W maju weszło w życie rozporządzenie Ministra Infrastruktury
i Budownictwa, które normuje organizacje instytucji Rzecznika Praw Pasażera Kolei i kwestie związane z postępowaniami w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów pasażerskich.
Ministerialne rozporządzenie dotyczy zagadnienia funkcjonowania Rzecznika Praw Pasażera Kolei jako podmiotu uprawnionego do prowadzenia postępowania w sprawach pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich, w rozumieniu przepisów ustawy z 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich.
Powstanie tej instytucji w zamierzeniu ma ułatwić podróżnym dostęp do alternatywnych sposobów rozwiązywania sporów pasażerskich (konsumenckich), a tym samym uniknąć długotrwałych postępowań sądowych. Rozporządzenie, które weszło w życie 9 maja br., reguluje kwestie organizacji instytucji Rzecznika Praw Pasażera Kolei, który funkcjonuje przy Prezesie Urzędu Transportu Kolejowego. Sprecyzowano sposób i formy prowadzenia postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów pasażerskich, w tym sposób wnoszenia wniosków o wszczęcie postępowania oraz wymiany informacji między stronami postępowania za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub przesyłką pocztową.
W rozporządzeniu uściślono również:
• szczegółową treść wniosku,
• niezbędne dokumenty, które należy dołączyć do wniosku,
• wysokość progów finansowych wartości przedmiotu sporu, których przekroczenie uprawnia Rzecznika do odmowy rozpatrzenia sporu pasażerskiego,
• kwalifikacje osób prowadzących postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów pasażerskich,
• minimalny czas, na jaki jest udzielane upoważnienie do prowadzenia postępowań.
Tym samym w sytuacji, gdy reklamacja pasażera nie zostanie uwzględniona np. przez przewoźnika kolejowego, podróżny zamiast kierować sprawę do sądu, będzie mógł złożyć wniosek do Rzecznika Praw Pasażera Kolei o wszczęcie pozasądowego postępowania. Prawo do złożenia wniosku przysługuje pasażerowi, który domaga się rekompensaty od przewoźnika kolejowego, zarządcy infrastruktury kolejowej, właściciela bądź zarządcy dworca, sprzedawcy biletów lub operatora turystycznego.
Przed skierowaniem sprawy do Rzecznika, pasażer powinien jednak podjąć próbę rozwiązania sporu, na przykład w drodze reklamacji W sytuacji gdy wniosek do Rzecznika zostaje złożony dochodzi do postepowania pozasądowego. Jest ono prowadzone przez niezależną osobę: arbitra bądź mediatora. Postepowanie może polegać na mediacji, w której konsument i przedsiębiorca rozwiązują konfliktową sytuację przy udziale mediatora. Mediator pomaga im znaleźć wspólne, satysfakcjonujące obie strony i słuszne rozwiązanie.
Drugą opcją jest koncyliacja, czyli sytuacja, w której z problemem zapoznaje się niezależna od stron osoba trzecia i następnie przedstawia propozycję jego rozwiązania. Strony mają prawo nie zgodzić się z tą propozycją lub nie zastosować się do niej. Postępowania mogą toczyć się również przed sądem polubownym, w którym spory rozstrzyga bezstronny arbiter. Wyrok w takiej sytuacji ma taką samą moc prawną, jak wyrok sądu powszechnego. Strony mają obowiązek poddania się rozstrzygnięciu. Rzecznik będzie rozstrzygał w przypadkach sporów z przedsiębiorcą, dotyczących zobowiązań wynikających z umów przewozu osób, rzeczy lub zwierząt w transporcie kolejowym. Stroną takiego sporu, oprócz przewoźnika kolejowego, może być także sprzedawca biletów lub operator turystyczny. Oprócz tego Rzecznik prowadzi postępowania w sprawach dotyczących innych usług świadczonych na rzecz pasażerów przez przewoźnika kolejowego, zarządcę infrastruktury kolejowej, właściciela dworca bądź zarządzającego dworcem.
