System Kontroli Środowiska (SKS) , powinien obejmować przede wszystkim:
- plan działań zmiany i kontroli siedlisk na obszarze lotniska,
- procedury kontroli i odstraszania ptaków na obszarze lotniska,
- procedury monitoringu najważniejszych miejsc w strefach zagrożenia i w otoczeniu lotniska.
Z najnowszych analiz wynika, że skuteczne systemy i działania ograniczające ryzyka kolizji na obszarze lotnisk wpływają na wzrost udziału liczby kolizji notowanych poza strefą lotniska. Dlatego wzrasta znaczenie działań, które w istotny sposób mogą ograniczyć ryzyko kolizji w obszarze poza lotniskiem, gdzie jest ono największe.
Działania praktyczne związane z samolotami
Brytyjska BCAR (British Civil Airworthiness Requirements) wprowadziła standardy, wg których silnik musi być odporny na zderzenie z ptakiem o masie 0,7 kg. Oprócz tego po uderzeniu ptaka ważącego 60 g z prędkością 311 km/h silnik powinien pozytywnie przejść pięciogodzinną próbę pracy.
W wielu jednostkach na świecie prowadzi się modelowanie zderzeń oraz testy polegające na strzelaniu ciałami martwych ptaków w elementy samolotów.
Pozostałe działania praktyczne na poziomie lotniska
Zalecane działania na poziomie zarządzania lotniskiem, które również istotnie wpływają na ryzyko kolizji:
- szkolenie personelu jak działać w obliczu zagrożenia. Aby zmniejszyć ryzyko zderzenia należy odpowiednio planować i wykonywać loty (częstotliwość, pory doby, itp.),
- monitorowanie rozmieszczenia wysypisk śmieci oraz innych obszarów, które mogą przyciągać ptaki, szczególnie ptaki z grup większego ryzyka (np. wodne, mewy),
- monitorowanie aktywności ptaków (obserwacje bezpośrednie i radary).
W Polsce Urząd Lotnictwa Cywilnego wprowadził następujący katalog pięciu zasad:
- Załoga powinna przed odlotem sprawdzić dostępne raporty i mapy odnośnie aktywności ptaków i innych zwierząt na lotnisku odlotu i docelowym.
- Planowanie lotu na możliwie dużych wysokościach, przekraczających 3.000 m nad poziomem terenu.
- Unikanie przelotów nad miejscami koncentracji ptaków (linia brzegowa, mierzeje, półwyspy).
- Inspekcja maszyny przed każdym startem ptaki mogą zbudować gniazdo pod pokrywą silnika w kilka godzin.
- Jeśli załoga zauważy koncentrację ptactwa w bliskości drogi startowej, powinna powstrzymać lub opóźnić start, powiadamiając jednocześnie właściwe służby lotniskowe.
A jak wygląda sytuacja na kolei?
W porównaniu z lotnictwem, w kolejnictwie praktycznie nie istnieją żadne ogólne wytyczne dotyczące zapobiegania kolizjom ze zwierzętami. Stosuje się takie rozwiązania, jak ogrodzenia ochronne, przejścia dla zwierząt, urządzenia odstraszające zwierzęta oraz zgarniacze na taborze, które mają zapobiegać powstaniu poważniejszych uszkodzeń, gdy już dojdzie do kolizji. Rzeczywistość pokazuje że zgarniacze jako pierwsze ulegają zniszczeniu nie mogąc przejąć olbrzymiej energii uderzenia.
W Polsce w 2011 roku została podjęta próba opracowania na zlecenie Polskich Linii Kolejowych PKP PLK S.A. dokumentu pod nazwą „Katalog Urządzeń Służących Ochronie Środowiska na Liniach Kolejowych w Polsce”. Katalog ten miał opisywać dostępne w kraju opcje rozwiązań i przewidziany był do wykorzystywania na etapie prac projektowych. Z różnych przyczyn nie został jednakże wprowadzony do użytku.
Przypadki kolizji
Wypadki w lotnictwie:
