Pierwszą umowę na sporządzenie Studium Wykonalności budowy linii E 75 na odcinku Białystok – Trakiszki (granica państwa) pochodzi z lutego 2015 r. We wrześniu 2016 r. zawarto kolejną umowę na wykonanie nowego opracowania. Analiza miała dotyczyć dwóch etapów budowy: odcinka Białystok – Ełk jako linii dwutorowej z dopuszczalną prędkością 160 km/h oraz odcinka Ełk – Trakiszki. Natomiast kolejna umowa pochodzi z grudnia 2017 r. i dotyczy m.in. wykonania inwentaryzacji przyrodniczej. Spółka PKP PLK S.A. wymagała zastosowania trzech wariantów dotyczących linii dwutorowej z prędkościami maksymalnymi do 160 km/h (wariant 1), do 200 km/h (wariant 2) i do 230 km/h (wariant 3). Według stanu na 30 czerwca 2018 r. umowa była w trakcie realizacji.
Za działanie niegospodarne NIK uznało również podwójne zlecenie opracowania inwentaryzacji przyrodniczej dla zadania „Prace na linii E 75 na odcinku Czyżew – Białystok”, które zwiększyło koszty realizacji projektu o kwotę prawie 114 tys. zł. netto.
Negatywnie oceniono również fakt, że PKP PLK S.A. w umowie na opracowanie dokumentacji projektowej dla odcinka Białystok – Ełk poleciła wykonawcy przygotowanie dokumentacji projektowej pod kątem osiągnięcia prędkości maksymalnej 160 km/h czyli inaczej niż na pozostałych odcinakach modernizowanej magistrali (prędkość eksploatacyjna do 160 km/h, docelowa prędkość maksymalna 200 km/h). Po stwierdzeniu tej rozbieżności, polecono wykonawcy przygotowanie dokumentacji uwzględniającej docelową prędkość max. 200 km/h.
NIK oceniła działania PKP PLK w sposób negatywny zaznaczają, że spółka w niedostateczny sposób sprawowała nadzór nad modernizacją E 75 w zakresie przygotowania i projektowania inwestycji. Nadzór Ministra Infrastruktury koncentrował się na globalnych wartościach realizowanych projektów i formalnych kwestiach Krajowego Programu Kolejowego. W konsekwencji nie identyfikował występujących nieprawidłowości i związanego z nimi ryzyka.
Trzeba jednak zaznaczyć, że NIK pozytywnie ocenił działania PKP PLK SA prowadzące do roboczego podzielenia odcinka Czyżew – Białystok na pododcinki i opracowywanie przez wykonawcę projektów budowlanych z wyprzedzeniem w stosunku do terminów wynikających z umowy. Jednocześnie przygotowana na zlecenie spółki dokumentacja projektowa miała uwzględniać prędkość 160 km/h jako prędkość maksymalną, a prędkość 200 km/h jako docelową.
W podsumowaniu NIK podkreśla, że nie ma spójnej koncepcji modernizacji linii E 75, ujętej w Krajowym Programie Kolejowym. Skutkiem jest ponoszenie zwiększonych kosztów, dokonywanie zmian terminów realizacji prac oraz angażowanie zasobów spółki w zadania, których można było uniknąć w efekcie rzetelnego planowania.
WNIOSKI NIK
- o rozszerzenie zakresu działań nadzorczych nad realizacją przez PKP
PLK S.A inwestycji w ramach KPK.
Do Prezesa Zarządu PKP PLK S.A.:
- o podjęcie działań mających na celu przeprowadzanie analiz i ustalanie głównych założeń dla inwestycji w całym przebiegu modernizowanych tras kolejowych
- o zwiększenie nadzoru na etapie przygotowania, planowania i projektowania inwestycji w celu uniknięcia zwielokrotniania kosztów i wydłużania terminu realizacji inwestycji.
RK
