Kolej jest znaczącym beneficjentem. Kluczowe pytanie – czy przeznaczone na kolej środki zostaną wydatkowe w terminie?
Dzięki dobrej współpracy z Ministerstwem Infrastruktury, Ministerstwem Inwestycji i Rozwoju oraz wszystkich zainteresowanych stron, począwszy od beneficjentów poprzez samorządy i instytucje centralne, realizacja największego kolejowego programu inwestycyjnego w Europie, jakim jest Krajowy Program Kolejowy przebiega w sposób skoordynowany i skuteczny.
Potwierdzają to bieżące działania monitoringowe mające na celu zidentyfikowanie potencjalnych ryzyk oraz minimalizację ich wpływu na harmonogramy przygotowania i realizacji inwestycji kolejowych. Poza tym wnikliwie przyglądamy się sytuacji występującej na rynku i przygotowujemy scenariusze, które w przypadku wystąpienia negatywnych czynników umożliwią nam kontynuowanie procesu inwestycyjnego i zapewnią pełną absorpcję przyznanych środków unijnych.
Szkoda, aby pieniądze, kolokwialnie mówiąc, przepadły. Tym bardziej, że w kolejnej perspektywie finansowanie będzie trudniejsze?
Jeszcze raz podkreślę, że nie identyfikujemy ryzyka utraty środków unijnych przeznaczonych na rozwój sektora transportu w ramach obecnych Wieloletnich Ram Finansowych. Środki unijne dostępne w ramach budżetów Unii Europejskiej nie są pieniędzmi „łatwymi”, ich wydatkowanie odbywa się według ściśle określonych zasad stanowiących zobowiązanie zarówno po stronie beneficjentów, jak i instytucji centralnych. Liczymy, że finansowanie inwestycji kolejowych w kolejnej perspektywie finansowej będzie odbywać się na zasadach zbliżonych do obecnych, tym niemniej z ostateczną opinią musimy się wstrzymać do momentu zakończenia negocjacji i przyjęcia dokumentów programowych.
Pani Dyrektor, odchodząc trochę od pytań o finanse, chciałbym zapytać czym jest Transportowe Obserwatorium Badawcze (TOB)?
Ideą działania Transportowego Obserwatorium Badawczego jest przede wszystkim stworzenie możliwości rozwijania dobrych praktyk, wymiany wiedzy i doświadczeń pomiędzy różnymi interesariuszami zaangażowanymi w proces przygotowania i realizacji projektów transportowych. Geneza powstania TOB w 2017 r. łączy się z próbą zebrania porównywalnych danych od poszczególnych ośrodków metropolitalnych w trakcie realizacji przez ekspertów CUPT badania ewaluacyjnego ex-post sektora transportu w POIiŚ 2007-2013. Problemem okazały się różne podejścia badawcze i przedział czasowy realizacji „Kompleksowych Badań Ruchu” w poszczególnych miastach, co uniemożliwiło agregację danych na poziomie Programu. TOB poprzez wymianę doświadczeń i dobrych praktyk pomiędzy administracją publiczną, środowiskiem naukowym i przedstawicielami sektora prywatnego, wspomaga budowę systemu ewaluacyjnego oraz bieżącego monitoringu procesów rozwojowych zachodzących w kraju i efektów prowadzonej polityki transportowej w ujęciu tak krajowym, jak i regionalnym.
Co należy do głównych zadań TOB?
Celem TOB jest wzmocnienie działań służących prowadzeniu polityki transportowej opartej na dowodach poprzez m.in. tworzenie standardów oceny dotychczasowych działań inwestycyjnych finansowanych z funduszy UE, w przypadku CUPT z POIiŚ. W ramach TOB organizujemy spotkania przedstawicieli krajowej i zagranicznej administracji państwowej i samorządowej, inicjatywy JASPERS, beneficjentów środków unijnych, środowiska naukowego, organizacji pozarządowych i biznesu. Spotkania te mają na celu wymianę doświadczeń oraz wiedzy w zakresie transportu. Tematyka dotychczasowych spotkań dotyczyła możliwości prowadzenia oceny wpływu projektów z obszaru transportu publicznego w miastach; poszukiwania lepszych metod oceny wpływu projektów transportu publicznego na środowisko; dostępności transportu dla osób z ograniczoną mobilnością, oraz przepływu ładunków w modelach ruchowych.
TOB to również gromadzenie i przetwarzanie danych oraz informacji dotyczących rozwoju transportu miejskiego i aglomeracyjnego, niezbędnych do ewaluacji wpływu POIiŚ. Przeprowadziliśmy prace koncepcyjne nad założeniami metodycznymi do oceny wpływu podejmowanych interwencji transportowych. Aktualnie przeprowadzamy badanie zgodnie z wypracowanymi standardami gromadzenia i analizy danych. Efektami prac TOB są również raporty analityczne dot. wpływu realizacji transportowych projektów UE na sytuację społeczno-gospodarczą oraz publikacje naukowe wprowadzające usystematyzowane podejście do badania kwestii związanych z infrastrukturą transportową.
Na koniec pytanie o przyszłość CUPT. Wiemy, że były plany ekspansji eksperckiej i doradczej na inne kraje. Czy ten projekt jest nadal aktualny?
Chcemy, aby CUPT rozwijał się w obszarze działań o charakterze eksperckim i doradczym. Przez 12 lat funkcjonowania naszej jednostki wykształciliśmy wśród naszych pracowników potencjał ekspercki zdolny do wspierania inwestorów w realizacji największych inwestycji infrastrukturalnych – nie tylko w Polsce, ale również w Europie. Mamy ambicję skutecznie promować Polskę oraz budować wizerunek CUPT na arenie międzynarodowej i robimy to już w Gruzji, a od jesieni także w Albanii. Ta współpraca to efekt programu współpracy bliźniaczej, ale mamy w planach także inne inicjatywy o charakterze innowacyjnym i rozwojowym.
Dzielimy się wiedzą ekspercką, doświadczeniami oraz spostrzeżeniami w zakresie przygotowania i realizacji inwestycji strukturalnych finansowanych z Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego z przedstawicielami administracji rządowej i regionalnej krajów członkowskich UE oraz z krajów partnerskich. W CUPT gościła już delegacja z Rumunii, z Bułgarii, jak również z Ukrainy.
Wszystkie informacje o dotychczasowych i aktualnych działaniach CUPT dostępne są na stronie internetowej www.cupt.gov.pl. Zachęcam do zapoznania się z nimi.
