W Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii przedstawiono raport Instytutu Jagiellońskiego na temat perspektyw, rozwoju i wyzwań rynku przewozów regionalnych.
Przedstawiony raport „Kolej na regiony! Perspektywa rozwoju i wyzwania rynku” autorstwa Kamila Moskwika i Krystiana Krupy odnosi się do lat 2000-2015. Był to okres w którym sukcesywnie spadała liczba przewiezionych pasażerów. Według autorów, powodem takiego stanu rzeczy było organizacyjne rozdrobnienie kolei, przejawiające się w powoływaniu przez kolejne samorządy wojewódzkie własnych spółek. W rezultacie wnioski płynące z raportu przemawiają za korzystaniem przez zarządy województw z usług Przewozów Regionalnych, których udział w rynku już dziś jest największy, kosztem mniejszych przewoźników.
Moskwik i Krupa podsumowali wnioski z raportu w siedmiu punktach:
- Rozwój transportu kolejowego stanowi szansę na przyspieszenie rozwoju społeczno-gospodarczego w tych regionach Polski, które cechuje niski poziom wykorzystania tego środka transportu. Na podstawie przedstawionych w raporcie badań, można wnioskować, że większy poziom wykorzystania kolei regionalnych zwiększa możliwości rozwoju osobistego mieszkańców danego regionu i pozytywnie wpływa na rozwój gospodarczy regionu, mierzony poprzez PKB na mieszkańca.
- W ocenie Agencji Kolejowej Unii Europejskiej kolej jest najbezpieczniejszym środkiem transportu w Europie, a ryzyko wypadków śmiertelnych wśród pasażerów pociągu jest o jedną trzecią niższe niż w przypadku transportu drogowego.
- Emisyjność dwutlenku węgla w przypadku kolejowego transportu pasażerskiego jest znacząco niższa niż transportu samochodowego czy lotniczego. Transport kolejowy cechuje również trwała tendencja spadkowa wskaźnika energochłonności, co oznacza poprawę efektywności energetycznej.
- Rok 2017 był trzecim kolejnym rokiem wzrostu liczby pasażerów korzystających z transportu kolejowego oraz wzrostu wykonanej pracy przewozowej. Z usług przewoźników kolejowych skorzystało w tym roku 303,6 mln pasażerów, o blisko 3,8% więcej niż w roku poprzednim. Był to jednocześnie najlepszy wynik od 15 lat. Największy udział w rynku (26,31 %) mają pod tym względem Przewozy Regionalne Sp. z o.o., operujące pod marką handlową POLREGIO.
- Wzrost pracy przewozowej od 2015 r. pozwolił nieznacznie zwiększyć udział pasażerskiego transportu kolejowego w ogólnej pracy przewozowej. Udział ten systematycznie spadał od 2000 r, przy jednoczesnym wzroście roli transportu samochodowego. Za jedną z przyczyn wolniejszego rozwoju regionalnych pasażerskich przewozów kolejowych uznać można koncentrację samorządów wojewódzkich na rozwoju transportu kolejowego w oparciu o nowo utworzone koleje samorządowe, działające tylko w obrębie danego województwa.
- Największą pracę przewozową w ruchu regionalnym i aglomeracyjnym, mierzoną liczbą przewiezionych pasażerów oraz długością podróży, wykonuje spółka Przewozy Regionalne, przy czym jej udział w rynku w ostatnich latach zmalał. W tym samym okresie wzrosła praca przewozowa przewoźników wojewódzkich, których charakteryzują relatywnie wysokie jednostkowe koszty operacyjne. Jednocześnie otrzymują oni rekompensaty znacznie przekraczające stawki uzyskiwane przez Przewozy Regionalne. Przeprowadzona analiza pozwoli ocenić, czy wzrostowi pracy przewozowej towarzyszy zapewnienie optymalnej efektywności ekonomicznej przewoźników.
- Rozwój regionalnego pasażerskiego transportu kolejowego powinien stać się centralnym elementem zintegrowanego systemu transportu publicznego. Analiza systemów transportowych wybranych państw europejskich potwierdza znaczenie oraz potrzebę dalszego rozwoju pasażerskiego transportu kolejowego, wskazując jednocześnie na warunki konieczne dla tego rozwoju.
