W Centrum Badawczo-Rozwojowym spółki Art In Energy opracowano i wdrożono nowoczesną technologię zautomatyzowanego nanoszenia środków zabezpieczających przed obladzaniem się sieci trakcyjnej. Po serii prób i testów technologia została dopuszczona przez zarządcę infrastruktury kolejowej PKP Polskie Linie Kolejowe do stosowania na liniach kolejowych administrowanych przez operatora.
Według dostępnych informacji w Polsce eksploatowanych jest ponad 19 tys. km linii kolejowych. Zasilane są one napięciem stałym 3 kV DC. Długość linii zelektryfikowanych wyniosła w 2022 r. 12 126 km, tj. o 18 km więcej niż w 2021 r. Linie zelektryfikowane stanowią 62,5% długości linii eksploatowanych w Polsce.
– Nasz projekt jest odpowiedzią na zidentyfikowaną w dziedzinie technologii kolejnictwa i kolejowej sieci trakcyjnej potrzebę wprowadzenia nowoczesnych metod zabezpieczania i utrzymywania wykonywanej infrastruktury kolejowej, a szczególnie zasilającej ją w energię elektryczną sieci trakcyjnej – wyjaśnia Paweł Sych, dyrektor ds. technicznych w spółce. – Proponujemy rozwiązania prewencyjne, które podnoszą bezpieczeństwo eksploatacji, minimalizują zagrożenie w postaci nieplanowanych postojów pociągów i w konsekwencji mogą obniżyć koszty utrzymania infrastruktury – dodaje dyrektor Sych.
Tradycyjne metody zapobiegania obladzaniu się sieci trakcyjnej, takie jak ręczne nanoszenie preparatów antyoblodzeniowych, są czasochłonne i często nieskuteczne, np. w przypadku intensywnych opadów śniegu lub marznącego deszczu. Rozwiązanie proponowane przez Art In Energy, w postaci zautomatyzowanego systemu nanoszenia środka zabezpieczającego przed obladzaniem się sieci trakcyjnej, wykorzystuje zaawansowane technologie, aby skutecznie i efektywnie chronić sieć trakcyjną od lodu i szronu.
Środek zabezpieczający jest równomiernie rozpylany na sieć za pomocą specjalnie zaprojektowanych dysz umieszczonych na pantografie. Dzięki precyzyjnej detekcji położenia przewodu jezdnego załączane są odpowiednie dysze, co minimalizuje zużycie środka przy zapewnieniu optymalnej ochrony sieci trakcyjnej.
– Podobnie jak w każdym innym przypadku, nawet najlepsze rozwiązania teoretyczne muszą zostać sprawdzone w praktyce, w procesie dopuszczenia opracowanej technologii do stosowania na liniach kolejowych. Na pierwszym etapie została przygotowana oraz zweryfikowana wymagana dokumentacja dotycząca budowy, pracy urządzenia MZS i sposobu nanoszenia przez nie preparatu. Następnie przeprowadzono testy w warunkach zimowych na wyznaczonym poligonie kolejowym na jednej z magistral. W testach uczestniczyli przedstawiciele zarządcy infrastruktury, spółki PKP Polskie Linie Kolejowe. Pozytywna ocena pozwoliła na dopuszczenie technologii do stosowania na liniach kolejowych zarządzanych przez PKP PLK – podsumowuje Paweł Sych.
Niewątpliwą zaletą opisywanego rozwiązania jest możliwość nanoszenia preparatu z prędkością dochodzącą do 40 km/h, co w porównaniu z metodą ręcznego nanoszenia – z prędkością 5 km/h – jest znacznie korzystniejsze, jeśli chodzi o liczbę zabezpieczonych torokilometrów sieci trakcyjnej. Kolejną zaletą jest zautomatyzowanie procesu do tego stopnia, że do obsługi maszyny wystarczy jeden pracownik. Nie do przecenienia jest również łatwość obsługi aparatu, która polega na jego przygotowaniu do pracy, czyli zatankowaniu płynów eksploatacyjnych oraz załączeniu w odpowiedniej sekwencji urządzeń, a następnie sprowadza się wyłącznie do nadzorowania poprawności procesu. Umożliwiają to umieszczone na urządzeniu kamery, a także wskaźniki zlokalizowane na pilocie sterowniczym. Opracowana technologia znacząco obniża zużycie drogiego środka zabezpieczającego przed oblodzeniem, który w optymalnych warunkach jest nanoszony w ilości 2 l na torokilometr. Dodatkowo urządzenie MZS w chwili wykrycia zatrzymania pojazdu przerywa natrysk, co pozwala jeszcze bardziej oszczędzić specjalistyczny preparat. W dobie wysokich kosztów pracownika ograniczenie obsługi do jednej osoby oraz wielokrotne zwiększenie prędkości nanoszenia zapewnia osiągnięcie bardzo wymiernych korzyści przez firmy specjalizujące się w utrzymaniu i zabezpieczaniu sieci trakcyjnej.
