Pożyczki to temat, który dotyczy zarówno dużych jak i mniejszych podmiotów gospodarczych. Także w życiu prywatnym pożyczki są powszechne i bardzo często pojawiają się pytania oraz wątpliwości dotyczące opodatkowania pożyczek udzielanych między osobami fizycznymi.
Dzisiaj przeanalizujemy zagadnienie pożyczek z którymi spotkać się możemy w życiu prywatnym i skutków podatkowych z tym związanych.
W ustawie o podatku od czynności cywilno-prawnych, popularnie nazywanej PCC czytamy, że pożyczki są opodatkowane stawką 0,5% podatku. Jeżeli ktoś uważnie przeanalizuje treść ustawy dostrzeże również stawkę 20%.
Umowa pożyczki została usankcjonowana w Kodeksie cywilnym (art. 720) i oznacza, że „dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości”. Umowy, których wartość przekracza 1.000 zł wymaga zachowania formy dokumentowej – np. na piśmie, w formie maila.
Większość osób słyszało, że podatek PCC występuje i obejmuje tak pożyczki, jak i zakupy powyżej 1.000 zł.
Wątpliwości powstają, gdy pożyczka pochodzi od rodziny, albowiem mamy tu do czynienia z dwoma różnymi zwolnieniami podatkowymi w zakresie czynności pożyczki!
W tej sytuacji nie można się dziwić, iż ciągle temat ten budzi kontrowersje.
Wielokrotnie padają pytania, czy należy zgłosić do urzędu skarbowego otrzymanie pożyczki, a jak tak to czy istnieje jakieś zwolnienie z tego podatku? A jak nie zostanie zgłoszona to co grozi?
W ustawie o podatku od czynności cywilno-prawnych (inaczej PCC) istnieją dwa zwolnienia dotyczące pożyczki udzielanej w formie pieniężnej.
Pierwsze zwolnienie oparte jest na definicji najbliższej rodziny należących do tzw. zerowej grupy podatkowej, przez którą rozumiemy osoby wskazane w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Są to: małżonkowie, zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie) oraz pasierbowie, rodzeństwo, jak też ojczym i macocha.
W tym przypadku obowiązuje całkowite i bezlimitowe zwolnienie z PCC jednak pod dwoma istotnymi warunkami:
- złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy pożyczki;
- udokumentowania otrzymania pieniędzy przez biorącego pożyczkę dowodem przekazania na jego rachunek płatniczy lub na jego inny rachunek w banku lub współdzielczej kasie oszczędnościowo–kredytowej, lub przekazem pocztowym.
Mówiąc wprost pożyczka musi zostać przelana na rachunek bankowy, najlepiej bezpośrednio należący do pożyczkobiorcy oraz musi zostać złożony formularz PCC-3 przez osobę, która otrzymała pożyczkę i to w krótkim terminie 14 dni, od daty otrzymania pożyczki.
Drugie zwolnienie dotyczy bliskich członków rodziny, ale obejmuje nie tylko najbliższych wymienionych wcześniej najbliższych członków rodziny, ale swoim zakresem obejmuje członków rodziny należących do I grupy podatkowej (małżonek, zstępni, w tym przysposobieni i ich zstępni, wstępni, w tym przysposabiający, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie).
Zwolnienie to dotyczy kwoty pożyczki udzielonej do wysokości 9.637 zł.
