Centrum Unijnych Projektów Transportowych ukończyło pracę nad bazową wersją Zintegrowanego Modelu Ruchu (ZMR) dla Polski, opracowanego w kompleksowej formule dla całego sektora transportu.
Model jest profesjonalnym narzędziem, które ma wesprzeć planowanie przyszłych inwestycji transportowych. Skorelowane dane będą wykorzystywane do analiz w zakresie nowych dróg, linii kolejowych, a także połączeń autobusowych i lotniczych. Wszystko to z myślą m.in. o nowej perspektywie 2021-2027, w której Komisja Europejska będzie wymagała zgodności z modelem.
CUPT rozpoczął pracę nad modelem już w 2018 r. wespół z firmą ARUP. Dzięki temu szeroko zakrojonemu narzędziu, jakim jest zintegrowany model ruchu będzie można prowadzić kompleksowe analizy adresujące m.in. poniższe potrzeby:
- optymalizacji procesu planowania strategicznego i wdrażania polityki transportowej na poziomie krajowym i regionalnym,
- oceny przyszłych strategicznych planów transportowych w Polsce,
- oceny nowych dużych projektów inwestycyjnych,
- analizy wariantowej opcji inwestycyjnych.
Model opracowywany jest przy użyciu oprogramowania PTV VISUM i oparty jest na klasycznym podejściu czterostopniowym odwzorowującym popyt transportowy w zakresie:
- potencjału generowanego,
- rozkładu przestrzennego podróży,
- wyboru sposobu podróżowania,
- rozkładu podróży w sieci transportowej.
Metodologia budowy modelu transportowego ZMR oparta jest na stworzeniu modelu bazowego na rok 2015 oraz modelu prognostycznego w horyzontach czasowych 2019, 2025, 2030 i w dalszych odległych okresach. Takie podejście do prognoz ruchu umożliwia najbardziej prawdopodobne zobrazowanie systemu transportowego w perspektywie krótko i długoterminowej, w oparciu o przyjęte założenia rozwoju sieci transportowej oraz zmiany socjodemograficzne.
Model obejmuje w swojej kompleksowości sieć drogową oraz siatkę połączeń publicznego transportu zbiorowego: sieć kolejową, połączenia autobusowe, jak również sieć dróg śródlądowych oraz krajową siatkę połączeń lotniczych.
Struktura modelu podaży oparta jest o rejony komunikacyjne będące gminami, dodatkowo uwzględniając kompleksowość dużych miast w Polsce. Model popytu oparty jest na odwzorowaniu przemieszczania się podróżnych w trzech głównych motywacjach podroży zgodnie z wytycznymi Niebieskiej Księgi:
- podróżujących w celach służbowych (dom-biznes),
- podróżujących codziennie w relacjach dom-praca-dom (tzw. commuting),
- podróżujących w innych motywacjach dom-inne (np. turystyka, zakupy, itd.).
Opracowanych na podstawie Kompleksowych Badań Ruchu (KBR). Potoki ruchu dla transportu indywidualnego i publicznego zbiorowego na rok 2015 zobrazowano powyżej.
ZMR jest zatem narzędziem wsparcia dla wypełnienia warunków finansowania inwestycji transportowych w perspektywie finansowej UE 2021 – 2027. CUPT za pomocą narzędzia ZMR będzie wspierał ministerstwa w spełnieniu warunkowości podstawowej i wykazaniu spójności planowania transportu na poziome regionalnym oraz krajowym.