Nie ulega wątpliwości, że pociąg towarowy emituje zaledwie 24 gramy gazów cieplarnianych na tonę transportu i przejechany kilometr, co czyni go znacznie czystszym niż transport drogowy. To mniej niż jedna piąta emisji wytwarzanych przez pojazdy do transportu drogowego. Sektor kolejowy jest też prekursorem e-mobilności. Im częściej korzystamy z zielonej energii elektrycznej, tym bliżej jesteśmy zerowej emisji netto. I już na koniec tego krótkiego podsumowania warto dodać, że w miarę upowszechniania się ekologicznych źródeł energii ślad środowiskowy sektora kolejowego prawdopodobnie jeszcze bardziej się zmniejszy.
Według najnowszych danych Eurostatu udział transportu drogowego był najwyższy w Luksemburgu i wyniósł 85% w 2022 r., a następnie w Czechach (77,3%), Polsce i na Węgrzech (po 69%). Transport drogowy był pierwszym lub drugim głównym rodzajem transportu we wszystkich krajach z wyjątkiem Łotwy.
W 2022 r. udział transportu kolejowego w UE (mierzony w tonokilometrach) spadł o 0,2 p.p. w porównaniu z 2012 r. Porównując rok 2022 z 2012 r., udział kolei w przewozach towarowych ogółem spadł w 14 z 25 krajów UE, które mają koleje. Największe spadki odnotowano na Litwie – z 60,4% w 2012 r. do 37,2% w 2022 r. (−23,2 p.p.) oraz na Łotwie – z 46,4% w 2012 r. do 26% w 2022 r. (−20,4 p.p.). Spadki udziału transportu kolejowego były widoczne także w Czechach (−8,2 p.p.), Słowacji (−6,1 p.p.) i Estonii (−5,7 p.p.). Z kolei udział kolei najbardziej wzrósł w Bułgarii (+3,9 p.p.). Pozostałe kraje odnotowały wzrosty poniżej 0,8 p.p. lub pozostały na tym samym poziomie.
W porównaniu z 2021 r. największy spadek odnotowała Litwa w 2022 r. (−15,6 p.p.), a następnie Słowacja (−1,7 p.p.) i Finlandia (−1,5 p.p.); w pozostałych krajach, które zanotowały spadek udziału kolejowego transportu towarowego, wyniósł on niespełna 1 p.p. Z kolei najwyższy wzrost odnotowano w Bułgarii (+1,8 pp.). Pozostałe 17 krajów UE odnotowało wzrosty o 1 punkt procentowy lub mniej[6].
—
[1] Metrans, More and heavier trucks will hold back Slovakia? Why Slovakia must prioritize intermodal transport infrastructure, https://metrans.eu/more-and-heavier-trucks-will-hold-back-slovakia-why-slovakia-must-prioritize-intermodal-transport-infrastructure/, dostęp: 25.06.2024 r.
[2] Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Ekologizacja transportu towarowego, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:C_202401982, dostęp: 27.06.2024 r.
[3] L. Cech, ERFA, UIRR, Die Güterbahnen and RailGood: Rail Freight Priorities for 2024-2029 Legislative Cycle, https://pl.railmarket.com/news/insights/20199-erfa-uirr-die-gueterbahnen-and-railgood-rail-freight-priorities-for-2024-2029-legislative-cycle, dostęp: 26.06.2024 r.
[4] Kurier-kolejowy.pl, Jeden pociąg zamiast 32 ciężarówek. Drewno z czeskiego Brzecławia do Włoch zaczęło jeździć koleją, https://kurier-kolejowy.pl/aktualnosci/39227/jeden-pociag-zamiast-32-ciezarowek–drewno-z-czeskiego-breclava-do-wloch-zaczelo-jezdzic-koleja.html, dostęp: 26.06.2024 r.
[5] M. Horpeniakova, The Belgian government wants to double rail freight transport by 2030, https://pl.railmarket.com/news/business/1755-the-belgian-government-wants-to-double-rail-freight-transport-by-2030, dostęp: 25.06.2024 r.
