Osiemdziesiąt procent pasażerów i mieszkańców, odwiedzających dworce chciałoby tam zjeść posiłek i zrobić podstawowe zakupy. Niestety, niemal dwie trzecie ocenia, że obecna oferta obiektów dworcowych nie spełnia ich oczekiwań.
Tegorocznej edycji konkursu „Dworzec Roku 2022” towarzyszyła ankieta internetowa. Opierając się na jej wynikach, można ocenić, że jedno z ważniejszych kryteriów oceny zgłoszonych do konkursu obiektów uznano właśnie zagospodarowanie przestrzeni dworcowej. Na pytanie „Czy ważna jest dla Ciebie możliwość zrobienia zakupów na dworcu?” 80% badanych odpowiedziało twierdząco. W przypadku pytania „Czy potrzebujesz na dworcu gastronomii”, liczba głosów „na tak” była jeszcze większa i przekroczyła 83%. W tej kategorii ankietowani wskazywali, że interesuje ich fast food czy bar mleczny, ale sporo było również głosów za automatami z przekąskami. Co istotne tylko 17% stwierdziło, że dworzec nie jest miejscem dla gastronomii czy sklepów.
– Wyniki naszej ankiety pokazują, jak istotnym elementem programu rewitalizacji dworców jest ich zagospodarowanie zgodnie z potrzebami podróżnych – zauważa prezes Fundacji „Pro Kolej” dr Jakub Majewski. – Po latach zaniedbań duża część dworców zmieniła swoje oblicze, ale niestety brakuje w nich dawnego życia. Mimo że przewozy po pandemii wróciły do normy, piękne, często historyczne wnętrza stoją niewykorzystane.
Podróżni, którzy wzięli udział badaniu ocenili na ile obecne zagospodarowanie dworców spełnia ich oczekiwania. W tradycyjnej skali szkolnej najwyższe noty – 4 lub 5 – w tej kategorii przyznało jedynie 37% respondentów. 63% ankietowanych stwierdziło, że ten aspekt należy poprawić. Jednocześnie, na pytanie „Czy warto udostępniać dworce na cele kulturalne i społeczne – takie, jak organizacja wydarzeń, spektakli i spotkań albo miejsce na galerie sztuki, muzea, biblioteki czy sale zajęć np. jogi?” trzy czwarte badanych udzieliło odpowiedzi twierdzącej.
Jak zauważa dr Jakub Majewski, wyniki ankiety, są wskazówką, w jakim kierunku idą oczekiwania pasażerów wobec dworców.
– Rozwiązania dla konkretnych lokalizacji wymagają pogłębionych, profesjonalnych analiz. Dużych, objętych opieką konserwatorską dworców nie utrzymają samodzielnie podróżni czy przewoźnicy kolejowi. Przy tej skali kosztów niezbędna jest współpraca z biznesem i sięganie po rozwiązania sprawdzone przy komercjalizacji lotnisk, a nawet galerii handlowych – uważa prezes Fundacji „Pro Kolej”.
Organizowany od pięciu lat konkurs „Dworzec Roku” pozwala znaleźć i wypromować dworce, które poza rolą transportową oferują często cały wachlarz innych funkcji. Po rewitalizacji stają się lokalnymi centrami aktywności i kultury, łącząc funkcje komercyjne i społeczne. W większości przypadków o ich sukcesie decyduje już etap planowania i projektowania inwestycji połączony z równoległym rozeznaniem rynku i konsultacjami społecznymi. Warto to doświadczenie wykorzystać przygotowując kolejne projekty, tym bardziej, że dworzec pełen odwiedzających to najlepsza wizytówka kolei.
