Tab 1. Przykładowe limity liczby zasadowej dla powszechnie użytkowanych olejów silnikowych; wartość ostrzegawczą ustalono na spadek o 30%, wartość krytyczną na spadek o 60% w stosunku do oleju świeżego:
Typ oleju | olej świeży | wskazówka | uwaga |
Orlen Oil IBIS RDEO CF-4 SAE 40 | >13,5 mgKOH/g | 9,5 mgKOH/g | 5,4 mgKOH/g |
Shell Rimula R4 X 15W-40 | 10,5 mgKOH/g | 7,4 mgKOH/g | 4,2 mgKOH/g |
Orlen Oil Superol F CD 15W-40 | 7,0 mgKOH/g | 4,9 mgKOH/g | 2,8 mgKOH/g |
CAT DEO 15W-40 | 9,2 mgKOH/g | 6,4 mgKOH/g | 3,7 mgKOH/g |
Krytyczne wartości parametrów
Przekroczenie poziomu krytycznego liczby kwasowej, liczby zasadowej lub i-pH jest czynnikiem dyskwalifikującym olej z dalszej eksploatacji. Dopuszczalne limity różnią się w zależności od typu oleju i nie zawsze są oczywiste. Dla właściwej ich interpretacji potrzebne jest doświadczenie diagnosty. Jak przedstawia wykres 1, niezależnie od poprawnej rezerwy alkalicznej, wartość odczynu i-pH może być w zakresie krytycznym, co wskazuje na konieczność oznaczania tego parametru.
Tab 2. Zmiany wartości parametrów AN, BN, i-pH w próbkach oleju Total Disola MR 4015 eksploatowanego w silniku lokomotywy BR232; próbki dostarczone do badania w odstępie 2 miesięcy, brak danych dotyczących przebiegu:
Olej świeży | Próbka 1 | Próbka 2 | |
Ocena | w normie | uwaga | |
Liczba kwasowa
[mgKOH/g] |
1,1 | 4,2 | 5,8 |
Liczba zasadowa
[mgKOH/g] |
>14 | 12,1 | 8,9 |
i-pH [-] | >6 | 5,1 | 4,5 |

z różnych silników spalinowych dla przypadków i-pH <4.
Podsumowanie
Podsumowując, regularne analizy oleju silnikowego, w odpowiednim zakresie badawczym, zapewniają podjęcie właściwych decyzji eksploatacyjnych we właściwym czasie, co przekłada się na poprawne planowanie i optymalne wykorzystanie taboru kolejowego. Bardzo istotne jest, aby korzystać ze sprawdzonych dostawców usług laboratoryjnych, którzy zapewniają odpowiedni zakres analityczny, posiadają doświadczony i certyfikowany personel oraz gwarantują wysoką wiarygodność wyników badań dzięki akredytacji laboratorium.