South Western Railway przeszło 25 maja 2025 roku pod zarząd państwa. To pierwszy krok w procesie odchodzenia od prywatyzacji brytyjskiej kolei. Rząd zapowiada, że do 2027 roku wszystkie przewozy pasażerskie znajdą się w publicznych rękach – bez dodatkowych kosztów dla podatników.

Od tej pory usługi SWR, obejmujące m.in. połączenia z londyńskiego dworca Waterloo do Weymouth, Bournemouth i Exeter, będą prowadzone przez DfT Operator Limited – państwową spółkę odpowiedzialną za zarządzanie przejmowanymi usługami. Nowa umowa zakłada wdrożenie surowych standardów w zakresie punktualności, liczby odwołanych pociągów i jakości obsługi pasażera. Operatorzy będą musieli zasłużyć na używanie prestiżowego brandu Great British Railways, co ma podnieść jakość i transparentność całego systemu.

Koniec fragmentacji, początek integracji

Po trzydziestu latach rozdrobnienia sektora kolejowego, rządowy plan zapowiada odwrócenie trendu i przywrócenie jednolitego, efektywnego systemu. W przeszłości infrastruktura, tabor i obsługa pasażerska były rozdzielone pomiędzy wiele podmiotów, co generowało nieefektywności, koszty i pogorszenie jakości usług. Zgodnie z nowym podejściem wszystkie komponenty kolei mają zostać zintegrowane w ramach Great British Railways – nowego publicznego podmiotu odpowiedzialnego za planowanie, zarządzanie i świadczenie usług.

Zmiana z poparciem społecznym

Z badań wynika, że aż dwie trzecie obywateli Wielkiej Brytanii popiera powrót kolei do własności publicznej. Rząd podkreśla, że nowe podejście przywraca kolej „ludziom”, odpowiadając na oczekiwania społeczne i poprawiając zaufanie do transportu publicznego. Dzięki przejęciu usług do sektora publicznego, państwo zaoszczędzi nawet 150 milionów funtów rocznie, które wcześniej trafiały do prywatnych operatorów w formie opłat. Środki te będą teraz przeznaczane bezpośrednio na poprawę jakości usług i rozwój infrastruktury.

Harmonogram przejęć do 2027 roku

South Western Railway to dopiero pierwszy krok. Rząd ogłosił, że w ciągu najbliższych kilku lat – do 2027 roku – wszystkie pasażerskie usługi kolejowe w Wielkiej Brytanii zostaną stopniowo przekazane pod zarząd DfT Operator Ltd. Proces ten będzie się odbywać w sposób uporządkowany, w momencie wygaśnięcia obecnych kontraktów lub ich wcześniejszego rozwiązania. Ważne jest, że zmiany nie będą generować dodatkowych kosztów dla podatników.

Wypowiedzi kluczowych osób

Heidi Alexander, Minister Transportu, oświadczyła:

– Dzisiejszy dzień to punkt zwrotny. Zgodnie z obietnicą, zwracamy kolej publiczności. Pociągi kursujące z Waterloo do Weymouth, Bournemouth i Exeter będą teraz prowadzone przez państwo – dla społeczeństwa. Operatorzy muszą spełniać rygorystyczne standardy wydajności, by zasłużyć na prawo do posługiwania się marką Great British Railways.

Z kolei Lawrence Bowman, dyrektor zarządzający South Western Railway, podkreślił:

– Cieszę się, że mogę dołączyć i kierować znakomitym zespołem SWR. Nasi pracownicy są oddani pasażerom, a przejście do sektora publicznego ułatwi im działanie w tym duchu. Moim priorytetem jest teraz poprawa niezawodności i zwiększenie przepustowości.

Podsumowanie

Powrót South Western Railway pod publiczne zarządzanie to historyczna decyzja, która wpisuje się w nową filozofię rządu dotyczącą transportu kolejowego. Odejście od fragmentacji, skoncentrowanie odpowiedzialności w jednym podmiocie, wysokie standardy wydajności oraz pełne zintegrowanie usług w ramach Great British Railways mają na celu stworzenie nowoczesnego, przyjaznego i efektywnego systemu kolejowego w Wielkiej Brytanii – zarządzanego przez państwo, dla obywateli.