Rozmowa z dr inż. Józefem Hałykiem, Komendantem Głównym Straży Ochrony Kolei o jubileuszu formacji i bieżących działaniach przy granicy z Białorusią.
Panie Komendancie, rozmawiamy przy okazji 103. rocznicy powołania do życia Straży Ochrony Kolei. Proszę zatem o ocenę roli SOK w historii polskiej kolei oraz w czasach bieżących?
Szanowny Panie Redaktorze nieprzerwanie od ponad 10 dekad funkcjonariusze Straży Ochrony Kolei odpowiedzialnie i skutecznie realizują zadania, w celu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego na obszarze kolejowym. Potwierdzeniem tego jak ważną rolę formacja odgrywa w systemie bezpieczeństwa kraju może być chociażby fakt, że została powołana do życia już w tydzień po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Już wówczas Naczelnik Państwa Józef Piłsudski doskonale zdawał sobie sprawę z faktu, iż bezpieczeństwo na obszarze kolejowym może skutecznie zapewnić tylko odrębna i silna formacja, wyspecjalizowana w działaniach na tak rozległym i specyficznym obszarze. I to się do dnia dzisiejszego nie zmieniło.
Straż Ochrony Kolei permanentnie pozostaje formacją z tradycjami, kultywującą patriotyczne postawy i wartości chrześcijańskie, a funkcjonariusze Straży Ochrony Kolei za najwyższy priorytet uznają zapewnienie bezpieczeństwa dla zdrowia i życia ludzi na obszarze kolejowym. Podkreślić należy, że obszar kolejowy jest integralną częścią Państwa, tym samym wystąpienie zagrożeń na terenie kraju siłą rzeczy może wpływać bezpośrednio na bezpieczeństwo na obszarze kolejowym oraz na zadania realizowane przez funkcjonariuszy SOK. W chwili powołania formacji na nowo tworzyły się zręby Państwa Polskiego, a sektor kolejowy stanowił strategiczne ogniwo integracji rozbitego zaborami narodu.
Wówczas głównym zadaniem funkcjonariuszy była ochrona ładunków przewożonych koleją, przez obszar wyniszczonego długoletnią niewolą kraju. W kolejnych latach funkcjonariusze SOK niejednokrotnie potwierdzali swój patriotyzm i oddanie dla Ojczyzny realizując zadania na obszarze kolejowym zarówno w czasie pokoju, jak i istotnych dla kraju wydarzeń historycznych. W ostatnich latach pojawiły się zupełnie nowe, niespotykane dotychczas zjawiska wpływające na bezpieczeństwo publiczne, a funkcjonariusze SOK po raz kolejny udowodnili swój profesjonalizm i zaangażowanie.
Dla przykładu: z chwilą pojawienia się w marcu 2020 r. pandemii koronawirusa z godną podziwu ofiarnością zaangażowali się w działania prewencyjne, w celu ochrony zdrowia i życia ludzi, przed błyskawicznie rozprzestrzeniającym się ekspansywnym i niezwykle groźnym wirusem. Jako jedni z pierwszych dokonywali pomiaru temperatury ciała u podróżnych przekraczających granicę w pociągach międzynarodowych, zabezpieczali przejazd pociągów przewożących obywateli polskich powracających zza granicy w ramach akcji „Lot do domu” oraz prowadzili kontrole polegające na weryfikacji i egzekwowaniu wprowadzonych nakazów i zakazów w związku z zapobieganiem rozprzestrzenianiu się wirusa SARS-CoV-2.
Warto podkreślić również, że od początku pojawienia się pierwszych sygnałów kryzysu migracyjnego na wschodniej granicy Unii Europejskiej funkcjonariusze SOK wspólnie z funkcjonariuszami Straży Granicznej dbali o bezpieczeństwo granic, a od połowy października dodatkowo formacja SOK zaangażowała się w prowadzenie wzmożonych działań na obszarze kolejowym, przy granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Białorusi.
Rozumiem, że nie może Pan do końca omówić całej ponad stuletniego okresu działania SOK, ale może da się Pan namówić na opowiedzenie o tym jak służba zmieniła się od momentu kiedy Pan po raz pierwszy założył mundur?
Pełnię służbę w Straży Ochrony Kolei od ponad 38. lat. Na przestrzeni tego czasu w formacji dokonały się diametralne i przełomowe przemiany. Ten sam pozostaje tylko profesjonalizm i zaangażowanie funkcjonariuszy SOK, gdyż te przymioty towarzyszą formacji nieodmiennie. Współczesna Straż Ochrony Kolei to formacja skuteczna, profesjonalnie wyszkolona, i doskonale wyposażona. Zmienił się zarówno wizerunek funkcjonariusza Straży Ochrony Kolei, jak i postrzeganie formacji przez społeczeństwo. Funkcjonariusze SOK zostali wyposażeni w nowoczesne umundurowanie, łączące efektowny wygląd, z nienaganną estetyką oraz funkcjonalnością tak ważną w codziennej i niełatwej służbie.
