Koleje wąskotorowe są bardzo popularną atrakcją turystyczną, którą można spotkać w każdym regionie naszego kraju. Urząd Transportu Kolejowego wydał poradnik dla przedsiębiorców, a także samorządów zainteresowanych prowadzeniem przewozów na liniach wąskotorowych.

Według danych Urzędu Transportu Kolejowego w Polsce istnieje około 30 linii wąskotorowych o długości ok. 400 km. W 2020 roku przewiozły ok. 560 tys. pasażerów (rok wcześniej ponad 900 tys.). Większość kolei wąskotorowych obsługuje turystów w sezonie letnim, głównie w okresie wakacyjnym. W opracowaniu UTK potencjalni operatorzy, a także przewoźnicy znajda odpowiedzi na praktycznie wszystkie pytania dotyczące prowadzenia przewozów.

W opracowaniu znajdują się informacje związane z rozpoczęciem działalności z podziałem na obowiązki:

• uzyskanie świadectwa bezpieczeństwa;
• opracowanie przepisów wewnętrznych;
• uzyskanie świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu;
• opracowanie dokumentacji systemu utrzymania;
• opracowanie regulaminu technicznego kolei wąskotorowej.

Podstawowe wytyczne prowadzeniem przewozów na liniach wąskotorowych

WNIOSEK

Formularz wniosku znajduje się na stronie UTK, odnośniki do poszczególnych wniosków wskazane zostały w poradniku. Wszystkie dokumenty wysyłane do Prezesa UTK, w tym szczególnie wnioski oraz załączniki do wniosków, powinny być podpisane zgodnie z zasadami reprezentacji danego wnioskodawcy. Wnioskodawca może działać przez powołanego pełnomocnika.

ŚWIADECTWO BEZPIECZEŃSTWA

Dokument uprawiający do prowadzenia działalności na rynku kolejowym tak dla zarządcy infrastruktury, jak i przewoźnik kolejowy. W myśl przepisów ustawy o transporcie kolejowym, świadectwo bezpieczeństwa to dokument potwierdzający zdolność bezpiecznego prowadzenia ruchu kolejowego i wykonywania przewozów kolejowych wydawany podmiotom zwolnionym z obowiązku uzyskania certyfikatu bezpieczeństwa, a także autoryzacji bezpieczeństwa. Podmiotami zwolnionymi z tego obowiązku są m.in. zarządcy infrastruktury i przewoźnicy prowadzący działalność na kolei wąskotorowej.

ŚWIADECTWA DOPUSZCZENIA DO EKSPLOATACJI TYPU

Świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu to dokument uprawniający do eksploatacji odpowiednio typu pojazdu kolejowego, typu budowli albo typu urządzenia. Świadectwa zobowiązani są uzyskać przede wszystkim producenci wyrobów kolejowych.

PRZEPISY WEWNĘTRZNE

Przepisy wewnętrzne określają warunki techniczne oraz zasady i wymagania dotyczące bezpiecznego prowadzenia ruchu kolejowego, utrzymania infrastruktury kolejowej oraz zasady, a także wymagania organizacyjne związane z utrzymaniem i eksploatacją pojazdów kolejowych.

DOKUMENTACJA SYSTEMU UTRZYMANIA

Użytkownik pojazdu kolejowego powinien posiadać Dokumentację systemu utrzymania dla każdego typu pojazdu kolejowego. Obowiązek posiadania Dokumentacji systemu utrzymania („DSU”) reguluje rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych. DSU to jeden z najważniejszych dokumentów dotyczących utrzymania pojazdów kolejowych. Określa sposób postępowania w procesie utrzymania pojazdu.

REGULAMIN TECHNICZNY KOLEI WĄSKOTOROWEJ

Zarządca wąskotorowej infrastruktury kolejowej powinien opracować regulamin techniczny. Konieczność opracowania regulaminu wprowadza rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego, a także sygnalizacji, dział IV prowadzenie ruchu na liniach kolejowych wąskotorowych.

PRACOWNICY ZWIĄZANI Z PROWADZENIEM I BEZPIECZEŃSTWEM RUCHU KOLEJOWEGO

Na kolei zasadniczo rozróżnia się 11 stanowisk regulowanych. Są to: dyżurny ruchu, nastawniczy, zwrotniczy, kierownik pociągu, ustawiacz, manewrowy, rewident taboru, automatyk, toromistrz, dróżnik przejazdowy, prowadzący pociągi lub pojazdy kolejowe. Obecnie obowiązujące przepisy prawa krajowego nie przewidują różnic w traktowaniu kolei normalnotorowej i wąskotorowej. Oprócz stanowisk związanych z prowadzeniem pojazdów kolejowych.

INNE OBOWIĄZKI

Zarządca infrastruktury w ramach posiadanych przepisów wewnętrznych musi założyć dokumentację związaną z utrzymaniem linii kolejowej, tj.: Książkę kontroli stanu torów; Książkę kontroli obchodów torów; Dziennik oględzin rozjazdów; Arkusze badania technicznego rozjazdów. Natomiast zgodnie z ustawą Prawo budowlane musi założyć książki obiektu budowlanego, jakim są tor kolejowy, rozjazdy, obiekty inżynieryjne (jeżeli występują), budynki stacyjne itd.