Warto sięgnąć po rozwiązania, które sprawdzają się w innych krajach. Są to np. dopłaty do transportu towarów koleją (tzw. rekompensata środowiskowa), wprowadzenie dodatkowych opłat od pojazdów ciężarowych w zależności od ich masy i przebytej odległości, wprowadzenie instrumentów i programów wsparcia transportu i przyspieszenia cyfryzacji. Transport towarów koleją powinien sięgać również po klientów, którzy dotychczas jeszcze nie wybrali kolei jako środka transportu. Przewozy naczep w transporcie intermodalnym, współpraca w zakresie obsługi wybranego rodzaju ładunków (np. surowców wtórnych) to przykłady rozwiązań z innych krajów, które już w pewnym stopniu są wprowadzane przez przewoźników. Takie inicjatywy powinny móc liczyć na wsparcie. Szansą dla kolei jest też otwarcie się na transport nowych grup ładunków, które z różnych przyczyn obecnie nie są realizowane na dużą skalę przy pomocy tego transportu, a w przypadku których ich masowość doskonale wpisuje się w transport kolejowy (np. transport odpadów, przewóz przesyłek kurierskich i pocztowych).
Czy zatem PKP Cargo ma szansę się, używając kolokwializmów, podnieść?
Nie wyobrażam sobie, że może być inaczej, chociaż sytuacja największego przewoźnika towarowego w Polsce jest obecnie bardzo trudna. Spółka przechodzi proces restrukturyzacji, którego celem jest przywrócić stabilność finansową i operacyjnej spółki. Należy mieć nadzieję, iż wprowadzenie działań restrukturyzacyjnych powinno zapewnić możliwość dalszego funkcjonowania przedsiębiorstwa przy zagwarantowaniu najlepszych rozwiązań zarówno dla akcjonariuszy, wierzycieli, ale i pracowników spółki. Przeprowadzenie tego procesu powinno umożliwić dalsze funkcjonowanie spółki na konkurencyjnym rynku przewozów towarowych koleją w Polsce. Wszystko wskazuje na to, że w najbliższym czasie będzie to wiązało się ze spadkiem zatrudnienia u tego przewoźnika. Kreowanie bezpiecznych i konkurencyjnych warunków świadczenia usług transportu kolejowego, jak też wysokie standardy wykonywania usług na rynku transportu kolejowego to jedna z dróg jaką powinni iść przewoźnicy w celu swojego rozwoju, w celu wypracowania zaufania klientów i osiągania dobrych wskaźników, w tym finansowych. Tak jak w przypadku innych przewoźników PKP Cargo musi szukać alternatywy dla dotychczasowo obsługiwanych kontraktów, rozwijać swoja ofertę i być bardziej elastycznym partnerem dla potencjalnych klientów.
Co ważne na problemy PKP CARGO zareagowali inni uczestnicy rynku- to pozytywne, że szuka się różnych rozwiązań?
Branża transportowa pomimo wielu problemów jest bardzo ważna dla gospodarki. Sektor kolejowy to w dużej mierze system naczyń połączonych. Zapotrzebowanie na wykwalifikowanych pracowników jest w wielu przedsiębiorstwach duże. Przewozy pasażerskie odnotowują duże wzrosty – zatem, zapewnienie rozwiązań związanych z zatrudnieniem pracowników jest pozytywnym działaniem gwarantującym możliwość dalszego świadczenia pracy przez osoby, których kwalifikacje są ważne dla branży.
Pozytywnie również można mówić o stanie infrastruktury kolejowej. Parametry są coraz lepsze. Gdzie Pana zdaniem zmiany są najbardziej widoczne?
Zmiany w infrastrukturze najbardziej widoczne są w dużych inwestycjach jak np. w ostatnim czasie inwestycje w portach czy budowa Dworca Zachodniego. Rozwój infrastruktury w zakresie polepszenia parametrów linii kolejowych to także gwarancja już dostępnej jakości. Polepszenie parametrów jest więc między innymi widoczne w czasach wybranych połączeń, jak te ze stolicy do Szczecina czy Poznania, ale także szybki czas połączeń między Wrocławiem a Poznaniem, czy uruchomienie połączenia między Warszawą a Białymstokiem o czasie przejazdu niewiele większym niż 1,5 godziny. Wartości inwestycji programów KPK to kilkadziesiąt miliardów złotych, zaś Program Inwestycyjny Spółki PKP PLK za 2023 r. sięgnął 12,5 mld złotych.
Rozumiem, że UTK stale współpracuje z resortem infrastruktury w kontekście poprawy stanu jakości tych elementów, które są najbardziej zaniedbane na polskiej kolei?
Prezes UTK prowadzi aktywny i dobry dialog z Ministerstwem Infrastruktury i przekazuje szereg postulatów i propozycji rozwiązań, w tym rozwiązań prawnych dotyczących poprawy sytuacji na kolei. Tak stało się również w temacie przewozów rzeczy. Aktualna sytuacja na rynku przewozu towarów koleją w Polsce wymaga działań wspierających tą gałąź transportu. Kolej musi stać się bardziej konkurencyjna, by mogła w pełni współgrać z transportem samochodowym i przejmować przewóz towarów na dalekich dystansach. Teraz to transport drogowy dominuje w logistyce ładunków, pomimo że jest mniej ekologiczny i generuje wysokie koszty zewnętrzne. Dla zwiększenia wolumenu towarów obsługiwanych przez kolej potrzebne są konkretne rozwiązania. Konieczna jest intensyfikacja działań w celu wsparcia i promowania tego rodzaju transportu oraz finansowania przedsięwzięć rozwojowych zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim. Warto również stosować benchmarking, czyli wdrażać pozytywne rozwiązania, które sprawdziły się i sprawdzają w innych krajach.
