Pierwsze tygodnie pandemii oraz ostrożnościowe decyzje Rządów wielu Państw przełożyły się na lawinowe wręcz narastanie problemów w gospodarkach bardzo wielu krajów. Tak samo działo się w Polsce.
Przez ostanie miesiące jednym z głównych zadań Rządu i Parlamentu było zapewnienie firmom, ale też jednostkom budżetowym możliwości przetrwania na rynku. Podejmowane decyzje były uwarunkowane brakiem czasu, a więc nie uchroniono się od błędów czy niezrozumienia zapisów ustaw. Presja czasu zmuszała poszczególnych Ministrów oraz Sejm do szybkiego wprowadzania zmian, obostrzeń, ale i luzowania rygorów np. w zakresie terminów. Było to oczywiste, potrzebne i wręcz oczekiwane przez gospodarkę. Wszyscy wiedzieli, że pomoc jest bardzo potrzebna i to wręcz natychmiast. Z dnia na dzień przedsiębiorstwa traciły zamówienia, a część musiała zawieszać produkcję z uwagi chociażby na kwarantannę.
W ramach przepisów ochronnych oraz podejmowanych przez Sejm na wniosek Rządu działań najbardziej widoczne było wsparcie finansowe. To istotne, ale de facto nie najważniejsze działanie. Owszem pieniądze pozwalają przetrwać chwilowy kryzys, ale tak naprawdę strategiczne znaczenie miało wprowadzanie odpowiednich przepisów. Często były to zupełnie nowe regulacje wcześniej nieznane.
Przepisy kolejnych ustaw tarczowych i rozporządzeń wydawanych przez Ministra Finansów odegrały znaczącą rolę w ograniczeniu gospodarczych skutków epidemii. Od najprostszych przepisów przesuwających terminy, po zagadnienia trudne … wszystkie nakierowane były na ratowanie firm i miejsc pracy.
Skala oraz ogromna liczba korzystających z tych nowych uregulowań wprost przekłada się na ilość wątpliwości i ilość pytań dotyczących sposobu ich stosowania. W wyniku podnoszonych problemów, kierowanych pism, spotkań w Ministerstwie Finansów, czy w końcu prowadzonych warsztatów z biznesem oraz kontaktów z podatnikami, służby Ministerstwa Finansów przygotowały odpowiedzi na najczęściej stawiane pytania. Przypomnieć wypada, że zakres instrumentów podatkowych jakie znalazły się w przepisach kolejnych tarcz antykryzysowych obejmuje:
- wsparcie płynności finansowej,
- przesunięcie obowiązków spra-
- wozdawczych,
- wsparcie darczyńców,
- wsparcie inwestorów,
- pomoc dla innowatorów,
- zwolnienia podatkowe.
Do tego należy też doliczyć szybkie – chwilowo odformalizowane – procedury zwrotu podatku VAT oraz ułatwione udzielanie pomocy de minimis. Tak duży zakres pomocy (zakres tarcz antykryzysowych) wprowadzanych w zasadzie w jednym czasie spowodował, że zarówno organy Państwa jak i przede wszystkim beneficjenci zaczęli gubić się w gąszczu bardzo nieczytelnie napisanych przepisów. Nadto zmiany w prawie mające ułatwić narzucony lockdown często zatwierdzane były tuż przed upływem terminu! Dlatego też Ministerstwo Finansów opracowało objaśnienia podatkowe, które są dostępne na stronach internetowych resortu.
Jak zapewnia Ministerstwo przy ich opracowaniu i publikowaniu kierowano się zasadą ochrony zaufania podatnika. Zasada interpretacji wątpliwości na korzyść podatnika to druga zasada jaką się kierował Minister opracowując obszerny dokument. Analiza tego materiału potwierdza w znacznej części iż objaśnienia są skierowane do podatników, acz niestety nie rozwiązują wszystkich problemów interpretacyjnych
Weźmy dla przykładu jedno z ogólnych zagadnień, zarazem jedno z najczęściej zadawanych pytań o to jak rozumieć negatywne konsekwencje pandemii COVID-19?
