Na całym świecie w sektorze kolejnictwa zachodzi intensywna cyfryzacja. Operatorzy infrastruktury tworzą cyfrowe odwzorowania majątku (Digital Twins), które w znaczący sposób usprawniają zarządzanie całym cyklem życia zasobów technicznych. Na wszystkich jego etapach powstają ogromne ilości danych, które są niezwykle użyteczne i mogą zostać wykorzystane do zwiększenia efektywności działania również przez przewoźników kolejowych. Jakie korzyści mogą dostarczyć firmom nowoczesne systemy informatyczne klasy GIS (Geographic Information System) i jakie usprawnienia się za nimi kryją?
W ramach Krajowego Programu Kolejowego, narodowy zarządca infrastruktury PKP PLK, do końca 2026 roku wyda łącznie 76 mld złotych. Za te pieniądze modernizowane są linie kolejowe, dworce, przystanki oraz wiadukty i mosty kolejowe. Obserwowany trend cyfryzacji pozwala firmom z sektora kolejowego przekształcić się w organizacje zarządzane w oparciu o dane. Ten model działania oferuje szereg korzyści. Pozwala np. na przejście z konserwacji zapobiegawczej na przewidywanie awarii (Predictive Maintenance), co optymalizuje koszty serwisowe i ogranicza straty wynikające z przestojów. Zwiększa też odporność na zmiany rynkowe (Resilience), zapewnia większe bezpieczeństwo i cyberbezpieczeństwo. Ułatwia dekarbonizację, istotną choćby ze względu na przyjętą w Unii Europejskiej rezolucję dot. zeroemisyjności transportu kolejowego (Green New Deal).
To wszystko pozwala zarządzać infrastrukturą w bardziej efektywny sposób, co przekłada się na bezawaryjną pracę pociągów, a idąc jeszcze dalej – większe zadowolenie pasażerów.
Pociągi pod cyfrowym nadzorem
Wypadkową ogólnego rozwoju technologicznego jest to, że współczesne elektryczne zespoły trakcyjne, lokomotywy i wagony są pełne rozwiązań elektronicznych. W wyposażeniu znajdziemy zaawansowane systemy monitorowania zużycia części, liczniki energii, systemy informacji pasażerskiej, routery Wi-Fi, odbiorniki GPS i wiele innych. To one dostarczają ogromnych ilości danych, które pozwalają, by przedsiębiorstwa kolejowe podejmowały swoje decyzje biznesowe w oparciu o rzeczywiste parametry. Takie podejście gwarantuje optymalizację w dziedzinie zarządzania majątkiem, co niesie operacyjne i inwestycyjne oszczędności.
W przypadku przewoźnika kolejowego niezwykle istotnym czynnikiem jest satysfakcja pasażerów, która bezpośrednio przekłada się na sprzedaż biletów. Sprawny i zadbany tabor to mniej awarii, mniej niepożądanych incydentów oraz wygodniejsza podróż dla pasażerów, zaś dla obsługi pociągu to bardziej komfortowa praca. Jeżeli wszystko działa sprawnie, to obsługa nie traci energii na rozwiązywanie nagłych kryzysów, tylko może skupić się w pełni na powierzonej pracy. Jak to zapewnić?
-Dzięki wdrożeniu systemu informacji geograficznej oraz analizom przestrzennym wszyscy związani z sektorem kolejnictwa mogą mieć dostęp (w odpowiednim zakresie) do tych danych oraz analizować je i wyciągać wnioski, co znacząco podnosi współczynniki efektywności. Z takich rozwiązań korzysta np. PKP Energetyka S.A. oraz operator infrastruktury PKP PLK S.A. Korzyści z wdrożenia rozwiązań GIS nie ograniczają się jednak tylko do tych podmiotów. Sami przewoźnicy również mogą być beneficjentami systemu i wykorzystywać go do lepszej realizacji przewozów. – komentuje mgr inż. Piotr Walenko, ekspert w sektorze infrastruktury i transportu oraz spółek kolejowych w Esri Polska.
