają m.in. pomóc pasażerom w przypadku opóźnień i odwołań, poprawić dostęp i pomoc osobom o ograniczonej mobilności oraz stworzyć bardziej wyspecjalizowane przestrzenie dla przewozu rowerów. Co ważne porozumienie doprecyzowuje pojęcie „siły wyższej”, w ten sposób wyrównuje szanse kolei na polu konkurencji z innymi gałęziami transportu zbiorowego.
Po przyjęciu projektu – poseł sprawozdawca, którego TRAN wyznaczyła w 2017 r. do kierowania nad pracami, wnoszenia poprawek i propozycji – Bogusław Liberadzki z Grupy Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim powiedział:
– Osiągnęliśmy ważne porozumienie dotyczące przyszłości europejskiego transportu kolejowego. Udało nam się zapewnić takie same minimalne prawa pasażerów w całej UE, jeśli chodzi o miejsca na rowery, bilety bezpośrednie i prawa pasażerów o ograniczonej sprawności ruchowej. To ważne usprawnienia w uczynieniu podróży koleją wygodniejszą i bardziej przyjazną dla pasażerów.
Przyjęte uzgodnienia wzmacniają prawa pasażerów w przypadku wystąpienia opóźnień. Jeśli oczekiwanie na pociąg przekroczy 100 minut, przewoźnik kolejowy będzie zobowiązany do pomocy podróżnym w znalezieniu najlepszej alternatywy – zapewnienia realizacji połączenia w jakikolwiek możliwy sposób. Rozwiązanie to wzorowane jest na przepisach obowiązujących przewoźników lotniczych. Wzmocnione zostały prawa osób niepełnosprawnych. Dotychczas musieli oni zgłaszać u operatorów informacje o swoich planach podróży z 48-godzinnym wyprzedzeniem. Teraz czas ten ma zostać skrócony do 24 godzin, co ma zacząć obowiązywać od 30 czerwca 2026 r. Powołując się na cel zrównoważonej mobilności, przewoźnicy inwestujący w nowe wagony zostali zobligowani do wyposażenia ich w specjalne stojaki i przestrzenie przeznaczone do przewozu rowerów.
Przyjęte uzgodnienia wzmacniają prawa pasażerów w przypadku wystąpienia opóźnień
Klauzula „siły wyższej” zwalnia przewoźników z wypłat odszkodowań w przypadku opóźnień spowodowanych katastrofami naturalnymi czy klęskami żywiołowymi, którym nie mogli zapobiec. Osiągnięty kompromis pozwoli chronić interesy całego sektora kolejowego w UE, ponieważ zrównanie praw przewoźników kolejowych z lotniczymi i autokarowymi, pozwala na utrzymanie konkurencyjności kolei.
Zadowolenia z wypracowanych rozwiązań nie kryje PKP SA, której Przedstawicielstwo w Brukseli było zaangażowane w prace nad projektem. Porozumienie opiera się na założeniu, które Grupa PKP postulowała wobec instytucji UE od momentu rozpoczęcia prac, czyli potrzebie zachowania zrównoważonego podejścia – z jednej strony zapewniającego pełne przestrzeganie praw pasażerów, z drugiej – nakładającego na sektor kolejowy realne do spełnienia wymogi.
