W dniach 10 – 11 grudnia 2018 r. w siedzibie Wydziału Zarządzania i Ekonomiki Usług Uniwersytetu Szczecińskiego, w Szczecinie przy ul. Cukrowej 8 odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa pt. Reformy kolejowych przewozów regionalnych i aglomeracyjnych 1990 – 2018”.
Deklarowane cele konferencji obejmowały między innymi:
- wymianę doświadczeń w zakresie realizacji koncepcji rozwojowych kolei regionalnych i aglomeracyjnych w Polsce, w historycznej perspektywie lat 1990 – 2018,
- wymianę poglądów i debatę publiczną nad realizacją procesu tzw. usamorządowienia spółki PKP Przewozy Regionalne od 2008 roku,
- integrację środowisk naukowych, społecznych (związki zawodowe) i praktyków gospodarczych wokół idei reform sektora kolejowego w Polsce,
- stworzenie płaszczyzny wymiany myśli naukowej i praktyki gospodarczej nad kierunkami dalszych pozytywnych zmian w sektorze kolejowych przewozów regionalnych i aglomeracyjnych,
- z uwzględnieniem przewidywanej implementacji zasad IV pakietu kolejowego.
Na podstawie obserwacji i uczestnictwa wysłannika naszej redakcji możemy stwierdzić, że organizatorom udało się zrealizować wymienione cele z dużym sukcesem.
Zacznijmy od tego, że w konferencji wzięło udział wielu znakomitych gości, reprezentujących szerokie spektrum decydentów w sprawie refom polskiego transportu kolejowego od 1990 roku. Wymieńmy tu: byłych ministrów transportu lub infrastruktury: Adama Wielądka, Bogusława Liberadzkiego, Ewarysta Waligórskiego, Cezarego Grabarczyka, byłych wiceministrów infrastruktury ds. kolejnictwa: Andrzeja Massela i Juliusza Engelhardta (ten ostatni również w roli Dziekana i organizatora konferencji), byłych wiceprezesów Urzędu Transportu Kolejowego: Waldemara Fabirkiewicza, Mirosława Antonowicza, Jakuba Majewskiego, byłych Dyrektorów Generalnych PKP: Aleksandra Janiszewskiego, Krzysztofa Celińskiego, Andrzeja Wacha. Aktualne kierownictwo Grupy PKP reprezentował członek zarządu PKP S.A Mirosław Antonowicz, natomiast przewoźników kolejowych reprezentowali liczni prezesi i członkowie zarządów spółek samorządowych. Warto odnotować również udział przedstawicieli środowiska naukowego polskiego transportu, w tym szeroko rozumianego kolejnictwa. Na Sali obecni byli przedstawiciele Instytutu Kolejnictwa, Instytutu Pojazdów Szynowych TABOR, Politechniki Śląskiej, Uniwersytetu Technologiczno – Humanistycznego w Radomiu, Uniwersytetu Gdańskiego i Szczecińskiego, Akademii Morskiej w Szczecinie a także reprezentanci przemysłu kolejowego – Bomardier Trasnsportation (ZWUS) Polska i Siemens Mobility.
Pierwsza część konferencji miała charakter retrospektywnego spojrzenia na pierwsze lata transformacji gospodarczej w Polsce i postępujące wraz z nimi próby pierwszych reform sektora kolejowego. Głos zabierali miedzy innymi: A. Wielądek, A. Janiszewski, E. Waligórski, A. Wach, J. Engelhardt. Następnie omawiano zmiany, które miały miejsce w latach 1999 – 2018 w kolejach regionalnych i aglomeracyjnych. Temu zagadnieniu organizatorzy konferencji zadedykowali dwie kolejne sesje, ponieważ wielu było referentów z dość zróżnicowanymi zagadnieniami, jakkolwiek były to tematy związane a główną problematyka konferencji. Omawiano więc szeroko zagadnienie regionalizacji kolejowych przewozów pasażerskich (prof. A. Mężyk – UTH, dr. T. Bocheński – US, mgr inż. A. Pomykała – IK, D. Grajda – KM), ale też wypowiadano się szerzej o całym rynku kolejowych przewozów pasażerskich (dr inż. A. Krawiec – PŚ, dr inż. A. Massel – IK, dr J. Majewski – ProKolej, dr M. Antonowicz – PKP SA). Duże zainteresowanie uczestników wzbudził też referat poruszający różne sporne zagadnienia dotyczące systemu finansowania kolei aglomeracyjnych (prof. K. Szałucki – UG).
Zwieńczeniem tej części konferencji była dyskusja panelowa na temat „Koleje regionalne i aglomeracyjne – wczoraj, dzisiaj, jutro” z udziałem C. Grabarczyka, A. Massela, A. Wacha, D. Grajdy, J. Majewskiego, K. Celińskiego oraz reprezentantów strony społecznej: Prezydenta Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych – L. Miętka i Przewodniczącego Federacji Związków Zawodowych Pracowników PKP – S. Stolorza. Ci ostatni nie szczędzili słów krytyki w ocenie procesów usamorządowienia kolei regionalnych, ale wnieśli niewątpliwie wiele ożywienia do toczącej się dyskusji.
Miłym akcentem na zakończenie pierwszego dnia konferencji była sesja specjalna poświęcona jubileuszowi 40 – lecia pracy zawodowej prof. Juliusza Engelhardta.
W drugim dniu konferencji TransRegio 2018 dyskusja toczyła się wokół kolei metropolitalnych oraz zagadnień taborowych. Dyskutanci szeroko mówili o systemach kolei w obszarach miejskich (mgr inż. P. Soczówka + zespół PŚ), o koncepcji śląskiej kolei metropolitalnej (mgr inż. M. Kłos + zespół PŚ) i szczecińskiej kolei metropolitalnej (mgr inż. S. Wojtkiewicz – US, dr inż. O. Pietrzak i dr inż. K. Pietrzak – AM). W ramach sesji taborowej interesujące były między innymi zagadnienia analiz ekologiczno – ekonomicznych pojazdów dwudrogowych (dr inż. P. Daszkiewicz + zespół – IPSZ), racjonalizacji kosztów zakupu i eksploatacji taboru kolejowego (mgr inż. J. Raczyński – IK), ale prawdopodobnie największe zainteresowanie publiczności wywołało wystąpienie reprezentanta Rolling Stock Siemens Mobility (J. Fink – Finowicki), który stawiał pytanie: kupować tabor czy mobilność?
Następnie uczestnicy konferencji mieli okazję zapoznać się w dwojaki sposób z projektem Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej, który obecnie jest już w fazie realizacji. Najpierw dyrektor biura realizującego projekt (R. Walaszkowski) przedstawił w ciekawej prezentacji jego najważniejsze założenia, a następnie uczestnicy konferencji przemieścili się na dworzec Szczecin Główny, skąd nowym pociągiem zespolonym IMPULS udali się do Polic, trasą przyszłej Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej. Już na dworcu w Szczecinie pociąg ten wzbudził pewną sensację i niedowierzanie, ponieważ na wyświetlaczu czołowym pojawiła się stacja docelowa „Police” (przypadkowi podróżni skrzętnie fotografowali ta czołówkę pociągu), czego szczecinianie nie widzieli od 2002 roku, kiedy to zawieszono przewozy pasażerskie na tej linii.
W opinii większości uczestników konferencja TRANS-REGIO 2018 była bardzo udanym przedsięwzięciem, ponieważ pod względem merytorycznym i organizacyjnym, była dopracowana w każdym szczególe.