O CPK mówi się wiele. Szczególnie często pojawia się kwota 35 miliardów, które ma kosztować. Zdecydowanie rzadziej, mówi się o 40 miliardach złotych, przeznaczonych na rozbudowę sieci kolejowej, która będzie przebiegać przez CPK. Planowany port przesiadkowy dla Europy Środkowo-Wschodniej (CPK), według Komisji Europejskiej, ma być oknem na świat nie tylko dla Polaków, ale również dla 180 milionów potencjalnych pasażerów tego regionu. W tym również dla osób o ograniczonej mobilności.
Premier Morawiecki w swoim expose powiedział, że miarą dojrzałości państwa jest to, jak traktuje i opiekuje się swoimi słabszymi obywatelami. Światowy Raport o Niepełnosprawności WHO i Banku Światowego stanowi, że 15% populacji świata doświadcza jakieś niepełnosprawności. Prosto licząc, 15% ze 180 milionów potencjalnych klientów CPK to 27 milionów niepełnosprawnych. Można się kłócić o procenty (w Polsce wskaźnik ten wynosi 12%), fakt pozostanie faktem, że liczba ta jest ogromna. Dlatego też warto już teraz pochylić się nad zagadnieniem dostępności i to nie tylko Dostępności Plus, ale szerzej. W dokumentach międzynarodowych pojawia się pojęcie Projektowania Uniwersalnego, które w Deklaracji Sztokholmskiej Europejskiego Instytutu Projektowania i Niepełnosprawności a także Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, mówi o projektowaniu: „biorącym pod uwagę różnorodność potrzeb ludzkich” i „produktów, środowiska, programów i usług w taki sposób, aby były użyteczne dla wszystkich”. Chciałbym tu zaznaczyć, że zarówno dostępność jak i projektowanie uniwersalne, dotyczą nie tylko osób niepełnosprawnych, ale również osób o ograniczonej mobilności, w tym osób starszych, kobiet w ciąży, rodzin wielodzietnych czy nawet osób o nietypowym wzroście. Teoretycznie wszystko co dotąd napisałem, jest powszechnie wiadome, ale nie zmienia to faktu, że jest to teoria. Według raportów MIiR tylko 20% pojazdów w Polsce w transporcie publicznym przystosowanych jest do obsługi osób niepełnosprawnych, a 52% stron internetowych instytucji publicznych jest w ogóle niedostępnych dla tej grupy. Zdarzają się też przypadki nieprzestrzegania standardów projektowych, niedostosowanie powstałej wcześniej infrastruktury do obecnych przepisów czy ograniczenie dostępności do infrastruktury ze względu na zły stan techniczny, np.: przejść przez tory.
Udział osób o ograniczonej mobilności w życiu społecznym, uwarunkowany jest ich dostępnością do przestrzeni publicznej. Aby ograniczyć ekskluzję tej grupy, należy w wypadku CPK podejść do tego systemowo i przewidzieć już na etapie koncepcji. Ze względu na wielkość i znaczenie projektu, powinno być to jednym z głównych zadań Rady Dostępności powołanej przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju.
Dostępność w przypadku CPK, to złożony proces, zaczynający się od odpowiedniego taboru, poprzez rozwiązania architektoniczne, szkolenia personelu obsługującego transport, skończywszy na rozwiązaniach technicznych dedykowanych osobom o ograniczonej sprawności. Tym bardziej, że rynek oferuje coraz szerszą gamę rozwiązań, które mogą być wykorzystane w procesie planowania CPK. Mowa tu zarówno o rozwiązaniach już stosowanych jak i technologiach zupełnie nowatorskich, będących jeszcze na etapie wdrażania czy badań. Należy o tym pomyśleć już teraz, tym bardziej, że jako Polacy jesteśmy najszybciej starzejącym się społeczeństwem w Unii Europejskiej.
