Według prognoz, w 2050 r. świat będzie zużywał nawet trzy razy więcej energii niż na początku obecnej dekady. Również w Polsce zapotrzebowanie na kilowaty mocy rośnie i co roku bite są jego kolejne rekordy. W sytuacji, gdy popyt na energię dogania – i coraz częściej przegania – jej podaż, coraz większe znaczenie mają nie kolejne źródła energii, ale również efektywne nią zarządzenie – nie tylko dla budżetu domowego czy firmowego, ale także dla bezpieczeństwa energetycznego kraju.
Budować farmy wiatrowe, kłaść na dachach kolektory słoneczne, a może postawić na atom? – decydenci na całym świecie głowią się, skąd wziąć dodatkowy zastrzyk mocy, który niebawem może okazać się niezbędny dla rozwoju. Wraz z pojawianiem się nowych technologii potrzeb energetycznych przybywa. Zaobserwować to można nawet we własnym domu, zwłaszcza jesienią, gdy wcześniej zaczynamy zapalać światła. Lampka coraz częściej musi “walczyć” o wolne gniazdko z domowym routerem, ładującym się tabletem czy nowym ekspresem do kawy.
Podobny dylemat mają zakłady przemysłowe czy całe miasta, w których coraz więcej jest ruchomych schodów, wind dla niepełnosprawnych lub podświetlanych przystanków autobusowych. Naturalne rozwiązanie, jakim wydaje się zwiększenie poboru energii nie zawsze jest dostępne. Jako ludzkość zbliżamy się powoli do granicy własnych możliwości, a w ostatnich dekadach podjęliśmy się ograniczania zasobów, jakimi dysponujemy. Nie oznacza to jednak “siedzenia po ciemku”. Energią da się zarządzać wydajniej i efektywniej.
Czym jest efektywność energetyczna?
Główną przyczyną emisji gazów cieplarnianych jest produkcja energii elektrycznej. Do 50 proc. emisji CO2 przypisywanej budynkom mieszkalnym i komercyjnym pochodzi ze zużycia energii elektrycznej. Z uwagi na coraz większe rozpowszechnienie urządzeń takich jak komputery, telewizory, urządzenia klimatyzacyjne, wentylacyjne, zużycie energii elektrycznej rośnie nieproporcjonalnie do zużycia innych rodzajów energii. Wszystko wskazuje zatem na to, że trend ten będzie się stale umacniał.
– Efektywność energetyczna jest najszybszym, najtańszym i najczystszym sposobem redukcji zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych. Teraz jest czas na ambitne rozwiązania w zakresie efektywności energetycznej: w większości istniejących instalacji można przy zastosowaniu dostępnych dzisiaj ofert i technologii zaoszczędzić do 30 proc. energii – zauważa Anna Nowak-Jaworska, Wiceprezes Pionu Budynków, MEE Cluster w Schneider Electric.
Zyski z zastosowania efektywnych energetycznie rozwiązań
Intuicja podpowiada, by nie wymieniać rzeczy, które nie są zepsute. W przypadku efektywności energetycznej, warto jednak spojrzeć na fakty. Świetlówka kompaktowa daje identyczne światło co zwykła żarówka przy 5-krotnie mniejszym poborze mocy, a produkowane dziś lodówki zużywają o ponad 1/3 mniej energii niż te z początku XXI w. Ta sama zasada dotyczy nie tylko sprzętów domowych, ale także instalacji doprowadzających energię do budynków.
Jacek Łukaszewski podkreśla, że od 10 do 15 proc. energii można zaoszczędzić na utrzymaniu sprawnych urządzeń i sprawnych instalacji (urządzenia o niskim zużyciu energii: ściemniacze, czujniki ruchu, wyłączniki światłoczułe, żarówki energooszczędne; izolowanie budynków), od 5 do 15 proc. na optymalizacji instalacji i urządzeń (wyłączanie urządzeń, kiedy nie są potrzebne, regulacja silników i ogrzewania na optymalnym poziomie w budynkach), natomiast od 2 do 8 proc. dzięki programowi stałego monitorowania i doskonalenia (precyzyjny program utrzymania, pomiarów i reakcja na odchyłki).
Wydajne zużycie energii, a odpowiedzialność społeczna
Jak wynika z szacunków Komisji Europejskiej, ogrzewanie zimą i chłodzenie latem budynków odpowiada za ok. 40 proc. całkowitego zużycia energii elektrycznej w UE. Dlatego też myśląc o efektywności energetycznej, nie należy stereotypowo wyobrażać sobie wyłącznie dużych zakładów przemysłowych marnotrawiących mnóstwo energii. Niedocenianym elementem w bilansie energetycznym są małe firmy i pojedyncze gospodarstwa domowe. To od ich działań zależy w dużej mierze, na ile nasza gospodarka będzie energetycznie wydajna.
– Nie można niestety polegać na dobrej woli człowieka, gdyż chęć ograniczenia zużycia energii zazwyczaj szybko się kończy. Najlepszym sposobem zatem na osiągnięcie stałych oszczędności jest zastosowanie automatyki, która umożliwia pomiary, sterowanie i analizę zużycia energii – wyjaśnia Anna Nowak-Jaworska. Zachęca tym samym do przeprowadzania audytów energetycznych i sukcesywnego wdrażania inteligentnych rozwiązań nie tylko ze względu na własny budżet, ale także pozytywny wpływ tych działań na środowisko i bezpieczeństwo energetyczne kraju.
