Wedle zamierzeń NIT zapewni bardziej efektywne zarządzanie instytucjami badawczymi, ujednolicenie mechanizmów zarządzania finansami, zasobami ludzkimi, nieruchomościami oraz prawami własności intelektualnej. NIT ma stanowić efektywne zaplecze technologiczne i intelektualne administracji publicznej, rodzaj pomostu pomiędzy nauką a gospodarką. Ministerstwo zapowiada, że utworzenie NIT przełoży się na efekt synergii, płynący z koordynacji tematyk badawczych oraz skupienia wiedzy i zasobów w ramach centrów kompetencji złożonych z instytutów prowadzących badania naukowe w ramach poszczególnych obszarów tematycznych. Pozwoli to uniknąć powielania tematyk badawczych realizowanych obecnie przez poszczególne instytuty badawcze. Dzięki współpracy z uczelniami NIT będzie miał także możliwość oddziaływania na realizację procesu kształcenia kadr dla gospodarki. Konfederacja instytutów badawczych Z projektu ustawy z 13 kwietnia br. możemy się dowiedzieć, że do Narodowego Instytutu Technologicznego włączonych zostanie trzydzieści pięć instytutów badawczych, w tym m.in. Instytut Pojazdów Szynowych „TABOR” w Poznaniu. W komunikacie przygotowanym dla Polskiej Agencji Prasowej podsekretarz stanu Piotr Dardziński podkreślił, że do wymienionych w projekcie ustawy instytutów badawczych, które utworzą struktury NIT, mogą dołączyć kolejne instytuty, także podczas prac legislacyjnych w parlamencie. – Do chwili uchwalenia ustawy o NIT właściwie każdy minister może zadeklarować, że chciałby, żeby również któryś z nadzorowanych przez niego instytutów wszedł do NIT – powiedział Dardziński. Po powołaniu NIT procedura włączania kolejnych instytutów będzie łatwiejsza – Rada Ministrów w drodze rozporządzenia, a nie na mocy uchwały, będzie mogła przyłączyć dany instytut do NIT (z własnej inicjatywy lub na wniosek ministra nadzorującego). – Z całą pewnością wszyscy ci, którzy realizują dzisiaj granty, którzy mają duże doświadczenie we współpracy z biznesem, mogą liczyć na to, że wejście ich instytutów do NIT wzmocni ich pozycję i da im jeszcze więcej instrumentów; ale ci, którzy tego nie potrafią, będą poddani oceni i weryfikacji, jaka jest ich zdolność do tego, żeby kooperować w ramach tego jednolitego i dużego organizmu – dodał Dardziński.
Projekt ustawy o NIT Podstawową jednostką organizacyjną NIT będzie instytut kierowany przez dyrektora. Instytuty z kolei zostaną zgrupowane w centra kompetencji, na czele których staną koordynatorzy wyznaczeni przez Prezesa NIT. Centra kompetencji zajmą się koordynowaniem realizacji projektów badawczych przez instytuty wchodzące w ich składy. Całym NIT będzie zarządzał Prezes i Rada. Przy Prezesie NIT powstanie Kolegium Doradców, pełniące rolę opiniodawczo-doradczą i zajmujące się m.in. przedstawianiem propozycji obszarów priorytetowych na dany rok, wyrażaniem opinii na temat współpracy z otoczeniem społeczno- gospodarczym (w szczególności z przedsiębiorcami), środowiskiem naukowym (uczelnie) oraz w innych sprawach istotnych dla funkcjonowania NIT. Do zadań NIT należeć będzie: realizacja projektów badawczych obejmujących nadania stosowane, badania przemysłowe i prace rozwojowe, a w uzasadnionych przypadkach także badania podstawowe; komercjalizacja wyników badań naukowych i prac rozwojowych; współpraca z przedsiębiorstwami (w szczególności: przez realizację na ich zlecenie projektów badawczych, w formie konsorcjów naukowych), produkcja unikalnej aparatury badawczej na potrzeby przemysłu i krajowych lub zagranicznych dużych infrastruktur badawczych; prowadzenie działalności normalizacyjnej i certyfikacyjnej; opracowywanie prototypów nowych rozwiązań technologicznych na podstawie projektów badawczych realizowanych w uczelniach i w jednostkach naukowych Polskiej Akademii Nauk; dokonywanie oceny przyszłych trendów zmian i możliwości techniczno-technologicznych, wynikających z najnowszych odkryć naukowych, które mogą mieć silny wpływ na społeczeństwo i jego przyszły rozwój oraz współpraca międzynarodowa w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych oraz komercjalizacji ich wyników. Nadzór nad działalnością NIT pod względem legalności, celowości i gospodarności będzie sprawował minister właściwy do spraw nauki.
