Należy mieć na uwadze, że gdy z jakichś – nawet ważnych powodów – nie zgłosimy pożyczki do urzędu skarbowego, narażamy się na zapłatę odsetek, a jeżeli urząd sam zauważy brak zgłoszenia 20% podatek karny.
Powyżej wskazaliśmy na opodatkowanie pożyczki podatkiem od czynności cywilno-prawnej (PCC), które występuje po stronie pożyczkobiorcy. Jednakże trzeba zwrócić uwagę na możliwość wystąpienia obowiązku zapłaty podatku dochodowego przez osobę udzielającą pożyczkę.
W przypadku, kiedy zawarcie umowy pożyczki nie wiąże się z dodatkową gratyfikacją dla dającego pożyczkę w postaci odsetek zarówno pożyczkodawca jak i pożyczkobiorca co do zasady nie muszą martwić się o obowiązki wynikające z podatku dochodowego. Fiskus od lat potwierdza, że w takiej sytuacji po stronie pożyczkobiorcy nie występuje przychód z nieodpłatnych świadczeń z tytułu niezapłaconych odsetek, a po stronie pożyczkodawcy nie występuje przychód z tytułu utraconych korzyści.
Natomiast w przypadku, kiedy w umowie pożyczki osoby fizyczne zawarły zapis, że pożyczkodawcy będą przysługiwały ustalone odsetki za udzielenie pożyczki zrodzi się obowiązek rozliczenia się z urzędem skarbowym. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazują, że od uzyskanych przychodów w postaci odsetek należy zapłacić zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 19%.
Podstawą do opodatkowania jest pełna kwota uzyskanych odsetek bez pomniejszania o jakiekolwiek koszty uzyskania przychodów. Po uzyskaniu odsetek pożyczkodawca musi samodzielnie obliczyć podatek, wykazać go w zeznaniu rocznym PIT-38 składanym w terminie do końca kwietnia następującego po roku w którym uzyskał przychód oraz wpłacić wyliczony podatek do urzędu skarbowego.
Jak widać obowiązki podatkowe powstają po stronie pożyczkodawcy (inaczej niż w przypadku PCC). Po stronie pożyczkobiorcy nie występują żadne dodatkowe obowiązki podatkowe. Ale jak to w podatkach bywa doradca podatkowy powie chyba, że… udzielający pożyczki zdecyduje się umorzyć udzieloną pożyczkę w całości lub w części. W takiej sytuacji po stronie pożyczkobiorcy powstaje obowiązek podatkowy z tytułu uzyskanego przychodu w postaci umorzonej pożyczki lub jej części. Wyjątek stanowi umorzenie pożyczki udzielonej od członków rodziny zaliczonej do I i II grupy podatkowej, które korzysta ze zwolnienia od podatku.
