Także koleje szwajcarskie SBB funkcjonują jako zintegrowany holding, którego najwyższym gremium jest Rada Dyrektorów odpowiadająca za ogólne zarządzanie Grupą oraz nadzór i kontrolę nad poszczególnymi zarządami. W skład holdingu wchodzi m.in. infrastruktura kolejowa. Największym holdingiem kolejowym w Europie jest Grupa DB. Zgodnie z modelem funkcjonującym w Niemczech, dominująca spółka-matka DB AG ze 100 proc. udziałem państwa pełni nadzór nad spółkami podległymi podzielonymi na trzy obszary biznesowe (infrastruktura, transport pasażerski, transport i logistyka). DB AG koordynuje działalność grupy w dziedzinie finansów, controllingu, strategii, prawa i dostosowania do norm unijnych, personelu, środowiska, innowacji i zarządzania nieruchomościami. Holding zintegrowany jest personalnie poprzez udział członków zarządu spółki-matki w radach nadzorczych podległych podmiotów.
Warto również wspomnieć, iż w Polsce mimo szczątkowych regulacji prawnych w zakresie holdingu w praktyce rynkowej funkcjonują istotne grupy kapitałowe, np. Tauron, PGNiG, KGHM, który w wyniku takiego podejścia liczy na 100 mln optymalizacji kosztowych w polityce zakupowej na rok10, czy Grupa PKN Orlen, której celem zasadniczym jest wzrost wartości rynkowej.
Struktura holdingowa PKP zostanie zbudowana w oparciu o istniejące przepisy, ponieważ istnieją możliwości, by zbudować podobną strukturę, jak już funkcjonujące w polskiej praktyce gospodarczej. Dlatego też Zarząd, kierując się praktycznymi aspektami, przesłankami ekonomicznymi i prawnymi, obserwacją zjawisk gospodarczych, trendami i zmianami na wspólnymi rynku transportowym, podejmuje trud zmiany w celu dalszego wzmocnienia rozwoju transportu kolejowego w Polsce. Dodatkowo należy dodać, że Grupa PKP już spełnia wymagania dotyczące niezależności zarządcy infrastruktury kolejowej przewidziane w prawodawstwie europejskim. Również działania podejmowane przez PKP S.A. w kierunku stworzenia skutecznych narzędzi zarządzania Grupą PKP na zasadzie holdingu zachowują pełną zgodność z zapisami IV Pakietu Kolejowego.
Przewidywany kształt, organy i zadania holdingu
Grupa PKP pracuje obecnie nad dokumentami niezbędnymi do powołania oraz późniejszego funkcjonowania struktury holdingowej. Nadrzędnym dokumentem określającym tworzenie, organizację i funkcjonowanie holdingu będzie „Karta Grupy PKP”. Dokument ten znajduje się zaawansowanym procesie uzgadniania w PKP S.A., a następnie przejdzie konsultacje w spółkach Grupy PKP.
Karta Grupy PKP określi m.in. Obszary Współpracy, w których spółki Grupy PKP powinny działać wspólnie według spójnych standardów i stosować jednolitą politykę. Obszary Współpracy obejmą strategię, analizy ekonomiczne, nadzór właścicielski, działania prawno-organizacyjne, zakupy, finanse i rachunkowość, informatykę i telekomunikację, marketing strategiczny usług transportowych, politykę komunikacji rynkowej (promocję, działania PR), zarządzanie zasobami ludzkimi, zarządzanie nieruchomościami, współpracę międzynarodową, audyt wewnętrzny i bezpieczeństwo. Można założyć istnienie następujących dywizji, działalności tj. infrastruktury w szerokim charakterze, logistyki i przewozów towarowych, przewozów pasażerskich, nieruchomości i wsparcia. W ramach wskazanych Obszarów Współpracy wyznaczone zostaną Polityki regulujące wspólne działania koordynacyjne i zarządcze. Powołane zostaną organy wykonawcze i konsultacyjne Holdingu PKP, w tym Zarząd Grupy PKP i Rada Grupy PKP. Przykład zależności przedstawia rys.3.
Zarząd Grupy PKP będzie realizował nadzór nad realizacją Misji Grupy PKP, głównych obszarów i kierunków działalności Grupy PKP, Polityk Grupy PKP, jak również funkcjonowania Członków Grupy PKP.
Zadaniami Rady Grupy PKP będą m.in.:
- wymiana informacji o najważniejszych wydarzeniach, stanie bieżącym oraz planowanych działaniach w ramach głównych obszarów i kierunków działalności,
- wymiana informacji o planowanych działaniach w Obszarach Współpracy, realizacji Misji Grupy PKP wraz z wynikającym z nich działaniami Członków Grupy PKP,
- wymiana informacji o najważniejszych zmianach w otoczeniu biznesowym Grupy PKP mogących wymagać aktywnych działań Organów Grupy PKP,
- wypracowywanie i uzgadnianie sposobów realizacji decyzji i rekomendacji Zarządu Grupy PKP odnoszących się do zarządzania Grupą PKP lub działań wewnętrznych, które wymagają ścisłego współdziałania kadry zarządzającej oraz pracowników Grupy PKP,
- inicjowanie i opiniowanie Polityk Grupy PKP oraz zmian do Polityk Grupy PKP.
W skład Rady Grupy będą wchodzili Prezesi spółek Grupy PKP. Dodatkowo dla realizacji wspólnych działań funkcjonować będą komitety i zespoły robocze wspierające Zarząd i Radę Grupy PKP. Obecnie przygotowywana jest pełna dokumentacja planowanej struktury. W Holdingu PKP dążymy, aby zostały ujęte również takie spółki, jak PKP PLK S.A. oraz PKP Cargo S.A. Są to podmioty o specyficznym statusie prawnym, dlatego ich udział w Holdingu PKP zostanie szczegółowo uregulowany dla zachowania m.in. niezależności zarządcy w zakresie funkcji podstawowych oraz ochrony poufności informacji w przypadku spółki publicznej notowanej na GPW.
Dlaczego warto – potencjalne korzyści w ramach integracji Grupy PKP
Skoordynowane działanie spółek w holdingu PKP umożliwi efektywniejszą realizację Misji Grupy PKP w ramach określonych celów strategicznych. Korzyści będą widoczne zarówno z perspektywy poszczególnych spółek w Grupie PKP, jak również z perspektywy ich klientów, w tym pasażerów kolejowych. Pasażer nie musi wiedzieć kto odpowiada za peron czy dworzec – obecnie mamy do czynienia z nieprecyzyjnym zakresem odpowiedzialności. Holding pozwoli skoordynować obszary wspólnych działań. Wdrożenie struktury nie zagraża konkurencji, ma natomiast ułatwić pasażerowi korzystanie z oferty kolejowej oraz zapewnić większą przejrzystość działań i odpowiedzialności – współpraca pozwoli m.in. na wdrożenie wspólnego biletu, jednolitej i skoordynowanej polityki inwestycyjnej, strategicznej działalności marketingowej w segmentach rynkowego funkcjonowania. Utworzenie holdingu przyniesie korzyści w wielu aspektach działalności transportu kolejowego, w tym:
