W przypadku zakupu nowych pojazdów konieczne jest przeprowadzenie homologacji typu tramwajów lub rozszerzenie istniejącego już świadectwa tramwaju typu o wariant lub wersję. W obu przypadkach należy opierać się na dwóch głównych rozporządzeniach:
- Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie homologacji typu tramwajów i trolejbusów oraz Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych tramwajów i trolejbusów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia, oraz
- Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie homologacji typu tramwajów i trolejbusów.
W związku z tym, że tramwaje są pojazdami poruszającymi się w dużej mierze po niewydzielonych miejskich torowiskach, których toki szynowe biegną w jezdni, zatem uczestniczą bezpośrednio w kołowym ruchu miejskim, dlatego podlegają pod Ustawę o Ruchu Drogowym. Znaczy to, że muszą spełniać warunki widoczności (oświetlenia zewnętrznego), analogiczne jak w przypadku pojazdów drogowych.
Sieć Badawcza Łukasiewicz posiada laboratorium, które może w pełni realizować zapotrzebowanie na badania niezbędne do homologacji tramwajów. W procesie tym, zgodnie z wymaganiami, konieczne jest przeprowadzenie badań, które swoim zakresem obejmują:
- pomiar nacisków statycznych wywieranych na tor przez poszczególne osie tramwaju,
- badania układu hamulcowego,
- badania akustyczne,
- sprawdzenie wyposażenia tramwaju w wymagane elementy,
- sprawdzenie systemu poręczy w tramwaju,
- sprawdzenie bezpiecznego systemu oszklenia,
- badanie instalacji elektrycznej,
- badania EMC,
- pomiary natężenia oświetlenia i wyposażenia w wymagane światła zewnętrzne.
Kwestia bezpieczeństwa przewozów taborem tramwajowym z technicznego punktu widzenia jest istotna również dla przewoźników. Niektórzy z nich oczekują, żeby producenci pojazdów przeprowadzili badania wytrzymałości statycznej, zmęczeniowej i stabilności konstrukcji pudła. Jednak wymaganie to nie zawsze jest stosowane każdorazowo podczas ogłaszania przetargów. Sieć Badawcza Łukasiewicz przeprowadzał takie badania w przeszłości, np. dla tramwaju wyprodukowanego przez firmę Solaris i PESA.
W ogłaszanych przez przewoźników przetargach na dostawę nowego taboru tramwajowego pojawiają się wymagania dotyczące konieczności wykonania dodatkowych badań tych pojazdów. W kontekście bezpieczeństwa pracy pojawiają się wymagania dotyczące spełnienia odpowiedniego poziomu ciśnienia akustycznego w kabinie motorniczego oraz drgań ogólnych oddziałujących na motorniczego zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.
Poza bezpieczeństwem pracy samych motorniczych należałoby skupić się również na bezpieczeństwie podróżnych. Zdarzające się wciąż przypadki kolizji tramwajów z innymi pojazdami pokazują jak ważne jest wyposażenie tych pojazdów w urządzenia przejmujące energię zderzenia, co jest jednym z wymagań homologacyjnych.
Jak wspomniano powyżej istotną kwestią są również badania wytrzymałości konstrukcji pudła. Tramwaj podczas eksploatacji poddawany jest statycznym i dynamicznym obciążeniom. Należałoby zatem określić, jakie obciążenia powinny wytrzymać konstrukcje nośne pojazdów i jakie cechy powinien spełniać materiał. W tej kwestii rozporządzenia nie zawierają obligatoryjnych wymagań. Stosuje się jedynie zapis rozróżniający typy pojazdów, który jedynie odnosi się do „oczywistych podstawowych różnic” których dalej nie zdefiniowano.
Wynik takich badań dałyby jednoznaczną odpowiedź dotyczącą kwalifikowania danego pojazdu do tego samego typu pojazdu lub jego wariantu. Dzięki temu producenci oraz przewoźnicy mieliby jednoznaczne potwierdzenie, że pudło tramwaju wytrzyma maksymalne obciążenia zgodne z ich wymaganiami eksploatacyjnymi i osiągnie wymagany okres trwałości w normalnych warunkach eksploatacyjnych.
