Chociaż minęły już ponad dwa lata od 1 stycznia 2016 r., wydaje się, że cały czas nie wszyscy wykonawcy inwestycji kolejowych są świadomi, że nowo wyprodukowane składniki interoperacyjności w podsystemie „Infrastruktura” powinny być objęte deklaracją WE o zgodności lub przydatności do stosowania. Co oznacza jednak taki wymóg w praktyce?
1 stycznia 2015 r. weszło w życie rozporządzenie Komisji (UE) Nr 1299/2014 z dnia 18 listopada 2014 r. dotyczące technicznych specyfikacji interoperacyjności podsystemu „Infrastruktura” systemu kolei w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L Nr 356 z 12 grudnia 2014 r., s.1) – „TSI INF”. Podobnie jak w przypadku pozostałych TSI, również w obrębie tej specyfikacji, regulacje odnoszące się do składników interoperacyjności zawarte są w punkcie 5 załącznika do TSI INF. W pkt 5.2 TSI INF (Wykaz składników), katalog składników w podsystemie „Infrastruktura” określono w sposób bardzo klarowny, wskazując na szynę, system przytwierdzeń i podkład. To co może natomiast budzić już większe wątpliwości interpretacyjne to sposób postrzegania przepisów przejściowych odnoszących się do składników interoperacyjności w podsystemie „Infrastruktura”.
W obrębie podmiotów zaangażowanych w proces wdrażania interoperacyjności w Polsce, dosyć powszechnie znana jest data 31 maja 2021 r. Z upływem tej właśnie daty (określonej w art. 7 ust. 1 TSI INF) kończy się okres przejściowy pozwalający wydać certyfikat weryfikacji WE dla podsystemu zawierającego składniki interoperacyjności nieposiadające deklaracji WE zgodności lub przydatności do stosowania. Wydawać by się mogło, że 31 maja 2021 r. jest jeszcze odległą przyszłością, jednak przykład art. 7 TSI INF pokazuje wyraźnie, że artykuły prawne trzeba zawsze czytać do końca. Łatwo bowiem pominąć zapis znajdujący się ust. 4 tego artykułu, w którym zapisano: „Od dnia 1 stycznia 2016 r. nowo wyprodukowane składniki interoperacyjności są objęte deklaracją WE o zgodności lub przydatności do stosowania”. Literalne brzmienie wskazuje w tym zakresie jasno, że w przypadku inwestycji modernizacyjnych w obrębie których użyto składników interoperacyjności wyprodukowanych po 1 stycznia 2016 r., okres przejściowy odnoszący się do 31 maja 2021 r. nie znajduje zastosowania.
Analogiczna interpretację w tym zakresie przyjął Prezes UTK w stanowisku z 24 maja 2017 r. („Stanowisko Prezesa UTK dotyczące składników interoperacyjności w podsystemie strukturalnym Infrastruktura”, opublikowane na stronie Urzędu Transportu Kolejowego). Sprecyzowano w nim wyraźnie, że: “Podstawowym zamierzeniem pozostawienia okresu przejściowego było pozostawienie możliwości wykorzystania wyprodukowanych już materiałów. Z punktu widzenia daty określonej w przepisie przejściowym i konieczności sporządzenia deklaracji dla składnika interoperacyjności, istotny jest zatem moment, w którym dany wyrób został wyprodukowany”. Stanowisko Prezesa UTK rozstrzyga zatem pojawiającą się w przeszłości kontrowersje, w zakresie tego, czy zapis art. 7 ust. 4 TSI INF dotyczyć miał nowo wyprodukowanych składników czy też „nowych typów” tych składników interoperacyjności.
Inną ciekawym zagadnieniem, które poruszył w stanowisku z 24 maja 2017 r., jest kwestia możliwości wystawiania deklaracji WE zgodności lub przydatności do stosowania dla składników interoperacyjności w oparciu o obowiązujące przed 1 stycznia 2015 r. TSI dla podsystemu „Infrastruktura” (Decyzje 2008/217/WE oraz 2011/275/UE). Prezes UTK przyjął, że dla składników interoperacyjności wyprodukowanych po 1 stycznia 2016 r. zasadą powinno być sporządzanie deklaracji dla składników w oparciu o aktualnie obowiązujące TSI INF 1299/2014.
Przepis art. 7 ust. 4 TSI INF, chociaż jasny w swoim brzmieniu, jest też wyjątkową regulacją na tle TSI odnoszących się do innych podsystemów strukturalnych (co być może jest przyczyną, dla której tak często bywa pomijany). Warto jednak, żeby podmioty odpowiedzialne za realizację inwestycji uwzględniały w prowadzonych procesach inwestycyjnych to, że od dnia 1 stycznia 2016 r. nowo wyprodukowane składniki interoperacyjności w podsystemie „Infrastruktura” powinny być objęte deklaracją WE o zgodności lub przydatności do stosowania.
