Wywiad z Piotrem Majerczakiem, członkiem Zarządu PKP Polskich Linii Kolejowych S.A.
Panie Prezesie, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. realizują największy program inwestycyjny-Krajowy Program Kolejowy, ale działalność spółki to także bieżące utrzymanie infrastruktury. Proszę powiedzieć jakie są największe wyzwania w zarządzaniu siecią kolejową i znajdującymi się na niej obiektami?
Jako zarządca kolejowej infrastruktury odpowiedzialni jesteśmy przede wszystkim za codzienne sprawne i bezpieczne kursowanie tysięcy pociągów pasażerskich i towarowych. To zobowiązuje nas do utrzymania infrastruktury kolejowej na odpowiednim poziomie. Oczywiście realizacja inwestycji to także bardzo ważne i ogromne przedsięwzięcie, zwłaszcza z punktu widzenia podróżnych. Zarządzamy ponad 18 tys. km linii kolejowych, po których codziennie przejeżdżają tysiące pociągów, dlatego tak ważne jest utrzymanie ich w jak najlepszym stanie. Dotyczy to m.in. utrzymania ponad 14 tys. przejazdów kolejowych, ponad 25 tys. obiektów inżynieryjnych, w tym ponad 3 tys. mostów, czy prawie 40 tys. rozjazdów. Dzięki stałej kontroli linii, nowoczesnemu sprzętowi i szybkim naprawom, tworzymy warunki, by pociągi kursowały zgodnie z rozkładem.
Wspomniał Pan o nowoczesnym sprzęcie, który PLK kupują do utrzymania infrastruktury. Proszę tam opowiedzieć, w jakie pojazdy w ostatnim czasie spółka zainwestowała?
Za 250 mln zł w ramach unijnego projektu „Poprawa bezpieczeństwa ruchu kolejowego poprzez zakup specjalistycznego sprzętu technicznego” spółka zakupiła 47 specjalistycznych pojazdów, które wzmocniły kolejowe zespoły techniczne na terenie całego kraju. Nowoczesne pojazdy służą do sprawnego usuwania usterek, kontroli mostów i wiaduktów oraz szybkiego wykonywania prac związanych z utrzymaniem. Umożliwia to zapewnienie regularności, punktualności i bezpieczeństwa przejazdów koleją. W zeszłym roku za ok. 11 mln zł zakupiliśmy również nowy pociąg ratownictwa technicznego i 5 pojazdów szynowo–drogowych. Zakupione maszyny służą do szybkiego usuwania skutków zdarzeń na sieci kolejowej, ale pracują również m.in. przy odśnieżaniu czy przycinaniu drzew. Zapewniają przejezdność tras i sprawne kursowanie pociągów pasażerskich oraz przewóz towarów. W bieżącym roku kontynuujemy zakup nowoczesnego sprzętu do szybkiego i sprawnego usuwania zdarzeń na sieci kolejowej. Podpisaliśmy już umowy na zakup pociągu ratownictwa technicznego dla zespołu kolejowego ratownictwa technicznego we Wrocławiu oraz dwóch pojazdów szynowo-drogowych dla służb technicznych w Warszawie i Skarżysku Kamiennej. Warto zaznaczyć, że PLK posiadają obecnie jeden z najnowocześniejszych w Europie pojazdów do badania infrastruktury kolejowej. Lasery sprawdzają stan toru, szyn, sieci trakcyjnej oraz urządzeń odpowiedzialnych za przejazd pociągów.
Jaka jest rola i zadanie nowoczesnego pojazdu do badania infrastruktury kolejowej?
Rocznie, dzięki nowym możliwościom, jakie daje pojazd, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. zbadają ok. 40 tys. km torów. Dzięki szybko uzyskiwanym wynikom mamy znacząco większy wpływ na jakość infrastruktury kolejowej. Dla pasażerów oznacza to komfortowe podróże i ograniczenie nieprzewidzianych zmian w rozkładzie.
Nowoczesny pojazd diagnostyczny to mobilne laboratorium diagnostyki toru z laserem i wideoinspekcją, które umożliwia kompleksową ocenę linii kolejowej. Za pomocą laserów mierzy się geometrię toru i szyn, a z pomocą wideoinspekcji sprawdzany jest stan podkładów i sieci trakcyjnej. Systemy badają działanie urządzeń odpowiedzialnych za bezpieczeństwo jazdy pociągów. System pomiarowy umieszczony w drezynie umożliwia odwzorowanie jazdy pociągu nawet do 200 km/h.
Jak uzyskane dane wykorzystują pracownicy?
Eksperci PLK, na podstawie uzyskanych danych, mają możliwość zdiagnozowania usterek, które potencjalnie mogą mieć wpływ na jakość jazdy pociągu, czyli komfort podróży pasażerów. Kamery umieszczone w pojeździe rejestrują szlak kolejowy i pozwalają na szybkie wykrycie ewentualnych nieprawidłowości. Zastosowanie tzw. bezdotykowych systemów laserowych umożliwia pomiary bez wpływu na systemy sterowania ruchem kolejowym. Pojazd w trakcie pomiarów nie ingeruje w pracę urządzeń i tym samym nie ogranicza ruchu pociągów na sieci kolejowej. Nowy pojazd, wyposażony w mobilne laboratorium diagnostyczne, dziennie może skontrolować nawet 400 km toru. Pomiary wykonywane są z prędkością 120 km/h co oznacza dwukrotnie więcej sprawdzonych torów niż obecnie kontrolują pojazdy.
Czy PLK wykorzystują również inne nowoczesne rozwiązania?
Spółka inwestuje w nowoczesne rozwiązania służące diagnostyce i sprawnemu utrzymaniu infrastruktury kolejowej. Diagności PLK, dysponują m.in. unikatowym (jednym z trzech na świecie) przyrządem „Scorpion”. Bardzo dokładnie mierzy on elementy rozjazdów kolejowych z wykorzystaniem modelu 3D. Scorpion zbadał już rozjazdy m.in. na Centralnej Magistrali Kolejowej. Planowany jest również zakup nowego pojazdu do sprawdzania systemów ETCS i GSMR, które PLK sukcesywnie rozbudowuje w ramach Krajowego Programu Kolejowego. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. w ramach programu „Badania i Rozwój w Infrastrukturze Kolejowej”, wspólnie z Narodowym Centrum Badan i Rozwoju będą pracować np. nad wdrożeniem samodzielnego i automatycznego systemu pomiaru temperatury szyny.
W zeszłym roku Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego „Pomoc w zakresie finansowania kosztów zarządzania infrastrukturą kolejową”. Co to oznacza dla PLK?
Głównym celem programu wieloletniego jest wzmocnienie roli transportu kolejowego w systemie transportowym kraju. Dla pasażerów wprowadzenie programu oznacza poprawę bezpieczeństwa i niezawodność przejazdu poprzez ograniczenie liczby zdarzeń i usterek na sieci kolejowej, a także podniesienie prędkości dla kursujących po Polsce pociągów. Z kolei dla przewoźników towarowych oznacza zwiększenie prędkości kursujących składów, jak i zwiększenie dopuszczalnego nacisku na oś, co przełoży się na możliwość kursowania cięższych pociągów. Niewątpliwie wpłynie to na atrakcyjność i konkurencyjność kolei wobec innych środków transportu. Dla PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. program wieloletni oznacza natomiast uzyskanie ciągłości finansowania i możliwość planowania prac utrzymaniowych i remontowych w cyklu wieloletnim. Realizacja programu bez wątpienia wpłynie na atrakcyjność kolei.
Mówiąc o utrzymaniu nie można pominąć kwestii podpisanej w maju umowy na utrzymanie sieci trakcyjnej. Czego ona dotyczy?
Podpisaliśmy umowę na usługi w zakresie utrzymania urządzeń sieci trakcyjnej z firmą PKP Energetyka S.A. na lata 2020-2023. Umowa zapewni w ciągu najbliższych 4 lat ciągłość kompleksowego utrzymania urządzeń sieci. Wykonawca zgodnie z zapisami nowej umowy ma skrócić czas dojazdu do miejsc awarii, a to bezpośrednio wpłynie na ograniczenie ewentualnych zmian w rozkładzie jazdy pociągów. W ramach podpisanej umowy, PKP Energetyka S.A. będzie świadczyć m.in. całodobowy serwis awaryjny i obsługę techniczną, zapewniającą niezbędne wyłączenia napięcia w sieci trakcyjnej oraz warunki bezpiecznego wykonywania prac utrzymaniowych.
