W ramach projektu powstało innowacyjne laboratorium w którym zostały zainicjowane badania ram lekkich pojazdów szynowych i tramwajów. Wykonane stanowisko umożliwia symulowanie pełnego schematu sił oddziałujących na ramę wózka pojazdu szynowego w warunkach jego eksploatacji. Utworzenie laboratorium przyniosło wiele korzyści dla Wydziału. Najważniejsza to merytoryczna spójność badań prowadzonych w nowym laboratorium z problematyką badań prowadzonych na całym Wydziale. Badania realizowane w nowym laboratorium to najczęściej badania gotowego obiektu, które kończą proces projektowo-konstrukcyjny. W procesie tym wyróżnić można trzy charakterystyczne etapy życia każdego wytworu tj.: konstruowania, wytwarzania, badań oraz eksploatacji. Biorąc pod uwagę problematykę badań naukowych, realizowanych na Wydziale Inżynierii Mechanicznej, to są one związane z wymienionymi etapami „życia”. Dla każdego z wymienionych etapów charakterystyczne są odpowiednie badania teoretyczne i eksperymentalne. Obejmują one zagadnienia z obszaru inżynierii materiałowej, komputerowego wspomagania projektowania, technologii wytwarzania oraz eksploatacji. Niektóre z tych badań znalazły się w ofercie usług badawczych Wydziału dla przedsiębiorstw regionu.
Niezależnie od badanych obiektów, działalność badawcza Laboratorium może spajać badania prowadzone w różnych jednostkach Wydziału. Otwarcie laboratorium miało również bardzo duże znaczenie marketingowe i promocyjne. Potwierdziło bowiem, że Wydział Inżynierii Mechanicznej oprócz działalności dydaktycznej może prowadzić również bardzo zaawansowane prace badawcze, których wyniki mają bezpośrednie zastosowanie w przemyśle. Nie do przecenienia jest tutaj deklaracja lidera w produkcji pojazdów szynowych (PESA) dotycząca korzystania z możliwości badawczych laboratorium. Z uwagi na dotychczasową wysoką skuteczność prowadzenia prac badawczych oraz duże zainteresowanie rozwijaniem tego rodzaju współpracy przez przedsiębiorstwo PESA podjęto decyzję o budowie kolejnego większego stanowiska badawczego, które pozwoli na kompletne badania ram wózków do ciężkich pojazdów kolejowych (EZT i SZT). Podczas przedstawiania dotychczasowej współpracy Wydziału nie można zapominać, że absolwenci Wydziału to bardzo istotne zaplecze kadrowe dla pionu technicznego firmy PESA. Nieustannie rozwijane są nowe formy współpracy PESA z udziałem studentów, które nakierowane są na rozwijanie ich umiejętności konstruktorskich w obszarze budowy pojazdów szynowych. Przykładem jest między innymi powstanie nowych kół naukowych czy utworzenie specjalności Pojazdy szynowe. Można wyróżnić kilka obszarów współpracy z firmą PESA, które będą rozwijane na Wydziale Inżynierii Mechanicznej w najbliższej przyszłości. Najważniejsze z nich to:
- badania wytrzymałości elementów i modułów konstrukcji nadwozi pojazdów, które są w obecnie najintensywniej rozwijanym przez PESA obszarem mechanicznym w pojazdach szynowych. Szczególnie interesujące będą wyniki badań nowo projektowanych konstrukcji skorupowych ze stali nierdzewnej oraz w dalszej przyszłości konstrukcji ekstrudowanych oraz ogólnie – wykonywanych z materiałów innych niż stal oraz formowanych metodami innymi niż spawanie
- obliczenia symulacyjne zachowania nowo projektowanych konstrukcji. Ze względu na znacznie mniejsze koszty w stosunku do badań stanowiskowych, badania symulacyjne stanowią bardzo ważny etap w procesie projektowania nowych obiektów. Uzyskane wyniki symulacji, a następnie ich doświadczalna weryfikacja na stanowiskach badawczych, pozwolą istotnie zmniejszyć liczbę badań kompletnych obiektów. Podczas obliczeń numerycznych wykorzystano narzędzia pozyskane w ramach kontraktu terytorialnego. Jednym z najważniejszych narzędzi z tego obszaru będzie oprogramowane komercyjne SysWeld pozwalające między innymi na profesjonalną analizę wytrzymałości najważniejszych połączeń spawanych w skomplikowanych połączeniach stosowanych w konstrukcjach nośnych pojazdów szynowych. Bardzo ważnym narzędziem będącym na wyposażeniu Wydziału jest system do analizy crash, w których WIM ma również duże doświadczenie
Czy Wydział ma szansę stać się konkurencyjnym wobec innych podobnych laboratoriów w kraju?
Obecnie działalność każdego z Wydziałów Uniwersytetu w tym Wydziału Inżynierii Mechanicznej to ciągła rywalizacja z innymi podmiotami (w tym szkołami wyższymi regionu). W zakresie działalności dydaktycznej, badawczej, jak i gospodarczej. Laboratoria uczelni chcąc prowadzić działalność usługową są zmuszone do zabiegania o klientów z przemysłu. Usługi badawcze świadczone przez laboratoria Wydziału muszą być konkurencyjne w stosunku do usług świadczonych przez inne laboratoria. Wydział musi potwierdzać swoją wyższość w zakresie jakości swoich usług potwierdzonych odpowiednimi akredytacjami, terminowością czy kosztami wykonania badań. Dzisiaj klient wybiera dostawcę usług badawczych, który zaoferuje mu najlepsze warunki i najwyższą jakość. Wydziały chcące się rozwijać, pozyskiwać środki finansowe, uzyskiwać dobre kategorie Ministerstwa, dawać pracę swoim pracownikom musi stawiać na innowacyjność badań i ich aplikacyjność.
Czy badania na Wydziale ograniczają się jedynie do wyrobów firmy PESA?
Podczas określania kierunków rozwoju Wydziału Inżynierii Mechanicznej przyjęto założenie, że będą one zgodne z potrzebami badawczymi kluczowych przedsiębiorstw regionu. Wydział jest otwarty na współpracę ze wszystkimi przedsiębiorstwami zainteresowanymi badaniem swoich konstrukcji w warunkach odwzorowujących warunki eksploatacji. Jednym z kierunków rozwoju jest poszerzanie możliwości badawczych istniejącego Laboratorium Badań Materiałów i Konstrukcji o nowe metody badawcze dedykowane w dużej mierze potrzebom firmy PESA. Posiadana aparatura badawcza pozwala, w zależności od potrzeb, na indywidualną aranżację stanowisk badawczych, a co za tym idzie poszerza spektrum badanych obiektów. Warunkiem podstawowym jest przygotowanie przez zleceniodawcę odpowiedniego oprzyrządowania pozwalającego na mocowanie badanego obiektu. Firma PESA jest pierwszą firmą, która podjęła decyzję o rozpoczęciu badań swoich obiektów w Laboratoriach Wydziału Inżynierii Mechanicznej. Zapraszamy również inne firmy do współpracy. W miarę swoich możliwości spróbujemy pomóc w rozwiązaniu ich problemów konstrukcyjnych, technologicznych czy materiałowych.
W jakich obszarach Wydział Mechaniczny mógłby stać się zapleczem naukowo-badawczym dla branży kolejowej?
Bardzo poważne skutki społeczne i ekonomiczne pęknięć zmęczeniowych odpowiedzialnych obiektów typu pociąg czy tramwaj powodują, że problem ten nie może być pomijany przez producentów tych środków transportu. Podstawowym warunkiem zminimalizowania skutków błędów czy zaniedbań w procesie projektowo-konstrukcyjnym są wysokie kompetencje zarówno personelu firmy PESA jak również zespołów naukowych uczelni współpracujących z firmą.
