Rys. 4 – Podróżny odbywa podróż dwoma pociągami dwóch przewoźników
(czerwony i niebieski) w oparciu o jeden bilet przewoźnika czerwonego
obowiązujący na całej trasie odbywania podróży koleją (pociągami)
– rozliczenie miedzy przewoźnikami w oparciu o taryfę hurtową.
Rys. 5 – Podróżny odbywa podróż dwoma pociągami dwóch przewoźników
(zielony i niebieski) w oparciu o jeden bilet przewoźnika czerwonego
obowiązujący na całej trasie odbywania podróży koleją (pociągami).
Rys. 6 – Koncepcja taryf hurtowych jako centrum rozliczeniowego
pomiędzy przewoźnikami vis dotychczasowe rozwiązania organizacji
przejazdu w oparciu o pociągi (połączenia) różnych przewoźników.
Zakończenie – Wnioski
Wydaje się, ze istnieje twórcza możliwość zaadaptowania i wykorzystania w praktyce koncepcji taryf hurtowych jako narzędzia integracji taryfowo-biletowej w pasażerskim transporcie kolejowym.
Do korzyści z zastosowania koncepcji taryf hurtowych należy zaliczyć:
Zwiększenie konkurencyjności pasażerskiego transportu kolejowego poprzez łatwiejszą obsługę podróżnego i obniżenie cen biletów kolejowych (ograniczenie łamania taryf).
- Uproszczenie obsługi pasażera w wypadku konieczności zmiany przewoźnika (pociągu) (zwroty biletów, kupno kolejnych biletów itp.). czynności rozliczeń dokonują pomiędzy sobą przewoźnicy w oparciu o taryfy hurtowe. Płatnikiem rozliczeń staje się przewoźnik który pobrał opłatę za przewóz.
- Uruchomienie zjawiska zainteresowania kolejowych pasażerskich przewoźników wykorzystaniem oferty innych przewoźników, dotychczas konkurencyjnych (wyłącznie konkurencyjnych), w wyniku wykorzystania efektu skali obsługiwanej sieci (mogę sprzedać bilet na pociąg innego przewoźnika niekoniecznie samemu realizując takie połączenie i też na tym zarobić) – zjawisko kooperencji.
- Większa skłonność przewoźników do synchronizacji rozkładów jazdy (mogę obsłużyć innych podróżnych lub inny pociąg obsłuży moich podróżnych).
- Rozwój systemów teleinformatycznych w zakresie obsługi sprzedaży i dystrybucji biletów.
Do ograniczeń/zagrożeń systemu opartego na koncepcji taryf hurtowych należy zaliczyć:
- Brak doświadczeń w niniejszym zakresie (w transporcie kolejowym, jednak istnieją doświadczenia na rynku usług telekomunikacyjnych).
- Konieczność wprowadzenia odgórnie konieczności zawarcia umów przez pasażerskich przewoźników kolejowych w obszarze taryf hurtowych (rola UTK jako regulatora rynku). Należy zwrócić uwagę na dominujące podmioty na pasażerskim rynku przewozów kolejowych (np. udział ponad 10% w obsłudze pasażerów).
- Występowanie różnych standardów oferty przewoźników (szczególnie w ujęciu jakościowym) np. przewozy metropolitalne, dalekobieżne typu TLK czy typu IC oraz EC, co powinno mieć odzwierciedlenie w konstrukcji taryf hurtowych.
- Występowanie szeregu złożonych sytuacji losowych zarówno o przesłankach obiektywnych (niezależnych od przewoźników np. zdarzenie losowe) jak i częściowo zależnych od przewoźnika (np. defekt lokomotywy).
Koncepcja taryf hurtowych, z powodzeniem jest wykorzystywana na rynku usług telekomunikacyjnych, i trudno sobie wyobrazić dzisiaj funkcjonowanie tego rynku bez taryf hurtowych i roli regulatora tego rynku. W oparciu o pozytywne doświadczenia na rynku usług telekomunikacyjnych, można podjąć prace koncepcyjne w zakresie wykorzystania taryf hurtowych do koordynacji i integracji taryfowo-biletowej przewoźników kolejowych, i zwiększenia atrakcyjności pasażerskich przewozów kolejowych. Koncepcja taryf hurtowych w rozliczeniach miedzy przewoźnikami może mieć pozytywne konsekwencje dla konsumentów (pasażerów) oraz przewoźników kolejowych, w kontekście kształtowania konkurencyjności pasażerskich przewozów kolejowych. Należy także pamiętać, że koncepcja ta niesie także pewne zagrożenia szczególnie dla przewoźników. Z pewnością niniejszy artykuł jest tylko zasygnalizowaniem możliwości adaptacji taryf hurtowych na grunt funkcjonowania pasażerskiego transportu kolejowego w Polce w celu integracji taryfowo-biletowej podmiotów świadczących usługi przewozowe.
