90 lat historii EKD/WKD

Warszawska Kolej Dojazdowa to przewoźnik, którego początki działalności sięgają początków XX w. W grudniu 2017 r. EKD/WKD świętowało 90 lat działalności.

5 grudnia 1918 r. powstało Zgrupowanie Elektryfikacyjne „Siła i Światło SA”, które za jeden z celów związanych z elektryfikacją kraju obrało przesył energii i zasilanie nowo powstających linii kolejowych. W 1922 r. w ramach grupy „Siła i Światło” powołano spółkę akcyjną „Elektryczne Koleje Dojazdowe” (EKD). Budowę linii z Warszawy do Grodziska Mazowieckiego rozpoczęto w 1925 r. na podstawie sukcesji wydanej Zarządzeniem Prezydenta RP z 12 listopada 1924 r. ogłoszonej w Dzienniku Ustaw RP nr 100 z dnia 21 listopada 1924 r.
Budowa rozpoczęła się w Komorowie i była prowadzona równolegle w obu kierunkach, tj. w kierunku Warszawy i w kierunku Grodziska Mazowieckiego. Pierwotny przebieg linii na terenie Warszawy różnił się od obecnego. Linia biegła w oddaleniu od torów Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej i ulicą Nowogrodzką docierała aż do ulicy Marszałkowskiej.
Linia została uruchomiona już dwa lata później, 11 grudnia 1927 r., jako pierwsza normalnotorowa elektryczna kolej w Polsce. Jej właścicielem pozostawała spółka „Siła i Światło”, w której wiodącym kapitałem był kapitał angielski. Spółka w kolejnych latach była inicjatorem rozbudowy i inwestorem EKD.

Lata 1927–1938

Linia wyposażona w najnowocześniejszy system prowadzenia pociągów oparty na automatycznej sygnalizacji świetlnej sprowadzonej ze Szwecji, zapewniającej wysoki poziom bezpieczeństwa ruchu pociągów.
Najnowocześniejsze pociągi złożone z wagonów silnikowych i doczepnych (później serii EN80) produkcji angielskiej.
Nacisk na niezawodność, regularność i punktualność kursowania pociągów – krąży anegdota, że wg. pociągów EKD można ustawiać zegarki.
Systematyczne zmiany w rozkładzie jazdy pociągów, zapewnienie cykliczności odjazdów z poszczególnych przystanków i stopniowe zwiększanie częstotliwości kursowania pociągów (1927–1934).
Rozbudowa linii – uruchamianie nowych odcinków linii (1932–1936).

Lata 1939–1945

EKD były schronieniem dla wielu ukrywających się osób – umundurowanie kolejowe chroniło przed zatrzymaniami (1939–1945).
Pracownicy EKD starali się ostrzegać podróżnych przed rewizjami lub łapankami (1939–1945).
Na EKD powstawały komórki ruchu oporu, które przerzucały broń, prowadziły wywiad i kontrwywiad (1939–1945).

Lata 1946–2000

Uruchomienie dodatkowych linii obsługiwanych przez własne pojazdy autobusowej komunikacji pomocniczej – łączna długość autobusowej linii to 214 km (1946), w 1948 r. linie te zostały przejęte przez państwowe przedsiębiorstwo PKS.
Zmiana nazwy z „Elektryczne Koleje Dojazdowe” na „Warszawska Kolej Dojazdowa” (1951).
Budowa nowego przystanku „Warszawa Ochota WKD” i stacji końcowej „Warszawa Śródmieście WKD” (1963).
Likwidacja części odcinków linii w ramach porządkowania przebiegu linii WKD (1957–1995).
Wymiana torów kolejowych i kapitalny remont sieci trakcyjnej oraz urządzeń sygnalizacji samoczynnej na całej linii WKD (1968–1972).
Całkowita wymiana taboru serii EN80 na pojazdy serii EN94 produkcji Pafawag Wrocław (1972).
Generalny remont torów kolejowych, przebudowa sieci trakcyjnej (1988–1989).
Zainstalowanie mechanicznych kasowników biletowych (1989).