Rządowy program Dostępność Plus, jego główne założenia, perspektywy i możliwości dla transportu szynowego, a także wpływ na całą krajową gospodarkę były tematem naszej rozmowy z ministrem inwestycji i rozwoju Jerzym Kwiecińskim.
Raport Kolejowy: Zacznijmy od początku – czym właściwie jest dostępność? Kogo dotyczy? Dlaczego Polska potrzebuje działań w zakresie zwiększania dostępności?
Jerzy Kwieciński: Najprościej ujmując dostępność to cecha, dzięki której z produktów, usług i przestrzeni może korzystać na równi jak największa liczba osób. Osoba niewidoma może wypożyczyć książkę albo uzyskać dostęp do papierowych dokumentów, ale nie ma możliwości samodzielnego zapoznania się z ich treścią. Tak samo osoba głucha lub słabosłysząca może włączyć telewizor, jak każdy inny człowiek, ale uzyskanie informacji będzie dla niej znacznie utrudnione lub nawet niemożliwe. Dostępność jest dla wszystkich.
RK: Jakie są główne cele i założenia programu Dostępność Plus?
JK: Głównym i najważniejszym celem programu jest podniesienie jakości i zapewnienie niezależności życia wszystkich obywateli: osób z niepełnosprawnościami, seniorów, rodziców i dzieci. Wszystkim tym, którzy mają trwałe lub czasowe ograniczenia w poruszaniu się i percepcji. Służyć temu ma poprawa dostępności przestrzeni publicznej, produktów i usług w trzech głównych filarach: dostępności fizycznej, cyfrowej i usług.
RK: Program zakłada dwutorowe oddziaływanie na stan dostępności w Polsce. Na czym ma polegać to dwuwymiarowe podejście?
JK: Pierwszy z wymiarów jest uniwersalny i długofalowy. Zakłada, że państwo w swoich działaniach będzie zawsze uwzględniać potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Chodzi m.in. o tworzenie prawa, które zagwarantuje dostępność w różnych sferach życia społecznego i publicznego. Wymaga to skoordynowanego podejścia w różnych sektorach i całościowego spojrzenia na problematykę dostępności oraz włączenia wszystkich podmiotów i środowisk w przygotowanie, dostarczanie i weryfikację dostępnych produktów i usług powszechnych. Dzięki temu dostępność będzie integralnym i stałym elementem wszystkich polityk publicznych. W efekcie każdy nowo zakupiony środek transportu czy nowo oddawany do użytku budynek publiczny będzie spełniał wymagania dostępności, służąc wszystkim użytkownikom. Ten wymiar będzie również inwestował w wiedzę, kompetencje i umiejętności z zakresu dostępności osób, które projektują i tworzą przestrzeń, w której żyjemy – architektów, inżynierów czy programistów.
Drugi wymiar ma charakter bardziej bezpośredni. Będą to po prostu różnego typu inwestycje – np. budowlane, transportowe czy technologiczne. Inwestycje będą polegać na modernizacji istniejącej infrastruktury, przestrzeni publicznej, środków transportu, stron internetowych czy usług. Chodzi o ich dostosowanie do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, np. poprzez dodawanie funkcji komunikacyjnych w autobusach, likwidację progów i schodów w budynkach, poprawę jakości usług – obsługi, komunikacji, zakupów itp. Oczywiście nie jesteśmy w stanie zmienić całej infrastruktury, ale jest to pierwszy krok, który pociągnie za sobą kolejne.
