Komfortowe, nowoczesne, bezpieczne, innowacyjne, przyjazne środowisku – takie będą już niedługo kolejne dworce kolejowe. PKP S.A. prowadzą największy projekt przebudowy i budowy dworców w swojej historii, którym do 2023 roku objętych zostało prawie 200 obiektów w całej Polsce.
W ostatnich latach wiele dworców kolejowych na terenie całego kraju zmieniło swoje oblicze. W obecnym Programie Inwestycji Dworcowych o wartości przeszło 2 mld złotych brutto, PKP S.A. udostępniły podróżnym już 20 dworców kolejowych. Od początku tego roku, pomimo pandemii koronawirusa, było to sześć dworców, w tym nowoczesne obiekty, realizowane w formule Innowacyjnych Dworców Kolejowych, w Czeremsze, Bielsku Podlaskim, Oświęcimiu, Sędziszowie Małopolskim, Nidzicy oraz zabytkowy, pochodzący z drugiej połowy XIX wieku – dworzec w Białymstoku. W tym roku z pewnością dołączą do nich kolejne, m.in. takie jak zabytkowe dworce w Szczytnie, Malczycach czy budowany odpodstaw dworzec w Pomiechówku. Obecnie program wkracza w decydującą fazę, gdyż większość inwestycji jest na etapie procesu budowlanego (49 proc.), projektowania (42 proc.), a tylko 9 proc. jest w fazie przygotowania.
Inwestycje w komfort, dostępność, bezpieczeństwo
Modernizowane w ramach Programu Inwestycji Dworcowych obiekty są bardzo różnorodne zarówno pod względem wielkości, stylu architektonicznego czy technologii budowy. Większość z nich to dworce wpisane do rejestru i ewidencji zabytków, ale nie wszystkie. W około 40 lokalizacjach powstaną obiekty budowane w całości od podstaw w formule Innowacyjnych Dworców Systemowych. Priorytetami są: poprawa estetyki budynków i jakości przestrzeni obsługi podróżnych, dostosowanie ich do potrzeb osób o ograniczonej możliwości poruszania się poprzez likwidację barier architektonicznych, wprowadzenie linii prowadzących z polami uwagi oraz wdrożenie szeregu innych ułatwień, poprawa bezpieczeństwa (nowoczesne systemy monitoringu, sygnalizacji włamania i napadu, kontroli dostępu) oraz jakości informacji pasażerskiej (montaż systemów dynamicznej informacji podróżnych i nagłośnienia). Budynki są również modernizowane w zakresie technicznym i dostosowywane do współczesnych przepisów budowlanych i o ochronie przeciwpożarowej. W celu ograniczenia kosztów eksploatacji praca całości instalacji technicznych jest monitorowana poprzez inteligentne systemy zarządzania budynkiem.
Dworce przyjazne środowisku
Przy przebudowie dworców, oprócz wyżej wspomnianych aspektów, istotne jest to, żeby były one przyjazne środowisku. W przypadku obiektów zabytkowych jest to głównie ograniczenie ich negatywnego wpływu na środowisko naturalne poprzez zmianę sposobu ogrzewania czy docieplenie budynków przez co, stają się one mniej energochłonne, a co za tym idzie bardziej energooszczędne. Prawdziwą rewolucją w podejściu do kwestii ekologii są jednak Innowacyjne Dworce Systemowe. Przed przystąpieniem do ich budowy, w odniesieniu do każdej lokalizacji, jest analizowany potencjał w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii. W wielu z nich na dachach są instalowane panele fotowoltaiczne wytwarzające „zieloną energię”. Dość często stosowane są również systemy wykorzystujące odzysk wody deszczowej i szarej, która używana jest do spłukiwania toalet lub w systemach do podlewania terenów zielonych. Oprócz tego standardem jest energooszczędne oświetlenie wraz z automatyką oraz zastosowanie pomp ciepła. Niekiedy punktowo są stosowane również inne rozwiązania proekologiczne.
