O działalności Stacji Muzeum, jej eksponatach oraz nadchodzących zmianach rozmawiamy z Tomaszem Kurowskim, Głównym Specjalistą w Dziale Promocji i Marketingu warszawskiej Stacji Muzeum.
Stacja Muzeum gromadzi zabytki techniki kolejowej. Jaki eksponat jest obecnie dla historii polskiej kolei najcenniejszy?
Niewątpliwie do najcenniejszych zbiorów z naszej kolekcji należy zabytkowy tabor kolejowy, zlokalizowany na ekspozycji zewnętrznej. Są to głównie parowozy, ale jest też kilka lokomotyw spalinowych i elektrycznych oraz wagony różnego przeznaczenia. Jeśli miałbym wskazać, które z nich są najcenniejsze to byłyby to: wagon salonowy dygnitarzy PRL-u serii Ashx 01, jedyny zachowany w Polsce skład pociągu pancernego, niemiecki parowóz Pm3 z 1940 r. w charakterystycznej otulinie aerodynamicznej oraz jedyne w Polsce egzemplarze polskich parowozów przedwojennych: Os24 i Pu29. Warto też wspomnieć o najstarszym w naszych zbiorach pruskim parowozie TKb3-129 z 1880 r.
Niezwykle cenna jest dla nas również kolekcja oryginalnej dokumentacji technicznej polskich parowozów. W ubiegłym roku dzięki środkom finansowym pozyskanym z Samorządu Województwa Mazowieckiego oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zdigitalizowaliśmy kompletną dokumentację parowozu Pt31.
W tym roku, dzięki wsparciu tych samych podmiotów, wykonujemy digitalizację parowozu Ty23.
Zachowanie dokumentacji technicznej parowozów jest ważne, ponieważ na jej podstawie będzie można w przyszłości przywracać do ruchu kolejne maszyny.
Ile pojazdów wchodzi obecnie w skład wystawy zewnętrznej Stacji Muzeum?
Obecnie na terenie naszej ekspozycji zewnętrznej w Warszawie znajdują się 52 jednostki taboru. Drugie tyle mamy w depozycie na terenie całego kraju, m.in. w Skansenie Taboru Kolejowego w Chabówce (OKz32-2, Ol12-7, Tr21-25, Pt31-64, czy Ty37-17), Parowozowni Wolsztyn (Pm36-2 „Piękna Helena”, Ok22-31), czy Muzeum Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej (Tp2-34, TKh2-12, Ty23-145, EU04-24, SN80-12).
W jakim stanie jest ten tabor?
Naprawdę w bardzo różnym stanie. Część taboru została w ostatnich latach poddana renowacji lub, jak w przypadku elektrycznego zespołu trakcyjnego E91/EW51, kompleksowej odbudowie do stanu umożliwiającego przetaczenie i ekspozycję.
W latach 2020-2022 poddaliśmy kompleksowej renowacji następujące jednostki: parowóz OKi1-28, parowóz TKz 211, parowóz Tr6-39, parowóz bezpaleniskowy TKb(b) 10282, parowóz TKh 9336, parowóz TKt48-36, parowóz Tr203-451, parowóz Ty42-120, lokomotywę spalinową SM25-002, lokomotywę spalinową SM15-017, lokomotywę spalinową SM41-190, lokomotywę spalinową ST44-001, lokomotywę elektryczną ET21-66 wagon salonowy Ashx 01 oraz wagon cysternę.
Które eksponaty zostaną w najbliższym czasie skierowane do konserwacji?
W najbliższym czasie chcielibyśmy poddać konserwacji wagon spalinowy SN61-133, który sprawdziliśmy pod koniec ubiegłego roku z Białegostoku, parowóz Oi1-29, lokomotywy elektryczne: EP02-02 i EU20-24 oraz wagony pasażerskie: Bi 245900 i Cy 13001. Oczywiście, będzie to zależało od tego, czy otrzymamy na ten cel stosowne środku od naszych współprowadzących: Samorządu Województwa Mazowieckiego i Polskich Kolei Państwowych S.A.
Pierwsze półrocze za nami. Jakim zainteresowaniem cieszyła się Stacja Muzeum?
W pierwszym półroczu tego roku odwiedziło nas ponad 43 tys. osób. To o ponad 10 tys. więcej niż w analogicznym okresie zeszłego roku. Widać, że po okresie pandemii zwiedzający do nas wracają. Szczególnie udana była tegoroczna Noc Muzeów, w której uczestniczyło prawie 6,5 tys. amatorów nocnego zwiedzania.
Dużym zainteresowaniem cieszą się też nasze lekcje muzealne, zwłaszcza po uruchomieniu przez Samorząd Województwa Mazowieckiego programu „Kulturalna szkoła na Mazowszu”, obniżającego cenę lekcji do symbolicznej „złotówki” za jednego ucznia.
Co w kolejnych miesiącach, dla miłośników taboru kolejowego i historii, przygotowała Stacja Muzeum?
Od lipca do końca października jeździmy po Mazowszu z naszą mobilną wystawą pt. “Miastotwórcza rola kolei na Mazowszu“. Jest ona prezentowana w kilku mazowieckich miastach, m.in. w Tłuszczu, Piastowie, czy Ożarowie Mazowieckim, które zawdzięczają swój rozwój właśnie kolei.
