Rozmowa z Markiem Olkiewiczem, wiceprezesem Zarządu PKP Polskich Linii Kolejowych SA o bezpieczeństwie, nowych działaniach w tym zakresie oraz wdrożonych aplikacjach.
Panie Prezesie, za nami prawie trzy kwartały 2020 r., w tym wakacje. Jak w obszarze bezpieczeństwa można scharakteryzować ten okres ?
Bezpieczeństwo w PKP Polskich Liniach Kolejowych S.A. zawsze traktowane jest szczególnie. Możemy oceniać bezpieczeństwo w skali działania całej spółki lub skupić się na tym, co dotyczy nie tylko obszaru kolejowego lecz styku komunikacji kolejowej i drogowej. Ten zakres jest społecznie nie tylko ważny, ale również bardzo widoczny. W tym roku, po miesiącach ograniczenia podróży przez COVID, wakacje były czasem, gdy więcej zaczęliśmy podróżować – tym samym wzrosła liczba przejazdów przez skrzyżowania kolejowo – drogowe. Na ten czas wprowadziliśmy dodatkowe działania edukacyjne oraz informacyjne. Kierowcy i wszyscy korzystający z przejazdów kolejowo-drogowych mieli też do dyspozycji dodatkowe informacje na żółtych naklejkach, które wprowadziliśmy 2 czerwcu 2018 r. Podsumowanie bezpieczeństwa na przejazdach kolejowo drogowych w czasie wakacji (lipiec i sierpień ) przyniosło pozytywne informacje.
Tegoroczne wakacje na przejazdach kolejowo-drogowych były najbezpieczniejsze od co najmniej 10 lat. W porównaniu do zeszłorocznych zmalała liczba zdarzeń na przejazdach kolejowo-drogowych. W lipcu i sierpniu były 23 wypadki na przejazdach, w tym 21 z udziałem pojazdów, a dwa tylko z udziałem osób. W 2019 r. w tym samym okresie było 30 zdarzeń, w tym 26 z pojazdami. Ośmiokrotnie mniej osób zginęło podczas tegorocznych wakacji w porównaniu z zeszłorocznymi. W 2019 r. było 16 tragedii w bieżącym roku 2. Również porównanie ośmiu miesięcy 2020 r. z 2019 r pokazuje spadek zdarzeń na przejazdach. Liczba wypadków zmniejszyła się około 13%. Od stycznia do sierpnia było 108 zdarzeń, a w analogicznym okresie ubiegłego roku 125. Sądzę, że mniejsza liczba zdarzeń na przejazdach to może być także efekt konsekwentnie prowadzonych działań edukacyjnych informacyjnych oraz prewencyjnych w ramach kampanii Bezpieczny Przejazd – Szlaban na ryzyko!
Właśnie w wakacje PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. wprowadziły dodatkowe działania Bezpieczne Piątki. Jaki był cel tej akcji ?
Zawsze trzeba zachować zasady bezpieczeństwa na przejazdach. W czasie letnich urlopów, gdy pogoda może niekorzystnie wpływać na kierowców i podróżujemy z rodzinami, dodatkowo przypominamy o właściwym zachowaniu. Już 9 lat prowadzimy wakacyjną akcję „Bezpieczny Piątek”. To dodatkowa profilaktyka. Nasi pracownicy – Ambasadorzy Bezpieczeństwa przekazują kierowcom, rowerzystom i pieszym dodatkowe ulotki, są informacje, rozmowy oraz instrukcje, które przypominają o właściwym zachowaniu na skrzyżowaniach torów i dróg oraz terenach kolejowych.
Podczas 11 wakacyjnych piątków Ambasadorzy Bezpieczeństwa wraz z funkcjonariuszami Straży Ochrony Kolei przeprowadzili ponad pół tysiąca akcji na przejazdach . Ulotki i materiały edukacyjne trafiły do dziesiątek tysięcy kierowców i innych użytkowników dróg. Obecność Straży Ochrony Kolei to również pouczenia, a w przypadkach rażącego łamania zasad bezpieczeństwa także mandaty.
Czy wakacje kończą dodatkowe akcje prewencyjne ?
Dostosowujemy działania do sytuacji. Wraz z rozpoczęciem nauki bardziej koncentrujemy się na informowaniu dzieci i młodzieży. W październiku Ambasadorzy Bezpieczeństwa zawitają do szkół w całej Polsce. „Październik miesiącem edukacji” to kolejne dodatkowe działania dedykowane uczniom. Wspieramy szkoły w utrwalaniu u dzieci bezpieczeństwa w ruchu drogowym, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów kolejowych. Wykorzystujemy materiały edukacyjne i doświadczenie naszych pracowników. Stałe kontakty ze szkołami maja funkcjonariusze Straży Ochrony Kolei. Im więcej prewencyjnych działań, tym mniej będzie negatywnych zachowań na terenach kolejowych.
Jak sprawdzają się dodatkowe oznakowania umieszczone na przejazdach kolejowo-drogowych? Czy kierowcy i piesi korzystają z informacji na żółtych naklejkach ?
Żółte naklejki czyli dodatkowe oznakowanie, zawierające numer przejazdu i numery alarmowe jest od ponad dwóch lat na wszystkich około 14 tysiącach skrzyżowań dróg z torami. Dane z naklejki pozwalają na szybkie powiadomienie służb o zdarzeniach na skrzyżowaniach dróg i torów i uniknięcie tragedii. W tegoroczne wakacje zarejestrowaliśmy blisko 1300 zgłoszeń z żółtej naklejki. W 28 przypadkach kolejarze wstrzymali ruch pociągów. W ponad 100 wprowadzono ograniczenie prędkości pociągów. Między innymi w sierpniu w okolicach Wałcza w województwie zachodniopomorskim, służby PKP Polskich Linii Kolejowych S.A otrzymały informację awarii samochodu na przejeździe i blokowaniu torów. Dzięki szybkiej reakcji i podaniu numeru przejazdu z żółtej naklejki wstrzymano ruch pociągów, do czasu uśnięcia pojazdu. To realne zapobieganie zagrożeniom.
Żółta naklejka to ”narzędzie”, które może uratować życie w sytuacji zagrożenia. Żeby tak było trzeba o naklejkach wiedzieć, dlatego wciąż o nich informujemy i przypominamy. Współpracujemy z instruktorami nauki jazdy, są spoty telewizyjne, radiowe oraz banery i plakaty.
Przypomnijmy, jakie działania podejmuje zarządca infrastruktury, aby kierowcy pamiętali o bezpieczeństwie na przejazdach kolejowo-drogowych.?
Nieustannie przypominamy, że kierowca musi być świadomy jakie podejmuje decyzje, jak powinien zachować się na przejeździe kolejowo-drogowym: czy się zatrzyma, czy nie zlekceważy znaków, sygnalizacji, opuszczanych rogatek. Statystyki pokazują, że nie brakuje kierowców, którzy nie stosują się do przepisów ruchu drogowego i narażają życie własne pasażerów z którymi podróżują. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. wykorzystują różne metody i kanały komunikacji, by zwiększyć bezpieczeństwo na przejazdach. Kampania Bezpieczny przejazd – „Szlaban na ryzyko!” to akcje na przejazdach, prelekcje, cykl warsztatów edukacyjnych dla instruktorów nauki jazdy, różne w formie – w zależności od wieku odbiorców – materiały edukacyjne, aktywność w mediach społecznościowych
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. wprowadziły również aplikacje, które pomagają nie tylko dzieciom, ale i dorosłym poznać i przypomnieć zasady bezpieczeństwa na przejazdach kolejowo –drogowych?
Także poprzez gry staramy się powstrzymać ryzykowne zachowania. Dzięki aplikacjom mobilnym wprowadzonym w kampanii „Bezpieczny przejazd…” dzieci mogą poznać zasady bezpieczeństwa, a dorośli przypomnieć sobie, jak prawidłowo przekracza się tory. „Bezpieczny przejazd VR” to aplikacja mobilna, która, przy użyciu gogli VR, pozwala uczyć się na wykreowanym w wirtualnej rzeczywistości przejeździe. Dla najmłodszych są dodatkowe gry na temat zasad bezpieczeństwa i znajomość przepisów ruchu drogowego, to materiały do wspólnej zabawy, ale i edukacji, dorosłych z dziećmi.
Obecnie PLK realizują największe w historii inwestycje, które zwiększają dostępność, atrakcyjność kolei oraz poziom bezpieczeństwa. Zapewnione jest także codzienne kursowanie tysięcy pociągów.
Podstawowym zadaniem PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. jest zapewnienie i utrzymanie sprawnego i bezpiecznego kursowania tysięcy pociągów pasażerskich oraz towarowych. Przy realizacji Krajowego Programu Kolejowego o wartości 76 mld zł i dziesiątkach lokalizacji, gdzie trwają prace, na pewno wyzwaniem jest przygotowanie sprawnego rozkładu jazdy. Wraz z przewoźnikami opracowujemy połączenia w taki sposób, aby jak najlepiej wykorzystać dostępne możliwości linii kolejowych. Ściśle współpracujemy z przewoźnikami, zarówno na etapie przygotowania inwestycji, jak i realizacji. Zwiększa się dostepność kolei zarówno przez otwieranie nowych połaczen pasażerskich, jak np. trasa z Legnicy przez Lubin do Rudnej Gwizdanów , która otworzyła nowe możliwości w połaczeniach regionalnych i dalekobieżnych, jak i udostępnianie nowych przystanków. Pociagi wracaja także na zmodernizowane tory np. na trasie Lublin – Dęblin czy Otwock – Pilawa.
Zostając jeszcze temacie bezpieczeństwa – w obszarze transportu ważny jest aspekt pracowniczy. Zapewne dla zarządcy infrastruktury kolejowej jest to oczywiste ?
Zdecydowanie. Profesjonalne przygotowanie personelu, szczególnie odpowiedzialnego za bezpieczeństwo ruchu kolejowego jest niezbędne i kluczowe. Zaangażowanie pracowników i ich właściwe decyzje wpływają na codzienne bezpieczne kursowanie ponad 6000 pociągów pasażerskich i towarowych. Dbamy o to by, każdy pracownik był właściwie przygotowany do pełnienia obowiązków, a wyposażenie miejsc pracy w nowoczesne systemy i urządzenia podnosi poziom bezpieczeństwa na kolei i poprawia komfort służby.
Każdy pracownik PLK ma wymagane przygotowanie do pełnienia obowiązków na posterunkach ruchu, a w pracy przechodzi dodatkowe szkolenia np. z wykorzystaniem symulatora dla dyżurnych ruchu. Szkolenia na tym urządzeniu pozwalają pracownikom wypracowywać właściwe postępowanie w kilkudziesięciu standardowych i niestandardowych sytuacjach. Wszyscy zatrudnieni, szczególnie w obszarze bezpieczeństwa, mogą korzystać ze szkoleń i coraz lepszych warunków pracy – to działania w zakresie kształtowania kultury bezpieczeństwa.
Trzeba podkreślić, że z myślą o profesjonalnej, dobrze przygotowanej kadrze współpracujemy ze szkołami, kształcącymi uczniów na kierunkach kolejowych. Zapewniamy przyszłym kolejarzom praktyki z doświadczonym personelem, możliwość poznania pracy bezpośrednio w terenie „na torach”. Najlepsi uczniowie mogą również liczyć na stypendia. Uczniowie po szkołach kolejowych wiedzą, na jaka pracę się decydują, a spółka zyskuje pracowników z dobrym przygotowaniem.
We wrześniu około 2000 uczniów naukę na kierunkach kolejowych rozpoczęło. I tym, którzy rozpoczęli naukę w klasie ostatniej i tym, którzy zaczynają dopiero edukacje kolejową, życzę ciekawych zajęć i spełnienia się w przyszłej pracy zawodowej.
