Mechanizm podzielonej płatności nie jest nowym obowiązkiem, ale ciągle jednak generuje wśród przedsiębiorców wątpliwości i problemy praktyczne.
Pytania czy mogę w tym systemie płacić mniejsze kwoty niż powyżej 15.000 zł, czy wręcz stwierdzenia służb księgowych niektórych firm, iż do kwoty granicznej nie wolno stosować mechanizmu podzielonej płatności zwanego split paymentem, są niestety codziennością.
W tej sytuacji na samym wstępie tego artykułu należy jednoznacznie stwierdzić, że Split payment jest dozwolony dla każdej kwoty, a obowiązek stosowania powstaje po prostu po przekroczeniu 15 tys. zł.
Przypomnieć więc należy, iż obowiązek zapłaty na zasadach płatności podzielonej powstaje, gdy zostaną spełnione łącznie 3 warunki:
• wartość brutto należności na fakturze przekracza 15 000 zł,
• choć jedna pozycja na fakturze to towar lub usługa wrażliwa (określona w załączniku nr 15 do ustawy o VAT),
• sprzedawca i nabywca są płatnikami podatku VAT.
Co ważne obowiązek opłacenia usługi na zasadach mechanizmu podzielonej płatności dotyczy towarów i usług wrażliwych, które są określone w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Istnieją wręcz całe branże, które mają obowiązek stosowania split payment w każdej sytuacji dla wszystkich swoich transakcji. Niektóre branże są jakby z automatu objęte obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności. I tak są to między innymi następujące branże:
• paliwowa,
• budowlana,
• węglowa,
• stalowa,
• metale niezależne i recykling,
• elektroniczna,
• części samochodowe (szeroko rozumiane pojazdy silnikowe).
W takiej sytuacji sprzedawca ma obowiązek wystawienia faktury VAT z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”, co wynika z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy VAT. Mimo obowiązku stosowania split paymentu dla każdej transakcji mechanizm ten ma zastosowanie wyłącznie do transakcji pomiędzy firmami i mechanizmu tego nie stosuje się do transakcji z konsumentem (transakcje detaliczne). Przedsiębiorcy w większości nie dostrzegają korzyści ze stosowania z split payment za to podnoszą jego wady, w tym brak możliwości dysponowania środkami zgromadzonymi na wydzielonym rachunku. Każdy przedsiębiorca będący podatnikiem podatku VAT o ile stosuje zasady split payment, będzie miał prawo zmniejszyć kwotę zobowiązania podatkowego, jak i uniknąć zwiększenia odsetek za zwłokę w płatności VAT. Może też uniknąć zarzutów o współudział w wyłudzeniach podatkowych, czy udział w karuzeli podatkowej albo niedozwolonej optymalizacji. Nadto korzystanie z mechanizmu podzielonej płatności chroni przedsiebiorcę, gdy przez przypadek dokona nabycia produktu lub usługi od nieuczciwego kontrahenta. Stosunkowo łatwo więc można sprawdź, czy mechanizm MPP (mechanizm podzielonej płatności) jest korzystny w ramach danej firmy/przedsiębiorstwa. Należy brać pod uwagę, że:
• łatwiej jest uzyskać zwrot podatku VAT,
• przy dokonywaniu z rachunku VAT wcześniejszej zapłaty zobowiązania z tytułu podatku VAT (przed terminem wynikającym z regulacji ustawowych), zobowiązanie zostanie zmniejszone o kwotę obliczoną na podstawie wzoru,
• istnieje rezygnacja, czyli jakby zaniechanie z podwyższonej stawki odsetek za zwłokę w opłacaniu VAT,
• jeżeli zastosowano mechanizm split payment, to podatnik nie podlega sankcjom VAT, nie ma też naliczonych odsetek za zwłokę i nie jest solidarnie odpowiedzialny z dostawcą towarów.
