Tory przecinające lasy i pola są często groźną przeszkodą dla dziko żyjącej zwierzyny. PKP Polskie Linie Kolejowe, inwestując w poprawę bezpieczeństwa, myśli także o faunie. PLK buduje specjalne przejścia, umożliwiające lisom, jeleniom czy żabom bezpieczne pokonanie nasypu kolejowego.
W roku 2020 do wędrówki zwierząt dostosowanych zostało ponad 100 obiektów inżynieryjnych w całej Polsce. Zanim jednak powstały, w określeniu lokalizacji przejść pomógł monitoring. Kamery rejestrowały miejsca, w których zwierzęta przechodzą przez tory.
Przejścia powstały na 109 obiektach – mostach, wiaduktach i przepustach. To korzystny dla środowiska efekt inwestycji z Krajowego Programu Kolejowego. Przejścia dla dużych i małych zwierząt powstały m.in. na trasach Warszawa – Sadowne – Czyżew, Sochaczew – Swarzędz, Warka – Radom, Trzebinia – Oświęcim, Warszawa – Lublin, Trzebinia – Krzeszowice.
Przebudowa pozwoliła bezpiecznie przekroczyć tory zarówno dużym zwierzętom: sarnom, wilkom, łosiom, dzikom czy lisom, ale także tym mniejszym – jak płazom czy gadom. Przepusty i mosty zostały wyposażone w specjalne półki, którymi zwierzęta pełzają, skaczą lub dreptają m.in. nad rzekami.
Na modernizowanej trasie z Warszawy do Poznania przepusty zostały wyposażone w pochylnie dla płazów, które zapewniają zwierzętom przejście przez tory i skarpę. Pomyślano też o nietoperzach. W części przepustów wybudowano domki. Dla latających ssaków stanowią one schronienie w dzień i są miejscem lęgowym.
Przyroda bezpieczna obok kolei
– Wszystkie inwestycje PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. prowadzone są z poszanowaniem środowiska naturalnego. Ograniczanie do minimum ingerencji w otoczenie zapewnia zwierzętom warunki swobodnej migracji – przechodzenia przez tereny kolejowe. Tam, gdzie występuje prawdopodobieństwo kolizji zwierząt z pociągami, zwłaszcza gatunków chronionych, przygotowywane są specjalne przejścia – powiedziała Ewa Makosz, dyrektor Biura Ochrony Środowiska w PKP Polskich Liniach Kolejowych S.A.
Dla większości zwierząt linie kolejowe nie stanowią bariery. Potwierdzają to nagrania z fotopułapek i analizy wykonane w ramach monitorowania oddziaływania linii kolejowych na środowisko. Również w ramach przygotowań do inwestycji, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. analizują jak na środowisko może wpływać korzystanie z linii kolejowej i prowadzenie prac.
Od 2007 roku wybudowano łącznie 123 przejścia dedykowane wyłącznie dla zwierząt. Najwięcej z nich znajduje się w obszarze korytarzy migracyjnych, np. na liniach: Zielonka – Kuźnica Białostocka, Warszawa – Gdańsk, Kraków – Medyka. Takie obiekty budowane są również na linii z Poznania do Szczecina i trasie Rail Baltica. Stosowane są również dźwiękowe systemy ochrony zwierząt. Ponadto dla potrzeb zwierzęcych wędrówek modernizowane są setki istniejących obiektów.
Zwierzęta pod okiem kamery
Badania terenowe, wykorzystanie kamer i fotopułapek pozwoliły poznać zwyczaje zwierząt i otoczenie linii kolejowych. Filmy pokazują, że sarny, jelenie czy łosie swobodnie czują się przy torach, a uciekają na dźwięk nadjeżdżającego pociągu.
