Program obecnie pn. „Wsparcie zadań zarządców infrastruktury kolejowej, w tym w zakresie utrzymania i remontów, do 2023 roku”. Program w pierwszej kolejności skupia się na utrzymaniu parametrów eksploatacyjnych infrastruktury kolejowej – które doprowadzą do zahamowania trendu spadkowego w transporcie kolejowym – oraz zachowaniu tej infrastruktury, w drugiej zaś na wsparciu zarządców infrastruktury, które to wsparcie umożliwi realizację wskazanych powyżej założeń. Bardzo ważnym elementem programu jest realizowana od roku 2015 doktryna odchodzenia od likwidacji linii kolejowych. Program przyczynił się do przywrócenia do eksploatacji wielu kilometrów linii, na których w skutek wcześniejszych zaniedbań, ruch został ograniczony/wstrzymany i groziła im stopniowa degradacja i likwidacja.
Należy podkreślić, że ograniczona skuteczność działań skierowanych na redukcję wykluczenia komunikacyjnego obecnie nie wynika raczej z niewystarczających środków na inwestycje w sektorze kolejowym lub niskiego zainteresowania potencjalnych pasażerów. Zasadniczym powodem jest niepełne wykształcenie się sieci wojewódzkich i lokalnych przewozów świadczonych w ramach publicznego transportu zbiorowego. Uwaga powyższa odnosi się zarówno do transportu autobusowego (który powinien zapewniać na właściwym poziomie dostępność transportową na poziomie lokalnym, w tym dowozić pasażerów do funkcjonującej w okolicy sieci połączeń kolejowych), jak też transportu kolejowego. Należy wskazać na braki w systemie skomunikowania pociągów wojewódzkich – uruchamianych przez samorządy wojewódzkie na podstawie własnych planów transportowych – z połączeniami międzywojewódzkimi, które pozostają w kompetencji ministra właściwego do spraw transportu jako organizatora publicznego transportu publicznego w tym zakresie.
Tymczasem zgodnie z art.11 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym „w projekcie planu transportowego opracowanym przez marszałka województwa uwzględnia się ogłoszony plan transportowy opracowany przez ministra właściwego do spraw transportu”. Należy dodać, że na kwestię hierarchicznej zależności pomiędzy planami transportowymi i konieczność skomunikowania pociągów wojewódzkich z siecią połączeń międzywojewódzkich zwraca uwagę rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 grudnia 2020 roku, to jest plan transportowy ministra. Wysiłki skierowane na zapewnienie skomunikowania pomiędzy poszczególnymi rodzajami połączeń kolejowych podlegają ograniczeniom przede wszystkim w zakresie dostępności środków finansowych na poziomie samorządów wojewódzkich. Kwestią problematyczną, a zarazem warunkiem skutecznego zaangażowania samorządów i przewoźników samorządowych w tym zakresie jest zatem finansowanie.
