W przypadku pracowników po raz pierwszy stwierdzono przekroczenie wskaźnika NRV dla Polski. W grupie tej odnotowano 4 ofiary śmiertelne i 4 osoby ciężko ranne, a więc tyle samo ile w 2018 r. W raporcie przeanalizowano także wybrane zdarzenia poprzedzające wypadki. Liczba zdarzeń SPAD nadal utrzymuje się na dość wysokim poziomie – w 2020 r. było to 91 zdarzeń. Odnotowany spadek o 13 zdarzeń nie powinien być jednak powodem do nadmiernego optymizmu w zestawieniu ze spadającą pracą eksploatacyjną. Dodatkowo 2020 r. przypomniał o tragicznych konsekwencjach zdarzeń SPAD – w poważnym wypadku w Szymankowie zginęło dwóch pracowników, którzy jadąc drezyną pominęli sygnał „Stój” i tarczę manewrową, wjeżdżając w drogę przebiegu dla lokomotywy wyjeżdżającej ze stacji.
Programy i inicjatywy w zakresie bezpieczeństwa
Poprawa bezpieczeństwa na przejazdach kolejowo-drogowych Niezmiennie od lat wypadki na przejazdach kolejowo-drogowych i przejściach, obok zdarzeń przy przechodzeniu przez tory w miejscach niedozwolonych, należą do jednych z najczęściej występujących zdarzeń w systemie kolejowym. Zdecydowaną większość zdarzeń powodują użytkownicy przejazdów nieprzestrzegający obowiązujących przepisów lub lekceważący stosowane zabezpieczenia. Najskuteczniejszym sposobem radzenia sobie z ryzykiem jest jego unikanie.
W 2020 r. na sieci kolejowej PKP PLK, największego zarządcy infrastruktury, wybudowanych lub zmodernizowanych zostało 68 skrzyżowań dwupoziomowych. Realizowanych jest także kilka projektów obejmujących budowę skrzyżowań dwupoziomowych. Oprócz budowy skrzyżowań dwupoziomowych, konieczna jest dalsza modernizacja istniejących przejazdów połączona z podnoszeniem ich kategorii. W efekcie stopniowemu zmniejszeniu ulega liczba przejazdów kategorii D z pasywnymi zabezpieczeniami na rzecz przejazdów kategorii B i C wyposażonych w urządzenia ostrzegawcze i zabezpieczające.
Efekty tych działań widoczne są w zmieniającej się w ostatnich latach strukturze przejazdów kolejowo-drogowych i przejść. Jeszcze w 2016 r. funkcjonowało 13 109 przejazdów. W 2020 r. ogólna liczba przejazdów spadła do 12 417. Równocześnie wzrósł jednak udział przejazdów z aktywnymi zabezpieczeniami do 45,24 %. Historia zdarzeń kolejowych na przejazdach i przejściach pokazuje jednak, że sama ich modernizacja nie gwarantuje skutecznego obniżenia poziomu ryzyka.
W 2020 r. doszło do czterech poważnych wypadków
na przejazdach kolejowo-drogowych, przy czym aż trzy miały miejsce na przejazdach kategorii z aktywnymi zabezpieczeniami, a więc w miejscach, gdzie kierowcy ostrzegani są o nadjeżdżającym pociągu. W opinii UTK działania w tym zakresie powinny być oparte na dwóch filarach. Pierwszym z nich jest wzmocnienie mechanizmu egzekwowania obowiązujących przepisów.
Prezes UTK od 2019 r. prowadzi działania ukierunkowane na wdrożenie na sieci kolejowej w Polsce systemów przejazdowych opartych o podobną zasadę działania, jak fotoradary. Ideą proponowanego rozwiązania jest zapewnienie ciągłej analizy obrazu z kamer zainstalowanych na przejazdach przez wyspecjalizowane oprogramowanie w celu identyfikacji i rejestrowania przypadków łamania przepisów. Pozyskany w ten sposób materiał dowodowy, którego elementem będzie numer rejestracyjny pojazdu naruszającego przepisy, powinien następnie trafiać do odpowiednich organów w celu podejmowania na tej podstawie działań egzekwujących przepisy.
