Po raz trzeci decydują się losy cennika opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej w rozkładzie jazdy 2022/2023. Niestety trzecia wersja – przekazana przez PKP PLK S.A. do zatwierdzenia Prezesowi UTK – nie przynosi przełomu. Mimo deklaracji dotyczących wsparcia zrównoważonego systemu transportowego, kolejarze przez kolejny rok będą wpłacać do budżetu państwa więcej niż przewoźnicy drogowi.
Jednym z kluczowych argumentów środowiska kolejowego, wskazującego dlaczego ich oferta nie może równać się przebić z ofertą firm transportu drogowego, są nierówne warunki konkurencji. Właściciel pociągu musi zapłacić do kasy PKP PLK, które zarządzają publiczną siecią kolejową za każdy kilometr. A właściciel ciężarówki płaci tylko za wybrane odcinki autostrad, dróg szybkiego ruchu i niektórych obwodnic miast, będące w administracji GDDKiA. Mimo że długość obu sieci infrastrukturalnych jest bardzo zbliżona to opłaty za tory obejmują 100% a za drogi zaledwie 20% szlaków transportowych.
– Dysproporcje pomiędzy koleją a transportem drogowym z roku na rok rosną. Wbrew deklaracjom o wspieraniu transportu szynowego branża wciąż jest traktowana gorzej niż jej bezpośrednia konkurencja – mówi dr Jakub Majewski, prezes Fundacji ProKolej. Ciężarówki promują niezmieniane od ponad dekady stawki za korzystanie z sieci zarządzanej przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad i zamrożona siedem lat temu lista dróg płatnych.
Z zestawienia opartego na danych Krajowej Administracji Skarbowej, GDDKiA, GITD i PKP PLK S.A. wynika, że tylko w latach 2018 – 2020 przewoźnicy kolejowi za dostęp do infrastruktury, zarządzanej przez PKP Polskie Linie Kolejowe, płacili więcej od 10% do niemal 30% więcej, niż przedsiębiorcy korzystający z dróg. Przez ostatnie cztery lata różnica ta sięgnęła 1,2 mld zł.
W latach 2018 – 2021 przewoźnicy kolejowi zapłacili za dostęp do infrastruktury ponad 1,3 mld złotych więcej, niż przedsiębiorstwa transportu drogowego. Pomimo tego, że sieć drogowa jest kilkanaście razy dłuższa niż kolejowa, a ciężarówki przewożą dziesięciokrotnie więcej ładunków niż pociągi, budżet państwa więcej zarabia na torach niż na drogach.
