Jednym z najważniejszych elementów obchodów jest mobilna wystawa przygotowana przez dra Marcina Janakowskiego, dra Macieja Cichonia i mec. Marcina Medyńskiego we współpracy ze Stacją Muzeum. „Wędruje” ona przez kolejne miejscowości stacyjne dawnej DŻID – od Dęblina przez Garbatkę, Pionki, Jedlnię-Letnisko, Radom, Skarżysko-Kamienną, Kielce, aż po Dąbrowę Górniczą.
Skala wydarzeń związanych ze 140-leciem DŻID spowodowała włączenie się uznanych podmiotów i organizacji w rok obchodów. Instytucja kultury „Resursa Obywatelska” z Radomia, SITK Oddział w Radomiu, ale przede wszystkim Polska Izba Kolei, która w czerwcu 2025 roku w Jedlni-Letnisku, wspólnie z lokalnym projektem „Ogród z historią – Nadrzeczna 64” zorganizowała „Spotkanie z historią kolei”. Wykłady naukowe traktujące o historii kolei, mundury z epoki, makieta kolejowa, prezentacja przez Stację Muzeum wystawy okolicznościowej oraz koncert „Kolejowa podróż z piosenką w tle” to główne punkty tego wydarzenia, na które przyjechali miłośnicy kolei i kolejarze praktycznie z całej Polski. W inicjatywę włączyły się lokalne Koła Gospodyń Wiejskich z Siczek i Groszowic w Gminie Jedlnia-Letnisko, które poczęstowały Gości przybyłych do Jedlni-Letniska lokalnymi specjałami.
Wspólnym mianownikiem wszystkich wydarzeń jest silne zaangażowanie społeczności lokalnych: władz samorządowych, szkół, domów kultury, organizacji pozarządowych i grup nieformalnych.
Wnioski: historia jako nowoczesne narzędzie
Zarówno w Grodzisku Mazowieckim, jak i w Radomiu, Skarżysku, Garbatce, Pionkach czy Jedlni-Letnisku, historia kolei została przywrócona ludziom – nie w formie akademickiej rozprawy, ale poprzez żywą kulturę, wspomnienia i emocje. To strategia, którą warto kontynuować – również w kontekście transformacji transportowej w Polsce i rosnącego znaczenia kolei jako środka komunikacji niskoemisyjnej i publicznie dostępnej.
Rocznice kolejowe mają moc jednoczenia instytucji – Grupy PKP. i spółek kolejowych, muzeów, fundacji, samorządów, pasjonatów i lokalnych liderów. Pokazują, że promocja kolei może mieć ludzką twarz, kulturalne znaczenie i strategiczny wpływ na rozwój regionów.
Przed nami wspaniałe rocznice: 100-lecie Polskich Kolei Państwowych w 2026 roku, 170 – lecie kolei galicyjskiej Kraków – Lwów w 2026 roku, 150-lecie Kolei Nadwiślańskiej w 2027 roku, czy 125-lecie Kolei Warszawsko-Kaliskiej w 2027 roku. Jeśli chcemy, by kolej była nie tylko środkiem transportu, ale wyborem serca i rozumu – musimy opowiadać jej historię. Najlepiej wspólnie.
