CUPT zakończył prace nad Zintegrowanym Modelem Ruchu

Centrum Unijnych Projektów Transportowych zakończyło prace nad Zintegrowanym Modelem Ruchu w części prognostycznej.

ZMR w swoim założeniu ma wspierać procesy decyzyjne i planistyczne w transporcie na szczeblu krajowym oraz regionalnym. Narzędzie ma również wesprzeć pozyskanie funduszy unijnych na rozwój transportu w ramach nowego budżetu unijnego na lata 2021-2027.

Zintegrowany Model Ruchu to narzędzie wspierające planowanie transportu. Może zostać zastosowane na poziomie krajowym, regionalnym czy lokalnym. Model ma stopnie pasażerskie uwzględniające ruch towarowy na drogach. Na podstawie tych modeli opracowano modele prognostyczne obejmujące rok 2025 – jako wariant domykający stan infrastruktury transportowej oraz rok 2030 – jako wariant prognostyczny

Celem Modelu jest wsparcie ministerstw i innych instytucji, w tym spółek i organizacji świadczących usługi publiczne w sektorze transportu, w procesie planowania oraz podejmowaniu decyzji inwestycyjnych zapewniających wiarygodną, dostępną, bezpieczną, komfortową oraz odporną infrastrukturę transportową, zaplanowaną na poziomie stymulującym rozwój gospodarczy kraju i pozwalającym na redukcję kosztów zewnętrznych.

Narzędzie to spełnia również funkcje wspierające przy spełnianiu warunku podstawowego Komisji Europejskiej w zakresie finansowania inwestycji transportowych w perspektywie 2021-2027. Ponadto jest także modelem przygotowanym do wspierania planowania na poziomie regionalnym i lokalnym, które może wynikać zarówno z modelu krajowego jak i powstających modeli regionalnych. ZMR będzie stanowił model bazowy i wyjściowy dla planowania regionalnego i lokalnego.

Najważniejszym celem jest jednak kreowanie scenariuszy prognostycznych pozwalających na określenie stanu sieci transportowej Polski w przyszłości.
Analizie będzie można poddać:

• wrażliwość
• instrumentów polityki transportowej,
• emisyjność transportu w tym zmian klimatycznych (zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu),
• zarządzanie aktywami dla właścicieli infrastruktury (podażą infrastruktury),
• przewozy towarów i logistykę,
• użycie alternatywnych źródeł energii i paliw,
• zrównoważony rozwój,
• zarzadzanie kryzysowe.

Modele ruchu to 4 stopniowe modele pasażerskie, uwzgledniające ruch towarowy na drogach. Są to modele oparte o częstotliwości (headway-based), uwzględniające zmienne objaśniające takie jak m.in.: liczba ludności, demografia, PKB, udział osób zmotoryzowanych oraz zawierające:

• kompleksowo i poprawnie topograficznie odzwierciedloną sieć drogową oraz uproszczone kodowanie skrzyżowań;
• siatkę połączeń publicznego transportu zbiorowego: sieć kolejowa, połączenia autobusowe;
• sieć dróg śródlądowych, porty morskie oraz porty lotnicze uwzględnione potencjałowo;
• 7 motywacji podróży;
• koszt uogólniony uwzględniający czas, odległość, opłaty;
• uproszczony model zewnętrzny (uwzgledniający ruch tranzytowy).

Model zawiera następujące elementy:

I. Model podaży obejmujący istniejącą i planowaną sieć infrastruktury transportowej, w tym sieć drogową oraz sieć transportu publicznego: kolej i autobusy w podziale na rejony komunikacyjne zgodne z podziałem kraju na gminy, a w przypadku miast powyżej 100 tys. mieszkańców podzielone na mniejsze rejony w celu lepszego odwzorowania rozkładu ruchu na sieć.

II. Model popytu ZMR bazuje na podejściu 4 stopniowym. Symulacja podróży odbywa się w następujących krokach:

• Generacja podróży – w każdym rejonie komunikacyjnym określana jest produkcja czyli ile podróży odbywają wszyscy mieszkańcy danego rejonu oraz atrakcja czyli ile podróży przyjeżdża do każdego rejonu.
• Rozkład przestrzenny – określana jest macierz podróży czyli ile podróży jest odbywanych pomiędzy każdą parą rejonów.
• Podział zadań przewozowych – określane jest jaki udział podróży odbywa się danym środkiem transportu (Komunikacja Zbiorowa lub Komunikacja Indywidualna).
• Rozkład ruchu na sieć – określenie tras przejazdu pomiędzy wszystkimi parami rejonów uwzględniając dostępne środki transportu, czas przejazdu, odległość, koszt pieniężny.

Ponadto, na potrzeby Zintegrowanego Modelu Ruchu opracowano metodykę kosztu zgeneralizowanego umożliwiającego sprowadzenie do wspólnego mianownika podstawowych elementów porównawczych dla wyboru środka transportu tj: czas podróży (min), odległość (km), koszt (PLN).

III. Modele prognostyczne – zawierające analogiczną strukturę obliczeniową jak ta zastosowana w modelu bazowym – czyli pełną procedurę obliczeniową dla modelu popytu oraz rozkładu ruchu na sieć.