Ukraina pozostaje jednym z niewielu krajów o rozwiniętej infrastrukturze transportowej, a która w ciągu ostatniego ćwierćwiecza nie była w stanie zreorganizować kolei w strukturę odpowiadającą potrzebom i realiom gospodarki rynkowej.
UZ w całości należy do państwa, mając monopol na przewozy kolejowe. Z braku jakiejkolwiek konkurencji, koszty przejazdów stają się coraz droższe, co przy obecnym kryzysie gospodarczym szczególnie uderza w ludzi i budzi niezadowolenie społeczeństwa na Ukrainie.
Jej prezydent Wołodymyr Załenski polecił utworzenie do końca 2019 r. planu restrukturyzacji UZ.
Stworzenie konkurencji w segmencie transportu kolejowego i likwidacja dysbalansu finansowego powinno być priorytetem w procesie reformowania UZ – te słowa były wielokrotnie powtarzane przez ukraińskie władze.
Dziś słowo „reforma” budzi sarkazm nie tylko u przeciętnego obywatela, ale także u ekspertów. W 2018 r. minęło dwadzieścia lat od rozpoczęcia realizacji pierwszego programu reformującego transport kolejowy na Ukrainie.
W 1994 r., rok po utworzeniu Państwowej Administracji Transportu Kolejowego, opublikowano projekt „Koncepcji korporatyzacji dla ukraińskich przedsiębiorstw transportu kolejowego”. Przewidywał on przekształcenie administracji państwowej w krajową spółkę akcyjną, która obejmowałaby spółki zależne utworzone na bazie kolei i stowarzyszeń przemysłowych. W projekcie wskazano strukturę organizacyjną, listę wydarzeń, a także procedurę emisji i dystrybucji akcji.
Reformy rozpoczęto w 1998 r. Zmiany strukturalne miały być jednym z zadań priorytetowych: na podstawie istniejących pododdziałów kolejowych zaplanowano stworzenie konkurencyjnych przedsiębiorstw handlowych o statusie osoby prawnej. Zamysł ten udało się wdrożyć.
W 2006 r. Gabinet Ministrów zatwierdził kolejną reformę, obejmującą lata 2007-2015. Państwowy program reformy transportu kolejowego zatwierdzono dopiero w roku 2009 r., co skutkowało przesunięciem zaplanowanych terminów na rok 2019.
Proces prowadzący do reformy rozpoczął się w roku 2015, jednak zgodnie z pierwotnym planem główne jego etapy powinny być już ukończone.
Koleje Ukraińskie, publiczna spółka akcyjna, powstały 1 grudnia 2015 r., dając początek obecnej reformie.
Zmiany w niej zawarte przewidują m.in. przejście do pionowo zintegrowanej firmy ze specyficznymi zasadami zarządzania. Swoje oddziały regionalne zreorganizowało już sześć przedsiębiorstw. W ramach reformy powstają też nowe przedsiębiorstwa.
Strategia „Ukrzaliznycy” zatwierdzona została przez zarząd spółki akcyjnej do 2021 r. Umowa to wewnętrzny dokument firmy…
Cały artykuł Walentego Doli przeczytasz w najnowszym wydaniu “Raportu Kolejowego”. Oddamy go w Twoje ręce pod koniec lutego.
