Do lipca 2024 roku wszystkie autobusy w Polsce muszą obligatoryjnie posiadać systemy ostrzegania przed kolizją. Można podejrzewać, że już niedługo takie regulacje zaczną obowiązywać również w przypadku pojazdów szynowych, szczególnie komunikacji miejskiej. Technologie automatyzacji prowadzenia tramwajów, które maksymalizują bezpieczeństwo każdego uczestnika ruchu drogowego, ostrzegając przed przeszkodami i zagrożeniami na trasie przejazdu i wokół niego, staną się właściwie niezbędnym elementem wyposażenia.

Ograniczona widoczność, rozkojarzenie motorniczego czy nieprzewidywalne zachowanie innych uczestników ruchu drogowego to tylko niektóre z czynników, które mogą prowadzić do poważnych wypadków w komunikacji miejskiej. Inteligentne rozwiązania prewencyjne mają zatem ogromny potencjał w poprawie bezpieczeństwa różnych uczestników ruchu drogowego, nie tylko pasażerów tramwaju.

Rewolucje tramwajowe w polskich miastach

Od kilku lat można zaobserwować rewolucję tramwajową w polskich miastach – modernizowane są torowiska, ogłaszane kolejne przetargi na nowe pojazdy, wprowadzane rozwiązania cyfrowe. We Wrocławiu, w ramach #TORYwolucji, mija obecnie trzeci rok remontów torów, sieci trakcyjnej, zwrotnic i rozjazdów, a także wymiany i napraw pojazdów. Poznańskie MPK przebudowuje torowiska oraz dołącza do swojej floty kolejne nowe, w pełni niskopodłogowe i wyposażone w innowacyjne technologie tramwaje dwukierunkowe.

Kraków zamówił ostatnio 60 niskopodłogowych, klimatyzowanych tramwajów, wyposażonych w nowoczesne rozwiązania audio/ video, które umożliwią wycofywanie z ruchu kolejnych wagonów wysokopodłogowych. Z kolei Tramwaje Warszawskie stawiają na inteligentne zajezdnie, zielone torowiska oraz na tzw. system zielonej fali dla taboru, czyli system kierowania sygnalizacją świetlną z wykorzystaniem danych GPS i przetwarzania ich w chmurze. Podobne inwestycje i przetargi ogłaszane są również w kolejnych miastach tak, aby podróżowanie tramwajami było zarówno wygodne, jak i bezpieczne, przy uwzględnieniu potrzeb komunikacyjnych wszystkich uczestników ruchu.

Odczuwalne efekty rozwoju taboru i infrastruktury tramwajowej są natychmiastowe – płynność i szybkość przejazdów tramwajowych wzrastają, a liczba wypadków z udziałem pieszych czy samochodów spada. W ujęciu długoterminowym inwestycje tramwajowe przekładają się na oszczędność energii i ochronę środowiska. Rozwiązania z branży automotive. Rewolucja tramwajowa nie kończy się wyłącznie na modernizacji taboru czy torowiska. Żyjemy w czasach ekstremalnie dynamicznego rozwoju IT i technologii – to właśnie rozwiązania z tego zakresu są podstawą do unowocześniania systemów w branży tramwajowej, zwiększających bezpieczeństwo na torach i drogach.

Kolejnym kamieniem milowym są systemy ostrzegania przed kolizją w pojazdach tramwajowych, do tej pory wykorzystywane głównie w branży automotive. W tym zakresie MMR Group TransComfort wspólnie z wieloletnim partnerem, koncernem Continental i jego jednostką inżynierską Continental Engineering Services, wprowadza na rynek komplet systemów, na który składają się:

• przedni system ostrzegania przed kolizją, który wykrywa przeszkody przed tramwajem i alarmuje motorniczego;
• boczny system ostrzegania przez kolizją, który zapobiega kolizjom podczas skręcania tramwaju, jak również w przypadku pojazdu skręcającego przed tramwajem;
• system monitorowania kondycji motorniczego, który wykrywa senność lub rozproszenie uwagi motorniczego na podstawie pozycji głowy, ruchów gałek ocznych, czasu trwania i częstotliwości mrugania, geometrii twarzy i powierzchni skóry (bez naruszania prywatności!), a także informacji pochodzących z samego tramwaju, np. prędkości;
• wyświetlacz przezierny Head Up Display, który pozwala na wyświetlanie istotnych informacji związanych z pojazdem (np. prędkości, trasy itp.) przed motorniczym, w obrębie pola widzenia drogi przejazdu. Head Up Display eliminuje konieczność przekierowywania uwagi motorniczego – jego wzrok pozostaje na drodze;
• system audio Ac2ated Sound, który jest alternatywą dla tradycyjnych głośników i dzięki samodzielnej kalibracji pozwala na udoskonalenie jakości dźwięku i zrozumiałości komunikatów w każdym miejscu wewnątrz i na zewnątrz pojazdu, przy jednoczesnej redukcji komponentów systemu audio.

Powyższe składają się na ekonomiczne rozwiązanie systemowe (możliwe do wdrożenia pojedynczo), przetestowane w warunkach rzeczywistych, np. w niemieckim Darmstadt. Wykorzystują połączenie różnorodnych czujników i technologii, m.in. kamer (wewnętrznych i surround view), czujników radarowych długiego i krótkiego zasięgu czy elektronicznych modułów sterujących. Systemy ostrzegania przed kolizją od MMR Group TransComfort i Continental są możliwe do stosowania zarówno w nowych (w ramach OEM), jak i istniejących pojazdach. Co istotne, systemy wdrożone w ramach rynku wtórnego nie wymagają ponownej homologacji pojazdu.