Tramwaje Warszawskie zrekonstruowały wagon, który jeździł w getcie w czasie II wojny światowej. Pojazd trafi do Muzeum Getta Warszawskiego, by przypominać historię stolicy.
Pracownicy Zakładu Naprawy Tramwajów „T3” rekonstrukcję wagonu rozpoczęli w drugiej połowie 2022 r. Prowadzono ją według oryginalnej dokumentacji, z wykorzystaniem tych samych materiałów, jakie stosowano ponad 100 lat temu. Bowiem właśnie wtedy tramwaje te powstały. Co ciekawe, zastosowano także technologię pracy z początku XX wieku, m.in. nitowanie z wykorzystaniem oryginalnej nitownicy.
Zanim przystąpiono do pracy, ocenie poddany został stan techniczny pojazdu, w tym zachowanego stalowego podwozia. To największy i najważniejszy z elementów ówczesnych tramwajów, które w większości były wykonane z drewna. Pracownicy Tramwajów Warszawskich uzupełnili brakujące części, usunęli korozję, a następnie wózek pomalowali.
– Większość prac rekonstrukcyjnych stanowiły prace stolarskie – budowa szkieletu, ścian i dachu z drewna dębowego – informują Tramwaje Warszawskie. – Burty wagonu zostały obite blachą i pomalowane na czerwono. Na sam koniec, na pojeździe umieszczono dodatkowe oznaczenia, tj. ozdobne wzory i wizerunek syrenki, które wykonano na podstawie zdjęć tramwaju.
Zrekonstruowany wózek to unikat na skalę światową. Autentyczność pojazdu jeżdżącego przez getto jest udokumentowana. Zanim jednak tramwaj trafi do muzeum, przedstawiciele TW zadbają o wypełnienie jego wnętrza.
Zabytkowy tramwaj typu A z 1907 roku zaprezentowano tuż przed 80. Rocznicą wybuchu Powstania Warszawskiego. O istocie odrestaurowania pojazdu mówiła Aldona Machnowska-Góra, zastępczyni prezydenta m.st. Warszawy.
– Warszawa straciła całą żydowską społeczność, która przed II wojną światową tworzyła tożsamość tego miasta. Żydzi stanowili wówczas 30 proc. mieszkańców stolicy. W wyniku eksterminacji zniszczona została również żydowska kultura oraz wszystkie elementy związane z dziedzictwem materialnym. W skutek tych działań, w stolicy zachowało się niewiele historycznych artefaktów – materialnych świadków tamtej, tragicznej historii. Dlatego tak cennym zabytkiem jest wagon z getta zrekonstruowany przez Tramwaje Warszawskie – przy wsparciu stołecznego samorządu – mówiła Aldona Machnowska-Góra w Zakładzie Naprawy Tramwajów w zajezdni Wola. – Po przekazaniu tramwaju do Muzeum Getta Warszawskiego, będzie on jednym z głównych obiektów opowiadających historię Warszawy, II wojny światowej i strat, jakie stolica poniosła w jej trakcie.
Tramwaj w getcie
– Po zamknięciu bram getta (listopad 1940 r.) po jego terenie kursowała specjalna linia oznaczona gwiazdą Dawida, przeznaczona tylko dla żydowskich mieszkańców – przypominają przedstawiciele Tramwajów Warszawskich. – Do jej obsługi używano najstarszych tramwajów w mieście. Wówczas, na odseparowane od reszty miasta tory, wyjeżdżały dwa składy. Ich zadaniem było zapewnienie komunikacji wewnątrz dzielnicy liczącej blisko pół miliona osób.
