Potrzeby szkolnictwa kolejowego
Urząd Transportu Kolejowego przygotował ankietę dla szkół ponadpodstawowych realizujących zajęcia w ramach zawodów związanych z transportem kolejowym. Pozwoliło to na wstępne rozpoznanie potrzeb związanych z kształceniem nowych kadr. Zarówno z perspektywy dyrektorów szkół, jak i nauczycieli przedmiotów zawodowych.
Ankieta została podzielona na segmenty dotyczące poszczególnych elementów kształcenia. Pytania dotyczyły problemu dostępności kadry nauczycieli przedmiotów zawodowych, realizacji zajęć w pracowniach oraz dostępu do nich, a także możliwości wykorzystania literatury fachowej w trakcie zajęć. Poruszono również kwestię współpracy pomiędzy szkołami a podmiotami branży kolejowej oraz rozpatrywano proces egzaminowania uczniów.
- Kadra pedagogiczna -zwrócono uwagę na:
– ograniczoną dostępność do osób posiadających kompetencje w zakresie transportu kolejowego oraz kwalifikacje uprawniające do prowadzenia zajęć w szkołach średnich;
– problemy w zakresie niskich płac,
– konieczność łączenia pracy zawodowej z pracą w szkołach,
– konieczność odrabiania w macierzystych zakładach pracy godzin poświęconych na nauczanie,
– osiąganie wieku emerytalnego przez dotychczasową kadrę pedagogiczną oraz brak przepisów dotyczących delegowania pracowników do nauczania przedmiotów zawodowych w szkołach. - Baza dydaktyczna – ważną kwestię stanowi problem z pracowniami szkolnymi (brak dostępności, słabe wyposażenie itd.), słaby dostęp do odpowiednich urządzeń, które powinny się znajdować w pracowniach przygotowanych dla poszczególnych zawodów oraz brak podręczników i wydawnictw branżowych.
- Współpraca wewnątrzbranżowa- zwrócono uwagę na brak popularyzacji kształcenia w zawodach technicznych, ze szczególnym odniesieniem do branży kolejowej oraz brak wypracowanego modelu współpracy między szkołami. Inaczej ma się sprawa w przypadku współpracy z podmiotami rynku kolejowego. Tutaj większość respondentów potwierdza takie działania. Najczęściej są one związane z procesem kształcenia, pozyskiwaniem pracowników spółek kolejowych jako nauczycieli przedmiotów lub organizacji zajęć na terenie tychże spółek.
- Egzaminy zawodowe- w tym przypadku zwrócono uwagę na niską zdawalność egzaminów zawodowych, w szczególności części praktycznej w najpopularniejszym zawodzie technik transportu kolejowego oraz na występowanie rozbieżności pomiędzy zagadnieniami przedstawianymi podczas zajęć, a treścią zadań egzaminacyjnych, których zdanie wpływa na uzyskanie tytułu technika. Współpraca szkół kolejowych ze spółkami kolejowymi wskazuje również na dysonans pomiędzy umiejętnościami potrzebnymi na rynku pracy, a zawartością dotychczasowej podstawy programowej, sprzed ostatnich zmian. Celem powinno być ujednolicenie przekazu oraz dostosowanie go do treści egzaminów zawodowych.
Działania na rzecz rozwoju kolejowego szkolnictwa zawodowego
- Działania systemowe
Na rzecz szkolnictwa zawodowego na kolei podjęto szereg działań, w tym:
– sminarium branżowe dla branży transportu kolejowego;
– porozumienie Ministra Edukacji Narodowej i Związku Pracodawców Kolejowych
