Najwyższa Izba Kontroli oceniła realizacje bieżących zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa na przejściach i przejazdach kolejowych przez zarządców linii kolejowych, zarządców dróg oraz organy zarządzające ruchem na drogach.
Bezpieczeństwo na przejazdach uwarunkowane jest od zachowań uczestników ruchu oraz prawidłowego wykonywania zadań przez zarządców infrastruktury kolejowej oraz drogowej. Przepisy prawa jednoznacznie określają zadania zarządców infrastruktury kolejowej w zakresie zapewnienia bezpiecznej eksploatacji linii kolejowych, a w szczególności bezpiecznego ruchu pojazdów. Na zarządcę infrastruktury nałożono przede wszystkim obowiązek wyposażenia linii kolejowych w przejazdy i przejścia dostosowane do natężenia ruchu kolejowego i drogowego w celu zapewnienia bezpiecznego przekraczania toru kolejowego przez pojazdy drogowe i pieszych.
Ponadto zarządca powinien ponosić koszty utrzymania przejazdów kolejowo- -drogowych. NIK zbadał te aspekty w ramach kontroli. Głównym celem kontroli NIK, która objęła okres od początku 2015 do I półrocza 2016 roku, była ocena działań zarządców infrastruktury kolejowej i drogowej oraz organów administracji publicznej w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa na przejazdach kolejowo-drogowych i przejściach przez tory. Kontrolerzy poddali ocenie działalność zarządców infrastruktury kolejowej w zakresie utrzymania w należytym stanie technicznym przejazdów kolejowo- -drogowych i przejść dla pieszych, zarządców dróg w sprawach dotyczących utrzymywania infrastruktury dojazdowej do przejazdów kolejowych, organów zarządzających ruchem na drogach publicznych w zakresie wykonywania zadań dotyczących organizacji ruchu drogowego w obrębie przejść i przejazdów kolejowo- -drogowych oraz Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego w sprawach związanych ze sprawowaniem nadzoru nad zarządcami infrastruktury kolejowej w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa na przejazdach i przejściach dla pieszych. Okres objęty kontrolą został negatywnie oceniony przez NIK za wyjątkiem działań Prezesa UTK.
Wraporcie wyczytać można, że skontrolowani zarządcy linii kolejowych i zarządcy dróg nie wykonywali lub wykonywali bez należytej staranności wymagane prawem działania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa na przejściach i przejazdach i kolejowych. Wykazano, że 120 ze skontrolowanych 240 przejazdów kolejowych nie było utrzymywanych przez zarządcę linii kolejowej we właściwym stanie technicznym. W rezultacie stwierdzono, że przejazdy nie były należycie chronione przed zagrożeniem wypadkami poprzez odpowiednie ostrzeganie uczestników ruchu znakami drogowymi i wskaźnikami kolejowymi. Istniejące znaki były często uszkodzone, nieczytelne, zasłonięte przez roślinność i przeszkody terenowe. W 72% przypadków stwierdzono także nieprawidłowości w oznakowaniu znakami i wskaźnikami, zarówno od strony drogi, jak i od strony toru kolejowego. Na 53 skontrolowanych drogach dojazdowych (z 64) stwierdzono nieprawidłowości w istniejącym oznakowaniu dróg, polegające w szczególności na niekompletnym oznakowaniu poziomym i pionowym na dojazdach do przejazdu kolejowo- -drogowego, umieszczaniu znaków drogowych w sposób niezgodny z przepisami bądź nieutrzymywaniu znaków drogowych w odpowiednim stanie technicznym.
