Przedsiębiorcy, którzy zatrudniają pracowników muszą liczyć się z koniecznością poniesienia wielu kosztów i chociaż od lat niesłabnącym zainteresowaniem wśród pracobiorców cieszy się zatrudnianie ich na podstawie umów o pracę to jednak nierzadkie jest świadczenie pracy na podstawie umów w ramach tzw. samozatrudnienia.
Zawieranie umów o samozatrudnienie dotyczy nie tylko kadry menedżerskiej ale także wielu innych zawodów.
Samozatrudnienie, czyli praca na własny rachunek. Taka forma zatrudnienia pozwala pracodawcom na ucieczkę przed wieloma przepisami, zaś dla osoby decydującej się na prowadzenie własnej działalności oznacza swobodę w działaniu oraz dużą odpowiedzialność zarówno prawną jak i finansową.
Zdarza się jednak, że mamy do czynienia z samozatrudnieniem pozornym tzn., że osoba zakłada działalność gospodarczą tylko po to, żeby zmniejszyć koszty pracodawcy a w konsekwencji nadal pracuje na rzecz byłego pracodawcy i wykonuje dla niego zlecenia. Państwowa Inspekcja Pracy weryfikuje takie umowy i sprawdza, czy zwolniony pracownik, zakładając własną działalność, przypadkiem nie wykonuje zleceń dla swojego dotychczasowego przełożonego. W przypadku wykazania takiej zależności PIP wnioskuje do sądu o stwierdzenie próby omijania stosunku pracy i zatrudnienie takiego pracownika ponownie na podstawie umowy o pracę. Aby uniknąć takiej sytuacji należy pamiętać, że osoba wykonując pracę jedynie na rzecz jednej firmy może spotkać się zarzutem próby obejścia przepisów.
Decydując się na założenie własnej działalności, nie zawsze od razu trzeba zakupić wyposażenie niezbędne do prowadzenia działalności, samochód, komputer, jakieś specjalistyczne maszyny. Firmy bardzo często zlecają podwykonawcom jedynie wykonanie usługi oferując przedstawicielowi handlowemu, czy kurierowi własne samochody, komputery. Dla osoby prowadzącej działalność rodzi to pewne komplikacje, gdyż ponosi ona odpowiedzialność zarówno za wykonanie czynności jak i różnego rodzaju uszkodzenia pojazdów, maszyn, urządzeń. W takim przypadku warto wykupić polisę, aby zabezpieczyć się przed roszczeniami przedsiębiorstw.
Dla samozatrudnionych (niezatrudniających pracowników lub niezawierających umów ze zleceniobiorcami) wprowadzono minimalną stawkę godzinową za wykonanie zlecenia i jest to kwota w roku 2019 – 14,70 zł brutto. Dzięki temu pracodawca nie może zaniżyć wynagrodzenia za zlecenie.
Częstym zjawiskiem jest niechęć do samozatrudnienia. Wynika to głównie z faktu, że osoby pracujące na umowie o pracę czują się bezpieczniej i stabilniej. Co do zasady osobę czy na własnej działalności czy też na umowie o pracę jednakowoż obowiązują przepisy prawa np. o ruchu drogowym czy też inne przepisy sektorowe.
Korzyści z prowadzenia działalności
Plusem dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą jest to, że może ona negocjować ceny i generować wyższe zarobki. Brak jest zależności służbowej, bycie własnym szefem powoduje, że można pozwolić sobie na wybór zleceń bardziej korzystnych finansowo. Większa swoboda w działaniu, pozwala również na szerszy zakres możliwości zdobywania nowych kontaktów, rozwinięcie biznesu, a co za tym idzie zdobywania nowych Klientów. Pracę można wykonywać w dowolnym czasie i miejscu. Ponadto przedsiębiorca zakładający działalność ma prawo do skorzystania przez okres 24 miesięcy, z opłacania preferencyjnych składek ZUS tj. w wysokości 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. Jednakże ustawodawca wprowadził w tym wypadku ograniczenie, otóż z możliwości opłacania preferencyjnych składek ZUS nie mogą skorzystać osoby, które wykonują działalność na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem założenia firmy w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności gospodarczej oraz osoby, które prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed rozpoczęciem wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność. Zaletą jest również możliwość odliczenia od przychodów kosztów ponoszonych w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej np. związanych użytkowaniem samochodu, czy z zakupem materiałów biurowych.
Wady prowadzenia działalności
Minusem samozatrudnienia jest przejęcie ryzyka i odpowiedzialności m.in. za organizację pracy, jej planowanie, dbanie o całą dokumentację, troszczenie się o zdobywanie zleceń a także rozliczanie się z ZUS i Urzędem Skarbowym. Trzeba liczyć się również ze stałymi comiesięcznymi kosztami takimi jak: składki ZUS, podatki, koszty paliwa, ubezpieczenia, ewentualny leasing lub kredyt na samochód, sprzęt komputerowy, specjalistyczne oprogramowanie itp. Wadą prowadzenia działalności gospodarczej może być również niestabilność finansowa oraz brak płatnego urlopu, nienormowany czas pracy, gdyż często wynagrodzenie ustalane jest za realizację zlecenia, w wyniku czego samozatrudniony pracuje dłużej niż 8 godzin dziennie. Kolejnym obowiązkiem jest konieczność prowadzenia księgowości. Często nawiązuje się współpracę z biurem rachunkowych, co wiąże się z dodatkowymi kosztami. Na rynku jest duża konkurencja, walka o klienta, zakładając własną działalność gospodarczą, przedsiębiorca musi liczyć się z ryzykiem niepowodzenia przedsięwzięcia.
Każda forma zatrudnienia ma swoje plusy i minusy. Samozatrudnienie może okazać się dobrym rozwiązaniem, pod warunkiem, że przedsiębiorca potrafi odpowiednio organizować swoją pracę i zdaje sobie sprawę ze wszystkich ryzyk związanych z wykonywaniem zadań przewozowych w ramach własnej działalności gospodarczej.
Kto wie, być może samozatrudnienie okaże się dla kogoś pracującego obecnie na etacie pierwszym krokiem do tego, by spróbować własnych sił w prowadzeniu firmy i przekonać się, że akurat to jest jego sposób na życie.
