Jarosław Kasperski, Członek zarządu Nokia Polska, opowiedział o konieczności transformacji cyfrowej kolei oraz wdrożeniu FRMCS w najbliższych latach.

W ostatnim czasie sporo mówi się o cyfryzacji polskich kolei i bezpieczeństwie na torach. Czy cyfryzacja polskich kolei jest potrzebna?

Powiedziałbym, że jest nie tyle potrzebna, co niezbędna i konieczna.

A jak Pan ocenia poziom cyfryzacji polskich kolei z punktu widzenia Nokia, lidera systemów radiołączności cyfrowej?

Nie mnie oceniać poziom cyfryzacji kolei. Mogę jedynie odnieść się do oceny i poziomu wdrażania cyfrowego systemu łączności GSM-R, który jest bazą, fundamentem, na którym można rozwijać dalej kolejowe systemy cyfrowe.

Niby wszyscy słyszeliśmy o GSM-R ale może warto byłoby przypomnieć czym jest GSM-R?

Zawsze warto. Zatem kilka słów, czym jest GSM-R. Jest to cyfrowy system radiokomunikacyjny oparty na standardzie GSM, ale dostosowany do specyficznych wymagań i warunków pracy w sektorze kolejowym. W przeciwieństwie do obecnej komunikacji analogowej, umożliwia niezawodne, bezpieczne i zautomatyzowane komunikowanie się między różnymi uczestnikami ruchu kolejowego (maszyniści, dyspozytorzy), dzięki czemu możliwa jest szybka reakcja na sytuacje awaryjne oraz poprawa koordynacji ruchu pociągów. Umożliwia wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań w zakresie analizy danych, monitorowania ruchu kolejowego oraz automatyzacji procesów. Pomimo tego, że standard GSM, co do zasady może wydawać się przestarzałym systemem, to jego wersja kolejowa GSM-R jest jedynym dostępnym i usankcjonowanym na ten moment przez Unie Kolejową standardem. Po prostu nie ma innego.

Czy system GSM-R jest nam potrzebny?

Jeśli chcemy prowadzić ruch w oparciu o przestarzałe systemy łączności rodem z XX wieku bez możliwości transmisji danych, to nie. Ale trzeba to powiedzieć, jasno, zostaliśmy na tym placu boju już sami. Wszystkie kraje Unii Europejskiej dokonały już skoku technologicznego i przejścia na cyfrowe systemy za wyjątkiem Polski. Jesteśmy obecnie czarną plamą na mapie Europy a transformacja cyfrowa na naszych kolejach w zakresie prowadzenia i nadzoru ruchu nie dokonała się jeszcze. I nie chodzi tu wcale i jedynie o nadzór nad systemem i złożoną siatką połączeń i pociągów, ale przede wszystkim o bezpieczeństwo podróżujących, maszynistów oraz konkurencyjność naszych kolei w ramach wspólnoty Unii Europejskiej oraz nasze bezpieczeństwo w dobie kryzysu i wojen.

A na czym polega ta transformacja cyfrowa i jakie benefity może przynieść zarządcom i użytkownikom infrastruktury kolejowej?

O cyfryzacji można by mówić godzinami. Gdybym miał jednym zdaniem wyjaśnić różnicę pomiędzy tym, co oznacza przejście z systemów analogowych na systemy cyfrowe dla zarządcy infrastruktury, to powiedziałbym, że dzięki cyfryzacji zyskuje ciągły dostęp i kontakt z pociągiem i jego położeniem. Dzisiaj ma to jedynie charakter punktowy i periodyczny. Ponadto cyfryzacja umożliwia konsolidacje wielu rozproszonych technologii i rozwiązań, wprowadzając nadzór nad systemami, dotąd nieosiągalny, w dodatku czyniąc je kompatybilnymi, kontrolowalnymi i przewidywalnymi.

A tak konkretniej, na co GSM-R ma największy wpływ?

Kilka najważniejszych w mojej opinii zagadnień to: