Projektując rozkład jazdy pociągów zakładamy, że będą one w 100% punktualne. Natomiast, każdej doby na sieci kolejowej występuje kilkaset nieprzewidzianych zdarzeń, które zakłócają ruch i powodują opóźnienia.
Czy planowane są nowe rozwiązania cyfrowe zwiększające przewidywalność ruchu, np. narzędzia do dynamicznego zarządzania przepustowością?
Cyfrowe rozwiązania związane z dynamicznym zarządzaniem przepustowością rozumiane są jako narzędzia wspomagające bieżące zarządzanie ruchem w oparciu o systemy typu TMS (Traffic Management System). W PLK rozwój takich narzędzi i ich wdrażanie przewidziane jest przede wszystkim w planach budowy tzw. Obszarowych Centrów Sterowania, które to będą wymagały narzędzi cyfrowych wspomagających pracę dyspozytora poprzez automatyzację procesów i wskazywanie najkorzystniejszych rozwiązań w przypadkach odchyleń od rozkładu jazdy. Będzie to proces długofalowy, gdyż wymaga tak naprawdę kompleksowej zmiany podejścia w wielu aspektach działalności zarządcy infrastruktury.
Jak układa się współpraca z przewoźnikami przy tworzeniu rozkładu – zarówno pasażerskimi, jak i towarowymi?
Współpraca z przewoźnikami jest kluczowym elementem procesu tworzenia rozkładu jazdy. Od samego początku prac nad rocznym rozkładem odbywają się konsultacje zarówno z przewoźnikami pasażerskimi, jak i towarowymi. Każdy zgłoszony wniosek, dotyczący tras, częstotliwości czy parametrów pociągów, jest analizowany i w miarę możliwości uwzględniany w projekcie rozkładu.
Prace mają charakter iteracyjny – przewoźnicy otrzymują projekt rozkładu do weryfikacji, zgłaszają uwagi, które następnie są wprowadzane po analizie i wypracowaniu kompromisu między ich oczekiwaniami a możliwościami infrastruktury.
Współpraca odbywa się zarówno w formie spotkań krajowych i międzynarodowych, jak i przy wykorzystaniu narzędzi cyfrowych – takich jak System Konstrukcji Rozkładu Jazdy (SKRJ) czy Internetowy System Zamawiania Trasy Pociągu (ISZTP) – które umożliwiają przewoźnikom bieżącą obsługę wniosków i wprowadzanie propozycji zmian w rozkładzie.
Dzięki temu proces jest transparentny, przewidywalny i pozwala wypracować kompromis pomiędzy interesami wielu stron, przy jednoczesnym zachowaniu stabilności i bezpieczeństwa ruchu kolejowego.
Rozkład jazdy to wspólny produkt PLK, jako dysponenta przepustowości linii kolejowych, oraz przewoźników – dysponentów taboru kolejowego.
Jakich długofalowych zmian możemy spodziewać się w sposobie planowania i organizacji ruchu kolejowego w Polsce?
Aktualnie procedowana jest zmiana w legislacji UE w zakresie zarządzania przepustowością, która dość istotnie wpłynie na niektóre elementy planowania przepustowości zarówno u zarządców infrastruktury, jak i przewoźników. Nałożone przez Rozporządzenie dot. przepustowości obowiązki opracowania wspólnych europejskich procedur i rozwiązań będą realizowane przez zarządców infrastruktury poprzez utworzone na poziomie europejskim struktury organizacyjne. W ramach tych działań zostaną opracowane tzw. Europejskie ramy, które obejmować będą takie aspekty jak:
- zarządzanie zdolnością przepustową (w tym zharmonizowanych na poziomie europejskim tzw. warunków handlowych dot. terminów i stawek opłat za odwołanie pociągu)
- koordynacja zarządzania ruchem, zarządzania zakłóceniami i zarządzania kryzysowego.
Nowe rozporządzenie UE w sprawie przepustowości nakłada też na zarządców obowiązek tworzenia strategii, modelu i planu zapewnienia przepustowości.
